Луқа баян қилған Хуш Хәвәр




1

Муқәддимә

1Һөрмәтлик Теофилос җанаплири,

Сизгә мәлумки, нурғун кишиләр һәзрити Әйсаниң аримизда қилған ишлирини хатириләшкә киришкән еди. 2Улар хатириләштә, бу ишларни баштин-ахир өз көзи билән көрүп, Худаниң Хуш Хәви­рини тарқатқанларниң баянлирини асас қилған. 3Мән буларниң һәмми­сини баштин тәпсилий тәкшүрүп, ениқлап чиққанлиғим үчүн, буларни тәртиви бойичә йезип, сизгә мәлум қилишни лайиқ таптим. 4Буниңдики мәхсәт, сизгә һәзрити Әйса һәққидә аңлиған тәлимләр­ниң ишәнчликлигини билдүрүштур.

Йәһия пәйғәмбәрниң дунияға келишидин бешарәт

5Һирод падиша йәһудийлар районлирида һөкүмранлиғини жүргүзү­ватқан чағларда, Зәкәрия исимлиқ бир роһаний өткән еди. У илгирики роһаний Абия топиға тәвә болуп, өз новити кәлгәндә Йерусалимдики мәркизий ибадәтханида* ишләтти. Униң аяли Елизабетму тунҗа баш роһаний Һарунниң әвлатлиридин еди. 6Улар иккилиси Худаниң нәзәридә дурус кишиләрдин болуп, Худаниң пүтүн әмир-пәрманли­риға қаттиқ әмәл қилатти. 7Амма улар пәрзәнт көрмигән еди. Чүнки Елизабет туғмас еди, униң үстигә иккилиси қерип қалған еди.

8Бир күни Зәкәрия вә униң қисмидики роһанийлар мәркизий ибадәт­ханида новити бойичә роһанийлиқ вәзиписини ада қилива­татти. 9Улар һәр күни адити бойичә ибадәтханиниң муқәддәс җайиға кирип, Худаниң һозурида исриқ селишқа бир роһаний таллаш үчүн чәк ташлатти. У күни чәк Зәкәрияға чиқти. 10У муқәддәс җайға кирип исриқ селиватқанда, ибадәткә кәлгән җамаәт ташқирида дуа қилиши­вататти. 11Туюқсиз исриқданниң оң тәрипидә Зәкәрияға Худа әвәткән бир периштә көрүнди. 12Зәкәрия қорққинидин һодуқуп кәтти, 13бирақ периштә униңға:

— Әй Зәкәрия, қорқмиғин! Худа дуайиңни қобул қилди. Аялиң Елизабет саңа бир оғул туғуп бериду, униң исмини Йәһия қойғин. 14У саңа хошал-хорамлиқ елип келиду, униң дунияға келиши билән нурғун кишиләр хурсән болушиду. 15У Худаниң нәзәридә улуқ болиду, һарақ-шарап ичмәйду. У анисиниң қосиғидики вақтидин тартипла Худаниң Муқәддәс Роһиға чөмгән болиду. 16У нурғун исраилларни Рәббимиз Худаниң йолиға қайтуриду. 17У Худа тәрипидин худди Илияс пәйғәмбәргә ата қилинғандәк роһ вә күч-қудрәткә толған һалда, өзидин кейин келидиған Қутқазғучидин авал әвәтилип, ата билән балиларниң мунасивитини яңливаштин инақлаштуруп, Худаға бойсунмайдиғанларни адилларниң әқиланә йоллириға қайтуруп, хәлиқни Рәббиниң хизмитини қилишқа тәйяр қилиду, — деди.

18— Мән қерип қалдим, аялимниң йешиму бир йәргә берип қалған турса, бундақ болуши мүмкинму? Мән уни немидин биләләймән? — дәп сориди Зәкәрия периштәдин.

19Периштә:

— Мән Худаниң һозуридики Җәбраил болимән. Мени Худа саңа бу Хуш Хәвәрни йәткүзүшкә әвәтти. 20Вақит-саати кәлгәндә, сөзлирим чоқум әмәлгә ашурулиду. Бирақ буниңға ишәнмигәнлигиң үчүн тилиң тутулиду. Бала туғулмиғичә зуванға кәлмәйсән, — дәпла көздин ғайип болди.

21Бу чағда Зәкәрияни күтүп турғанлар униң муқәддәс җайда немә үчүн бунчивала кечиккәнлигини чүшәнмәй һәйран болушти. 22Көпчи­лик униң муқәддәс җайдин чиқип, гәп қилалмай, қоллири арқилиқ ишарәт қилип мәхситини билдүргәнлигидин, униң муқәддәс җайда бирәр ғайибанә аламәтни көргәнлигини чүшәнди.

23Зәкәрия ибадәтханидики новәтчилик муддити тошуши биләнла өйигә қайтти. 24Дәрвәқә, узун өтмәй униң аяли Елизабет һамилдар болуп, бәш айғичә тала-түзгә чиқмиди. 25У: «Әнди Рәббим маңа яхши­лиқ қилип, мени халайиқ алдида номустин қутқузди», деди.

Һәзрити Әйсаниң дунияға келишидин бешарәт

26-27Елизабет һамилдар болуп алтә ай болғанда, Худа периштә Җәбраи­лни Җәлилийә өлкисидики Насирә дегән шәһәргә, Мәрийәм исимлиқ бир қизниң қешиға әвәтти. Мәрийәм билән Давут падиша­ниң әвладидин болған Йүсүпниң вәдилишиш чейи ичкүзүлгән еди.

28Җәбраил Мәрийәмниң алдиға берип:

— Салам саңа, әй Худаниң шәпқитигә муйәссәр болған қиз. Рәббим саңа ярдур! — деди.

29Буниңдин бәк тәмтирәп кәткән Мәрийәм бу сөзләрниң мәнаси немиду, дәп ойлиди. 30Җәбраил униңға:

— Әй Мәрийәм, қорқмиғин. Сән Худаниң шәпқитигә ериштиң. 31Һамилдар болуп бир Оғул туғисән, исмини Әйса* қойғин. 32У улуқ болиду, улуқ Худа Уни Оғлум, дәп атайду. Пәрвәрдигар Худа Уни әҗдади падиша Давутниң тәхтигә олтарғузиду. 33У Яқупниң җамаити болған исраилларниң мәңгү Падишаси болиду, Униң Падишалиғи чәксиздур, — деди.

34— Мән техи қиз турсам, бу қандақму мүмкин болсун? — дәп сориди Мәрийәм периштәдин.

35— Худаниң Муқәддәс Роһи сениң вуҗудуңға чүшиду. Улуқ Худаниң күч-қудрити саңа сайә болуп йеқинлишиду. Шуңа сәндин туғулидиған муқәддәс Пәрзәнт Худа Оғли* дәп атилиду. 36Туққиниң Елизабетқа қара! Кишиләр уни туғмас дәтти. У һазир шунчә қерип қалған болсиму, униң оғулға қосақ көтәргинигә алтә ай болуп қалди. 37Чүнки Худа қилалмайдиған һеч қандақ иш йоқ, — деди Җәбраил.

38— Мән Худаниң хизмитигә тәйярмән, дегиниңиздәк болсун, — деди Мәрийәм. Шуниң билән Җәбраил униң йенидин кәтти.

Мәрийәмниң Елизабетни йоқлиши

39Узун өтмәй, Мәрийәм алдираш йолға чиқип, Йәһудийә өлкисиниң тағлиқ районидики бир шәһәргә барди. 40У йәрдә Зәкәрияниң өйигә кирип Елизабетқа салам бәрди. 41-42Елизабет Мәрийәмниң салимини аңлиғанда, қосиғидики бовақ типирлап кәтти. Елизабет Муқәддәс Роһқа чөмүп, жуқури аваз билән мундақ деди:

— Аяллар ичидә әң бәхитлик аялсән, қосиғиңдики бовақму бәхит­ликтур. 43Рәббимниң аниси болуш сүпитиң билән мени йоқлап кели­шиңгә мунасип әмәсмән. 44Салимиң қулиғимға киргәндә, қосиғим­дики бовақ сөйүнүп, типирлап кәтти. 45Сән «Худа маңа бәргән вәдисини җәзмән әмәлгә ашуриду», дәп ишәнгәчкә, нәқәдәр бәхитликсән!

Мәрийәмниң Худаға ейтқан мәдһийиси

46Мәрийәмму хуш болуп мундақ деди:

«Қәлбимдин улуқлаймән Рәббимни,

47Қутқузғучим Худа қилди хурсән дилимни,

48Яд әтти У мәндәк әрзимәс бир қулини.

Әвлаттин әвлатқичә бәхитлик, дәп атилармән шундин бери,

49Чүнки қадир Худа мән үчүн яратти улуқ ишларни.

Муқәддәстур Униң нами,

50Меһир-шәпқәт қилар У садақәтмәнләргә әвлаттин-әвлатқичә.

51Күчлүк қолини созуп, тар-мар қилди

Һейлә-микирлик тәкәббурларни.

52Тәхтидин чүшәрди У күчлүк һөкүмдарларни,

Көтәрди әрзимәсләрниң қәддини.

53Сориғанлирини бәрди еһтияҗлиқларға,

Қуруқ қол қайтурди Худаға еһтияҗсиз биз, дәп қариған байларни.

54Қилған вәдисини есидә тутуп, биз исраилларға рәһим қилди.

55Чүнки У әҗдадимиз Ибраһим һәм униң әвлатлириға

‹ Әвладиңға мәңгү меһир-шәпқәт көрситимән ›, дәп вәдә қилған еди».

56Мәрийәм Елизабетниң йенида үч айдәк туруп, өз өйигә қайтти.

Йәһия пәйғәмбәрниң дунияға келиши

57Елизабетниң ай-күни тошуп, бир оғул туғди. 58Худаниң униңға шун­чә чоң меһир-шәпқәт көрсәткәнлигини аңлиған холум-хошнилири вә уруқ-туққанлири униң билән бирликтә хошаллиққа чөмди.

59Бовақ туғулуп сәккиз күн болғанда, уруқ-туққанлар келип, бали­ниң хәтнисини қилип, униңға Зәкәрия дәп атисиниң исмини қой­мақчи болушти. 60Бирақ аниси:

— Яқ! Исми Йәһия болсун, — деди.

61— Болмайду! Уруқ-җамаитиңиз ичидә бундақ исимдикиләр йоққу! — дейишти уруқ-туққанлар қарши туруп.

62Андин улар балиниң атисидин пәрзәндигә немә исим қоюшни халайди­ғанлиғини ишарәт билән сорашти.

63Зәкәрия бир парчә тахтайни әкәлдүрүп, «Исми Йәһия болсун», дәп язди. Көпчилик интайин һәйран қелишти. 64Дәл шу чағда Зәкәрия қайта зуванға келип, Худаға мәдһийә ейтишқа башлиди. 65Көпчилик Худаниң бу мөҗүзисини көрүп, әйминип кәтти. Бу хәвәр Йәһудийә өлкисиниң тағлиқ районлириға тарқалди. 66Бу иштин хәвәр тапқучилар: «Бу бала кәлгүсидә қандақ адәм болар?» дәп ойлашти, чүнки Худаниң күч-қудрити униңға яр еди.

Зәкәрияниң қутқузулуш һәққидики сөзлири

67Андин Йәһияниң атиси Зәкәрия Муқәддәс Роһқа чөмүп, пәйғәм­бәрлик сөз йәткүзүп, мундақ деди:

68«Пәрвәрдигар, йәни исраиллар етиқат қилип кәлгән Худаға мәдһийиләр ейтилсун!

Чүнки У шапаәт қилип, хәлқини қутқузди.

69-71У улуқ пәйғәмбәрлири арқилиқ вәдә қилғинидәк,

Бизни дүшмәнлиримиздин вә яман көргәнләрдин қутқузуш үчүн,

Хизмәткари болған падиша Давутниң әвладидин бир күчлүк Қутқазғучи тиклиди.*

72Әҗдатлиримизға илтипат әйләп,

Муқәддәс келишимини есигә алди.

73-75У әҗдадимиз Ибраһимға:

‹ Мән әвлатлириңни дүшмәнлиридин қутқузимән,

Вә уларни өмүр бойи Өз алдимда,

Садақәтмәнлик вә һәққанийлиқ билән,

Дүшмәнлиридин қорқмай, Маңа ибадәт қилидиған қилимән ›, дәп қәсәм бәргән.

76Саңа кәлсәк, әй балам,

Сәнму улуқ Худаниң пәйғәмбири, дәп атилисән.

Рәббимизниң йоллирини тәйярлаш үчүн һазирлиғучи болисән.

77Униң хәлқигә:

‹ Гуналириңлар кәчүрүм қилинип қутқузулисиләр! › дәп уқтурисән.

78-79Чүнки Худайимиз шәпқәтлик вә рәһимдилдур,

У асмандин таң шәпиғини елип келәр бизгә.

У нурини чачар,

Қараңғулуқ вә өлүм көләңгиси илкидә яшаватқанларға,

Башлар бизләрни аманлиқ йолиға».

80Йәһия күндин-күнгә чоң болуп, роһий җәһәттин йетилип қалди. У Исраил җамаити алдида Худаниң хизмитини қилишни башлиғичә, чөлләрдә яшап кәлди.



*5. Мәркизий ибадәтхана — әйни чағда йәһудийларниң нурғун ибадәтханилири болуп, бу йәһудийларниң әң көп жиғилип ибадәт қилидиған җайи еди. Худаниң әмри бойичә пәқәт Йерусалимдики мәркизий ибадәтханидила қурванлиқ қилиш тоғра болатти.

*31. Әйса — «Пәрвәрдигар қутқузиду» дегән мәнани билдүриду.

*35. Худа Оғли — бу нам һәргизму Худа билән һәзрити Әйсаниң оттурисидики җисманий җәһәттики ата-балилиқ мунасивәтни әмәс, бәлки роһий җәһәттики мунасивәтни билдүриду.

*69-71. Гәрчә бу вақитта һәзрити Әйса техи туғулмиған болсиму, бирақ Зәкәрия Худадин кәлгән пәйғәмбәрлик сөз арқилиқ Мәрийәмниң һәзрити Әйсаға еғир аяқ екәнлигидин хәвәрдар еди.



 

2

Һәзрити Әйсаниң дунияға келиши

1Йәһия пәйғәмбәр туғулған күнләрдә Рим императори Авғустус Рим империясидики барлиқ хәлиққә нопус тизимлаш буйруғини чүшәрди. 2Тунҗа қетимлиқ бу нопус тизимлаш, Киринийниң Сурийә өлкисигә һаким болуп турған вақтида елип берилған еди. 3Чүширилгән буйруқ бойичә һәммә адәм нопусқа тизимлиниш үчүн өз жутлириға қайтишти.

4Шуниң билән падиша Давутниң әвладидин болған Йүсүпму Җәли­лийә өлкисидики Насирә шәһиридин чиқип, Йәһудийә өлкисидики падиша Давутниң жути Бәйтләһәм йезисиға кәтти. 5У кәлгүси аяли Мәрийәмниму тизимлинишқа биллә елип барди. Мәрийәм болса һамилдар еди. 6Улар Бәйтләһәм йезисида турған вақтида Мәрийәм­ниң ай-күни тошуп қалди. 7Бирақ меһманханиларда уларға өй чиқми­ғачқа, бир атханида турушқа мәҗбур болди. Мәрийәм шу йәрдә тунҗа Оғлини туғуп, закилап, атниң оқуриға ятқузди.

Периштәләрниң падичиларға көрүнүши

8Бәйтләһәм йезисиниң әтрапида бәзи падичилар далада түнәп, падилириға қаратти. 9Шу күни уларға Худаниң бир периштәси көрүнүп, Худаниң парлақ нури уларниң әтрапини йорутувәтти. Улар интайин қорқуп кәтти. 10Бирақ периштә уларға:

— Қорқмаңлар! Мән силәргә пүтүн хәлиқни хошал қилидиған бир Хуш Хәвәрни йәткүзимән. 11Бүгүн падиша Давутниң жути Бәйтләһәм йезисида Рәббиңлар болған Қутқазғучи-Мәсиһ* дунияға кәлди! 12«Уни қандақ тоналаймиз?» дәп сорисаңлар, у йәргә бериң­лар. Шу чағда атниң оқуриға ятқузулған закилақлиқ бир Бовақни көрисиләр. Бу силәргә берилгән бәлгүдур, — деди.

13Бирдинла һелиқи периштәниң әтрапида башқа нурғунлиған периштәләр пәйда болуп, Худани мәдһийиләп:

14«Әң бүйүктики Худаға шан-шәрәпләр болсун!

Униң йәр йүзидә йеқин көргән бәндилиригә аманлиқ болсун!» дейишти.

15Периштәләр улардин айрилип асманға чиқип кәткәндин кейин, падичилар бир-биригә:

— Бәйтләһәм йезисиға берип, Худа бизгә уқтурған бу вақиәни көрүп келәйли, — дейишти.

16Улар дәрһал Бәйтләһәмгә берип, Мәрийәм билән Йүсүпни тепип, оқурда ятқан Бовақни көрди. 17Падичилар әһвални көргәндин кейин, периштә ейтқан Бовақ һәққидики сөзләрни кишиләргә йәткүзди. 18Буни аңлиғанларниң һәммиси падичиларниң дегинигә һәйран қелишти. 19Мәрийәм болса, бу ишларниң һәммисини өз көңлидә сақлап, чоңқур ойлиди. 20Падичилар қайтишип, Худаға мәдһийә ейтишти. Чүнки көргән вә аңлиғанлириниң һәммиси периштәниң ейтқинидәк болуп чиққан еди.

Ата-анисиниң һәзрити Әйсани Худаға атиши

21Бовақ туғулуп сәккизинчи күни Униң хәтниси қилинди вә Әйса дәп исим қоюлди. Бу периштә У техи анисиниң қосиғида пәйда болмиған вақиттила қойған исим еди.

22-23Мәрийәмниң қирқи тошқанда, Худаниң Муса пәйғәмбәргә бәргән әмридики «Тунҗа оғул Худаға мәнсүп» дегән бәлгүлимигә асасән, Йүсүп билән Мәрийәм Балини мәркизий ибадәтханида Худаға аташ үчүн, Йерусалимға елип барди. 24Униңдин башқа, Худаниң Тәвраттики әмри бойичә, бир аялниң туғуттин кейин тазилиниши үчүн, бир җүп пахтәк яки икки кәптәр балисини ибадәтханида роһанийларниң қурванлиқ қилишиға апирип бериши керәк еди.*

25Шу чағларда Йерусалимда Шимон исимлиқ бир киши өткән болуп, Худаға садақәтмән, бу дурус адәм Худаниң исраилларға тәсәл­ла беридиған Қутқазғучини әвәтишини интизарлиқ билән күткән еди. Муқәддәс Роһ униңға яр еди. 26У Муқәддәс Роһтин кәлгән аяндин өзиниң һаят вақтида Пәрвәрдигар тайинлиған Қутқазғучи-Мәсиһни көрәләйдиғанлиғини билгән еди. 27Йүсүп билән Мәрийәм ибадәтханиға барған күни Муқәддәс Роһ Шимонниму ибадәтханиға башлап барди. Һәзрити Әйсаниң ата-аниси Балини көтирип кирип, Тәвратта бәлгүләнгән ишларни ада қилмақчи болуватқанда, 28Шимон уларниң алдиға берип Балини қучиғиға елип, Худаға мундақ мәдһийә ейтти:

29«Әй Егәм, сөзүңдә турдуң Сән.

Әнди бу аләмдин кәтсәм, разимән.

30Чүнки дегиниңдәк өз көзүм билән көрдүм,

31Пүтүн инсанларға һазирлиған Қутқазғучиңни.

32У Сениң Кимлигиңни пүтүн йәһудий әмәсләргә билдүридиған Нурдур,

Хәлқиң исраилларниң шан-шәривидур!»

33Балиниң ата-аниси Шимонниң Бала һәққидә ейтқанлириға һәйран қелишти. 34Шимон уларға бәхит тиләп, Мәрийәмгә мундақ деди:

— Мана! Бу Бала Худа тәрипидин Исраилдики нурғун киши­ләрниң һалак болуши вә нурғун кишиләрниң қутқузулуши үчүн тайинланди. Гәрчә У Худаниң бешарити болсиму, нурғун кишиләр Уни һақарәтләп, рәт қилиду. 35Шуниң билән уларниң көңлидики мәхпий ғәрәзләр ашкарилиниду. Униң рәт қилиниши билән, сениң жүригиңгә өткүр бир қилич санчилғандәк, қәлбиң қайғудин өртиниду.

36Ибадәтханида Ашир қәбилисидин болған Пануилниң қизи Һанна исимлиқ қерип қалған бир аял пәйғәмбәрму бар болуп, у турмушқа чиқип, ери билән йәттә жил биллә яшап, 37кейин тул қалған еди. У сәксән төрт яшқа киргән болуп, ибадәтхана һойлилиридин чиқмай, роза тутуп, кечә-күндүз дуа қилип, Худаға ибадәт қилатти. 38Шимон гепини түгитиши билән, Һанна йетип келип Худаға шүкүр ейтти һәм исраилларниң қутқузулушини күтүватқан барлиқ халайиққа Бала тоғрисида сөз қилди.

39Йүсүп билән Мәрийәм Тәвратта бәлгүләнгән ишларниң һәмми­сини ада қилғандин кейин, Җәлилийә өлкисидики өз жути Насирә шәһиригә қайтти. 40Һәзрити Әйса чоң болғансири сағлам вә әқил-парасәтлик болуп йетишти. Худаниң меһир-шәпқитиму Униңға яр болуп кәлди.

Яш Әйса ибадәтханида

41Һәзрити Әйсаниң ата-аниси һәр жили «Өтүп кетиш» һейтида* Йерусалимға баратти. 42Һәзрити Әйса он икки яшқа киргән жили, улар Уни елип, адити бойичә Йерусалимға йәнә барди. 43Һейт түгигәндин кейин ата-аниси өйигә қарап йол алди, һәзрити Әйса болса Йерусалимда қалди. Бу иштин ата-анисиниң хәвири йоқ еди, 44чүнки улар һәзрити Әйсани һәмралири билән биллә келиватиду, дәп ойлиған еди. Бир күн йол жүргәндин кейин, улар туққан-бурадәрлири арисидин Уни издәшкә башлиди. 45Издәп тапалмиғандин кейин, кәйнигә йенип Йерусалимға берип издиди.

46Үчинчи күни һәзрити Әйсани мәркизий ибадәтхана һойлисида Тәврат устазлириниң арисида олтирип, уларниң тәлимлирини аңлап, улардин соал сораватқанниң өзидә тапти. 47Униң сөзлирини аңлиған­ларниң һәммиси Униң әқлигә вә бәргән җаваплириға һәйран қелишти. 48Ата-анисиму буни көрүп наһайити һәйран қелишти, бирақ аниси Униңға:

— Вай Балам! Немишкә бизгә уқтурмай қелип қалдиң? Дадаң икки­миз Сәндин бәк әнсирәп, издимигән йеримиз қалмиди! — деди.

49— Издәшниң немә һаҗити? Һәҗәва, силәр Мениң чоқум Атам­ниң өйидә болидиғанлиғимни билмәмдиңлар? — дәп җавап бәрди һәзрити Әйса. 50Лекин улар бу сөзниң мәнасини чүшәнмиди.

51Һәзрити Әйса улар билән Насирә шәһиригә қайтти. У һәр қандақ ишта ата-анисиниң гепигә кирәтти. Аниси йүз бәргән бу ишларниң һәммисини көңлидә чиң сақлиди. 52Шундақ қилип, һәзрити Әйсаниң бой-турқи вә әқил-парасити йетилип, Худаниң вә кишиләрниң зоқини кәлтүридиған болди.



*11. Мәсиһ — пәйғәмбәрләр алдин-ала ейтқан, Худа тәрипидин талланған, һаман бир күни келип мәңгү һөкүмранлиқ қилидиған Падишани көрситиду.

*24. Тәвратта ейтилишичә, бир аял бала туққандин кейин, диний җәһәттә «напак», дәп қарилиду. Туғуп қириқ күн тошқанда, қурванлиқ қилип, қайта «пак» һаләткә келиду.

*41. «Өтүп кетиш» һейти — бу йәһудийларниң Мисирдики қуллуқ һаятидин қутулған күнини хатириләш һейти.



 

3

Йәһия пәйғәмбәрниң тәлим бериши

1-2Рим императори Тибериюсниң һөкүмранлиғиниң он бәшин­чи жили Худадин чөлдә яшаватқан Зәкәрияниң оғли Йәһияға сөз кәлди. Шу чағда Йәһудийә өлкисидә Понтий Пилатус һаким еди. Һирод хан Җәлилийә өлкисидә, Һирод ханниң иниси Филип хан Итурийә-Трахонитис өлкисидә, Лисаняс хан Абилиний өлкисидә һакимийәт жүргүзүвататти. Һаннандин кейин Қаяпа баш роһанийлиқ қиливататти. 3Худадин кәлгән сөз бойичә Йәһия пәйғәмбәр Иордан дәрияси вадисидики районларни кезип жүрүп:

— Яман йоллириңлардин йенип, товва қилиңлар! Товва қилған­лиғиңларни билдүрүш үчүн чөмүлдүрүшни қобул қилиңлар. Шундақ қилғанда, Худа силәрни кәчүрүм қилиду! — дәп җакалиди.

4Бу һәқтә Йәшая пәйғәмбәр Муқәддәс Язмиларда мундақ дәп язған еди:

«Баяванда бир киши:

‹ Дилиңларни Рәббимизниң келишигә тәйяр қилиңлар!

Униң йоллирини түз қилиңлар!

5Җилғилар толтурулиду,

Чоң-кичик тағлар пәслитилиду,

Әгри йоллар түзлиниду,

Егиз-пәс йоллар тәкшилиниду.

6Шундақ қилип, пүтүн инсан Худаниң қутқузуш йолини көрәләйдиған болиду! › дәп җар салиду».

7Халайиқ Йәһия пәйғәмбәрниң алдиға чөмүлдүрүшни қобул қилиш үчүн топ-топ болуп келишти. Бирақ Йәһия пәйғәмбәр уларға:

— Әй сахтипәз иланлар! Товва қилмай, Худадин келидиған ғәзәптин қечип қутулуш үчүн чөмүлдүрүшни қобул қилайли, дегиниңлар қан­дақ гәп?! 8Әгәр «Гуналиримизға товва қилдуқ» десәңлар, уни һәрики­тиңлар билән испатлаңлар. Униң үстигә өзәңларчә «Биз Ибраһимниң әвлади болғанлиғимиз үчүн, Худа гуналиримизни чоқум кәчүриду», дәп ойлап жүрмәңлар! Худа бовимиз Ибраһимға мошу ташлардинму пәрзәнтләрни яритип берәләйду. 9Палта дәрәқниң йилтизиға йеқинлашқандәк, Худаниң ғәзиви әнди силәргә йетип келиш алдида. Яхши мевә бәрмәйдиған дәрәқләр кесилип отқа ташлиниду, — деди.

10Көпчилик униңдин:

— Ундақта, биз қандақ қилишимиз керәк? — дәп сориди.

11— Икки қур кийими барлар, бир қурини йоқларға бәрсун, йәйди­ғини барларму шундақ қилсун, — дәп җавап бәрди Йәһия пәйғәмбәр.

12Хәлиқни алдайдиған бәзи баҗгирларму чөмүлдүрүшни қобул қилғили Йәһия пәйғәмбәрниң алдиға келип:

— Устаз, биз қандақ қилимиз? — дәп сориди.

13— Бәлгүләнгәндин артуқ баҗ алмаңлар, — деди Йәһия пәйғәмбәр уларға.

14Бәзи ләшкәрләрму униңдин:

— Бизчу? Қандақ қилишимиз керәк? — дәп сорашти.

Йәһия пәйғәмбәр уларға:

— Башқиларниң пулини зорлуқ яки төһмәтләр билән еливал­маңлар. Иш һәққиңларға рази болуңлар, — деди.

15Хәлиқ Қутқазғучи-Мәсиһниң келишини үмүт билән күтмәктә еди. Һәммиси Йәһия пәйғәмбәрни көрүп, ичидә «Қутқазғучи мошу кишимиду?» дәп ойлашти. 16Шуниң үчүн Йәһия пәйғәмбәр уларға:

— Мән силәрни суғила чөмүлдүримән. Лекин мәндин кейин техиму қудрәтлик Бири келиду. Мән һәтта Униң айиғиниң жиплирини йешишкиму лайиқ әмәсмән. У силәрни Муқәддәс Роһқа һәм отқа чөмдү­риду. 17У қолидики күрәк билән хамандики сап буғдайни амбарға, саминини өчмәс отқа ташлайдиған адәмгә охшаш, һәммә инсанни айрийду, — деди.

18Йәһия пәйғәмбәр һәр хил йоллар билән хәлиққә несиһәт қилди вә Хуш Хәвәрни йәткүзди. 19Униңдин башқа, Йәһия пәйғәмбәр Һирод ханни өгәй акисиниң аяли Һиродийәни тартивалғанлиғи вә нурғунлиған яман ишларни қилғанлиғи үчүн әйиплиди. 20Нәтиҗидә Һирод хан техиму еғир яман иштин бирни қилди, йәни Йәһия пәйғәмбәрни зинданға ташлиди.

Һәзрити Әйсаниң чөмүлдүрүлүши

21Йәһия пәйғәмбәр зинданға ташлиништин бурун, нурғун адәм униңдин чөмүлдүрүшни қобул қилған еди. Шу чағда һәзрити Әйсаму чөмүлдүрүшни қобул қилди. У дуа қиливатқанда, асман ечилди. 22Муқәддәс Роһ кәптәр һалитидә асмандин чүшүп, Униң үстигә қонди. Андин асмандин Худаниң: «Сән Мениң сөйүмлүк Оғлум, Мән Сәндин хурсәнмән!» дегән авази аңланди.

Һәзрити Әйсаниң нәсәбнамиси

23Һәзрити Әйса Худа йолида хизмәт қилишқа киришкән вақитта оттуз яшларда еди. Кишиләрниң нәзәридә У Йүсүпниң Оғли еди. Йүсүп Елийниң оғли, 24Елий Мәттатниң оғли, Мәттат Лавийниң оғли, Лавий Мәлкийниң оғли, Мәлкий Яннайниң оғли, Яннай Йүсүпниң оғли, 25Йүсүп Мататияниң оғли, Мататия Амосниң оғли, Амос Наһумниң оғли, Наһум Һеслиниң оғли, Һесли Нағайниң оғли, 26Нағай Маһатниң оғли, Маһат Мататияниң оғли, Мататия Шимийниң оғли, Шимий Йосехниң оғли, Йосех Юданиң оғли, 27Юда Йоананниң оғли, Йоанан Ресаниң оғли, Реса Зерубабилниң оғли, Зерубабил Шалтийәлниң оғли, Шалтийәл Нәрийниң оғли, 28Нәрий Мәлкийниң оғли, Мәлкий Адиниң оғли, Ади Қосамниң оғли, Қосам Елмадамниң оғли, Елмадам Ерниң оғли, 29Ер Йәшуниң оғли, Йәшу Елийәзәрниң оғли, Елийәзәр Йоримниң оғли, Йорим Мәттатниң оғли, Мәттат Лавийниң оғли, 30Лавий Шимонниң оғли, Шимон Йәһуданиң оғли, Йәһуда Йүсүпниң оғли, Йүсүп Йонамниң оғли, Йонам Әляқимниң оғли, 31Әляқим Мелеаһниң оғли, Мелеаһ Мәннаниң оғли, Мәнна Мататаниң оғли, Матата Натанниң оғли, Натан Давутниң оғли, 32Давут Йишайниң оғли, Йишай Обидниң оғли, Обид Боазниң оғли, Боаз Салмонниң оғли, Салмон Наһшонниң оғли, Наһшон Аминадабниң оғли, 33Амминадаб Рамниң оғли, Рам Һесронниң оғли, Һесрон Парәсниң оғли, Парәс Йәһуданиң оғли, 34Йәһуда Яқупниң оғли, Яқуп Исһақниң оғли, Исһақ Ибраһимниң оғли, Ибраһим Тәраһниң оғли, Тәраһ Наһорниң оғли, 35Наһор Серухниң оғли, Серух Рағуниң оғли, Рағу Пәләгниң оғли, Пәләг Әбәрниң оғли, Әбәр Шалаһниң оғли, 36Шалаһ Қенанниң оғли, Қенан Арпахшадниң оғли, Арпахшад Самниң оғли, Сам Нуһниң оғли, Нуһ Ламикниң оғли, 37Ламик Мәтушәлаһниң оғли, Мәтушәлаһ Һанухниң оғли, Һанух Яретниң оғли, Ярет Маһалалилниң оғли, Маһалалил Қенанниң оғли, 38Қенан Еношниң оғли, Енош Шитниң оғли, Шит Адәм атиниң оғли, Адәм ата болса, Худаниң оғли еди.




4

Һәзрити Әйсаниң синилиши

1Һәзрити Әйса Муқәддәс Роһқа чөмүп, Иордан дәриясидин қайтип кәлгәндин кейин, Муқәддәс Роһ Уни чөл-баяванға елип барди. 2Һәзрити Әйса у йәрдә қириқ күн шәйтан тәрипидин синалди. У җәриянда һеч нәрсә йемиди. Бу вақит тошқанда, Униң қосиғи таза ачқан еди.

3Буни билгән шәйтан Униңға:

— Әгәр Сән расттинла Худа Оғли болсаң, мошу ташни нанға айлан­дуруп йә! — деди.

4Һәзрити Әйса униңға җававән:

— Тәвратта: «Инсан пәқәт нан биләнла яшимайду», дәп йезилған, — деди.

5Шәйтан йәнә Уни егиз җайға чиқирип, көзни жумуп ачқичә Униң­ға дуниядики барлиқ дөләтләрни көрситип:

6-7— Әгәр маңа сәҗдә қилсаң, мана бу дөләтләргә һөкүмранлиқ қилиш һоқуқи вә шан-шавкәтләрниң һәммисини Саңа тәғдим қилимән. Чүнки буларниң һәммиси маңа тапшурулди. Мән уни кимгә беришни халисам, шуниңға беримән, — деди.

8Һәзрити Әйса җавап берип, мундақ деди:

— Тәвратта: «Рәббиңлар болған Худағила ибадәт қилиңлар, пәқәт Униңғила хизмәт қилиңлар!» дейилгән.

9Андин шәйтан һәзрити Әйсани Йерусалимға елип барди вә мәрки­зий ибадәтханиниң әң егиз җайиға чиқирип, мундақ деди:

— Худа Оғли болсаң, мошу йәрдин сәкрәп баққина! 10Чүнки Тәвратта: «Худа периштәлиригә Сени қоғдаш тоғрилиқ әмир қилған, 11путуңниң ташларға урулмаслиғи үчүн, Сени қоллирида тутувалиду», дәп йезилған әмәсму?

12— Тәвратта: «Рәббиңлар Худани синап беқишқа болмайду!» дәпму йезилған, — деди һәзрити Әйса.

13Шәйтан һәр хил усулда һәзрити Әйсани синап аздуралмиғандин кейин, Уни вақитлиқ ташлап кетип қалди.

Һәзрити Әйса Җәлилийә өлкисидә

14Һәзрити Әйса Муқәддәс Роһниң күч-қудритигә чөмгән һалда Җәли­лийә өлкисигә қайтип кәлди. Узун өтмәй, Униң нами шу әтраптики районларға тарқалди. 15У ибадәтханиларда кишиләргә тәлим берип, уларниң махтишиға сазавәр болди.

16У Өз жути Насирә шәһиригә келип, дәм елиш күни адәттикидәк ибадәт­ханиға барди. У өрә туруп Муқәддәс Язмиларни оқумақчи бол­ғанда, 17ибадәтхана хизмәтчиси Униңға Йәшая пәйғәмбәрниң Язми­сини бәрди. У уни ечип, мону айәтләр йезилған йәрни тепип оқуди:

18-19«Худаниң Роһи Мениң вуҗудумда. Чүнки У Мени кәмбәғәлләргә Хуш Хәвәр йәткүзүшкә таллап, күч-қудрәт ата қилди.

У Мени тутқунларға: ‹ Азат болисиләр! › қарғуларға: ‹ Көрәләйдиған болисиләр! › дәп җакалашқа әвәтти.

Худа Мени езилгәнләрни әркинликкә ериштүрүшкә, Худаниң хәлқини қутқузуш вақтиниң йетип кәлгәнлигини уқтурушқа әвәтти».

20Һәзрити Әйса Язмини йепип ибадәтхана хизмәтчисигә қайтуруп бәргәндин кейин, тәлим бәргили олтарди. Пүтүн ибадәтханидикиләр көзлирини Униңдин үзмәй қарап олтиришти. 21У көпчиликкә:

— Силәр аңлиған бу айәт бүгүн әмәлгә ашурулди, — деди.

22Буни аңлиған көпчилик Униң яхши гепини қилишти вә Униң меһир-шәпқәтлик сөзлиригә һәйран қелишти. Бирақ бәзиләр:

— Қандақ гәп? Бу Йүсүпниң оғли әмәсму? — дейишти.

23Һәзрити Әйса сөзини давамлаштуруп:

— Силәр чоқум Маңа «Әй тевип, авал өзәңни сақайт!» дегән тәм­силни әслитип, «Кәпәрнаһум шәһиридә яратқан мөҗүзилириңдин хәвәр таптуқ. Әнди Өз жутуңдиму бирәр карамәт көрсәтмәмсән?» демәкчи болуватисиләр. 24Бирақ шуни билип қоюңларки, һеч қандақ пәйғәмбәр өз жутида һәргиз қарши елинмайду. 25Илияс пәйғәмбәр вақтида уда үч жил алтә ай ямғур яғмай, Исраилниң һәммә йеридә қурғақчилиқ йүз бәргән болуп, у йәрдиму ачарчилиқта қалған нурғун бечарә тул аяллар бар еди. 26Бирақ улар Худани рәт қилғачқа, гәрчә Илияс пәйғәмбәр йәһудий болсиму, уларниң һеч қайсисиға ярдәм беришкә әвәтилмигән. Әксичә Сидон вилайитиниң Сәрәпәт шәһири­дики йәһудий әмәс һелиқи тул аялғила мөҗүзә көрситишкә әвәтилгән.

27Йәнә шуниңға охшаш, Елиша пәйғәмбәр заманида Исраилда мохо* кесилигә гириптар болғанлар нурғун болсиму, лекин улар Худани рәт қилғачқа, Елиша пәйғәмбәр һелиқи Сурийәлик Наман исимлиқ йәһудий әмәс кишинила сақайтишқа әвәтилгән! — деди.

28Ибадәтханидикиләр бу сөзләрни аңлап, Униң: «Худа әнди силәргә әмәс, бәлки йәһудий әмәсләргә меһир-шәпқәт көрситиду!» демәкчи болғанлиғини билип, дәрғәзәпкә кәлди. 29Һәммиси орнидин турушуп, һәзрити Әйсани яр үстигә қурулған бу шәһәрниң сиртиға һайдап апирип, ярдин жиқитип өлтүрмәкчи болушти. 30Бирақ һәзрити Әйса кишиләр арисидин бемалал меңип чиқип кәтти.

Һәзрити Әйсаниң җинларни һайдаветиши

31Һәзрити Әйса Җәлилийә өлкисиниң Кәпәрнаһум шәһиригә қайтип барди. У йәрдә йәһудийлар дәм алидиған шәнбә күнлири ибадәт­ханиға берип, хәлиққә тәлим берип турди. 32Униң тәлимини аңлиғанлар һәйран қелишти. Чүнки У Худадин кәлгән алаһидә һоқуқ билән тәлим бәрди. 33Ибадәтханида җин чаплашқан бир киши болуп, униңдики җинлар:

34— Әй насирәлик Әйса, биз билән кариң болмисун! Бизни йоқатмақ­чимусән? Мән Сениң кимлигиңни билимән. Худа әвәткән Муқәд­дәссән! — дәп вақирап кәтти.

35Бирақ һәзрити Әйса униңдики җинға буйруқ қилип:

— Ағзиңни жум, бу адәмниң тенидин чиқ! — деди. Җин һелиқи адәмни кишиләр алдидила жиқитиветип, уни һеч немә қилмай тени­дин чиқип кәтти.

36Буниңдин һәйран болған көпчилик бир-биригә:

— Униң сөзлири немә дегән күчлүк! У дәрвәқә җинларға буйруқ қилиш һоқуқи вә қудритигә егә екән! Җинлар расттинла чиқип кәтти, — дейишти. 37Шуниңдин кейин һәзрити Әйсаниң нами шу әтрап­тики районларға тарқилип кәтти.

Һәзрити Әйсаниң нурғун кесәлләрни сақайтиши

38Һәзрити Әйса ибадәтханидин чиқип Симунниң өйигә барғанда, Симунниң қейинаниси кесәл болуп, қизитмиси өрләп қалған еди. Шуңа улар һәзрити Әйсадин уни сақайтип беришни өтүнүп сориди. 39Һәзрити Әйса кесәл аялниң йениға берип, униң қизитмисиниң йенишини буйриди. Қизитма шу ан йенип кәтти. У аял дәрһал орни­дин туруп, уларни күтүшкә башлиди.

40Күн петиш вақтида кишиләр һәр хил кесәлләрни һәзрити Әйсаниң алдиға елип келишти. Һәзрити Әйса уларға қолини бир-бирләп тәккүзүп қойған еди, улар сақийип кәтти. 41Кишиләрниң тенидин чиққан җинлар: «Сән Худа Оғли!» дәтти. Чүнки улар Униң Қутқазғучи-Мәсиһ екәнлигини биләтти. Бирақ һәзрити Әйса болса уларни әйипләп, уларниң гәп қилишиға йол қоймиди.

42Таң атқанда һәзрити Әйса шәһәрдин чиқип, тинич бир җайға кәтти. Көпчилик Уни издәп жүрүп, ахири тапти вә Уни кәткүзмәй өзлири билән биллә турғузмақчи болушти. 43Лекин һәзрити Әйса уларға:

— Башқа шәһәр-йезиларғиму берип Худаниң Падишалиғиға даир Хуш Хәвәрни тарқитишим керәк. Чүнки Худа Мени бу хизмәт билән әвәткән, — деди.

44Шуниң билән һәзрити Әйса йәһудийларниң һәр қайси район­лиридики ибадәтханиларда тәлим бәрди.



*27. Мохо кесили — бир хил қорқунучлуқ терә кесили болуп, йәһудийлар бу хил кесәлгә гириптар болғанларни «напак», дәп қаратти.



 

5

Һәзрити Әйсаниң тунҗа қетим шагирт чақириши

1Бир күни һәзрити Әйса Гинәсар көлиниң бойида турғанда, кишиләр Униңдин Худаниң сөзини аңлаш үчүн Униң әтрапиға зич олашти. 2Һәзрити Әйса көл бойида турған икки кемини көрди. Белиқчилар кемидин чүшүп, қирғақта торлирини жуюшувататти. 3Һәзрити Әйса белиқчи Симунниң кемисигә чиқип, униңдин кемини қирғақтин сәл жирақлитишни тәләп қилди. Андин У кемидә олтирип халайиққа тәлим бәрди. 4Тәлим берип болғандин кейин Симунға:

— Кемини чоңқурирақ йәргә һайдап берип, торлириңларни селип, белиғиңларни тутуңлар, — деди.

5— Устазим, биз кечичә җапа тартип һеч нәрсә туталмидуқ, — деди Симун, — бирақ дегиниңизгә бенаән торни салсақ салайли.

6Шуниң билән улар торлирини көлгә селиведи, белиқлар торға патмай қелип, торлар житилишқа башлиди. 7Улар башқа кемидики шериклирини ярдәмгә чақиришти. Улар келип, белиқларни икки кемигә лиқ қачиливеди, кемиләр белиқниң җиқлиғидин чөкүп кәт­ки­ли тас қалди. 8Бу ишни көргән Симун һәзрити Әйсаниң алдида тизли­нип туруп:

— Әй Рәббим, мәндин жирақлишиң, гунакармән! — деди. 9Чүнки Симун вә униң шериклири бунчивала көп белиқ тутқанлиғидин һәйран болған еди. 10Башқа кемидики шериклири Зәбәдийниң оғул­лири Яқуп билән Юһаннаму һәйран болди. Һәзрити Әйса Симунға:

— Қорқма, буниңдин кейин белиқ тутушниң орниға, Маңа адәм тутисән, — деди.

11Улар кемини қирғаққа тохтитип, һәммә нәрсини ташлап, һәзрити Әйсаға әгишип маңди.

Һәзрити Әйсаниң мохо кесилини сақайтиши

12Бир қетим һәзрити Әйса мәлум бир шәһәргә барғандин кейин, пүтүн бәдинини мохо қаплап кәткән бир киши Уни көрүпла Униң айиғиға жиқилип:

— Тәхсир, әгәр халисиңиз, мени кесилимдин сақайтип пак қил­ғайсиз! — дәп ялвурди.

13Һәзрити Әйса униңға қолини тәккүзүп туруп:

— Халаймән, пак болғин! — девиди, бу адәмниң бәдинидики мохо кесили шу ан сақайди. 14Һәзрити Әйса униңға:

— Һазир бу ишни һеч кимгә ейтма. Лекин удул мәркизий ибадәт­ханиға берип, роһанийға өзәңниң сақайғанлиғиңни көрсәт. Андин буни башқиларға испатлаш үчүн, Муса пәйғәмбәрниң әмри бойичә мохо кесилидин сақайғанлар қилишқа тегишлик қурванлиғини қил, — дәп тапилиди.

15Гәрчә һәзрити Әйса: «Бу ишни һеч кимгә ейтма», дегән болсиму, У тоғрисидики хәвәр техиму пур кәтти. Нурғун хәлиқ Униң тәлимини аңлаш вә өз кесәллирини сақайтиш үчүн Униң алдиға келәтти. 16Һәзрити Әйса болса, пат-пат тинич йәрләргә берип дуа қилатти.

Һәзрити Әйсаниң гуналарни кәчүрүм қилиш һоқуқи

17Бир күни һәзрити Әйса тәлим бериватқанда, Униң йенида пәри­сий­ләр* вә Тәврат устазлири олтиратти. Улар Җәлилийә, Йәһу­дийә өлкилириниң һәр қайси йеза-қишлақлири вә Йеруса­лимдин кәлгән еди. Рәббимизниң күч-қудрити һәзрити Әйсаға яр болғачқа, кесәлләрни сақайтивататти. 18Шу чағда бир қанчә киши зәмбилгә ятқузулған бир паләчни көтирип келип, уни өйниң ичидики һәзрити Әйсаниң алдиға әкиришкә тиришти, 19бирақ адәмниң толилиғидин кесәлни әкирәлмәй, өгүзгә елип чиқип, өгүздин түңлүк ечип, кесәлни өйниң ичигә зәмбилдә чүширип, халайиқниң арисида турған һәзрити Әйсаниң алдиға әкәлди. 20Уларниң ишәнчини көргән һәзрити Әйса һелиқи паләчкә:

— Достум, гуналириң кәчүрүм қилинди! — деди.

21Һелиқи Тәврат устазлири билән пәрисийләр бир-биригә:

— Қорқмастин бундақ күпүрлүк сөзлигән бу адәм кимдур?! Худадин башқа һеч кимниң гуналарни кәчүрүм қилиш һоқуқи йоққу! — дейишти.

22Уларниң көңлидә немә ойлаватқанлиғини билгән һәзрити Әйса уларға мундақ деди:

— Силәр буни немә үчүн күпүрлүк дәйсиләр? 23-24«Гуналириң кәчү­рүм қилинди!» дейиш асанму яки «Орнуңдин тур, маң!» дейишму? Әлвәттә, ейтмақ асан, қилмақ тәс. Амма һазир Инсан Оғлиниң* йәр йүзидә һәм гуналарни кәчүрүм қилиш, һәм кесәлләрни сақайтиш һоқуқиға егә екәнлигини испатлап берәй, — деди. Андин паләч кесәлгә:

— Орнуңдин тур, орун-көрпәңни жиғиштуруп өйүңгә қайт! — дәп буйриди.

25Һелиқи адәм дәрһал көпчиликниң алдида орнидин дәс туруп, өзи ятқан зәмбилни елип, Худани мәдһийилигиничә, өйигә қайтти. 26Буниңға һәйран болған көпчиликму Худани мәдһийиләшти вә аң-таң қалған һалда:

— Бүгүн биз әқлимиз йәтмәйдиған ишларни көрдуқ! — дейишти.

Һәзрити Әйсаниң Лавийни чақириши

27Бу иштин кейин һәзрити Әйса у йәрдин чиқип, Лавий исимлиқ бир баҗгирни* көрди. У баҗ жиғидиған җайда олтиратти. Һәзрити Әйса униңға:

— Маңа әгәшкин! — деди.

28Лавий орнидин туруп, ишини ташлап, һәзрити Әйсаға әгәшти.

29Шу күни Лавий өйидә һәзрити Әйсаға чоң зияпәт бәрди. Тәклип қилинған нурғун баҗгирлар вә уларға охшаш кишиләрму һәзрити Әйса вә шагиртлири билән һәмдәстихан болди. 30Кейин бәзи пәри­сийләр вә уларниң диний еқимидики бәзи Тәврат устазлири рәнҗигән һалда һәзрити Әйсаниң шагиртлириға:

— Силәрниң баҗгир вә гунакарлар билән бир дәстиханда олтар­ғиниңлар қандақ гәп?! — дейишти.

31Һәзрити Әйса уларға:

— Сағлам адәм әмәс, бәлки кесәл адәм тевипқа муһтаҗдур. 32Мән өзлирини дурус һесаплайдиғанларни әмәс, бәлки өзлириниң гунали­рини тонуйдиғанларни товва қилишқа чақирғили кәлдим, — дәп җавап бәрди.

Роза тутуш мәсилиси

33Бәзи кишиләр һәзрити Әйсаға:

— Йәһия пәйғәмбәрниң шагиртлири пат-пат роза тутуп дуа қилиду. Пәрисийләрниң шагиртлириму шундақ қилиду. Сизниң шагиртлириңиз һәҗәп йәп-ичипла жүридиғу! — дейишти.

34Һәзрити Әйса уларға:

— Тойи болуватқан жигит техи той зияпитидә турған чағда, меһман­лар һәсрәт чекиватқан адәмләрдәк роза тутса қандақ болғини?! Әлвәттә болмайду! 35Амма жигитниң улардин елип кетилидиған күни келиду, улар әйнә шу чағда қайғу-һәсрәт чәккинидин роза тутиду, — деди.

Кониға есиливелиш

36Һәзрити Әйса уларға йәнә бир тәмсил кәлтүрди:

— Һеч ким йеңи көйнигини житип, уни кона көйнигигә ямақ қилмайду. Ундақ қилса, йеңи көйнәкму житилиду, житивелинған ямақму кона көйнәккә ярашмайду. 37Шуниңдәк, һеч ким йеңи шарапни кона тулумға қачилимайду. Әгәр ундақ қилса, йеңи шарап­ниң көпүши билән тулум йерилидудә, шарапму төкүлүп кетиду. Демәк, тулумму кардин чиқиду. 38Шуниң үчүн йеңи шарапни йеңи тулумға қачилаш керәк. 39Униң үстигә, кона шарап ичип жүргән һәр қандақ адәм йеңисини ичишни халимайду. «Болди, кониси яхши екән!» дәйду.



*17. Пәрисийләр — йәһудий диниға тәвә болған, Тәврат түзүмлиригә қаттиқ риайә қилидиған диний еқимдики кишиләр.

*23-24. Муқәддәс Язмиларда «Инсан Оғлидин» ибарәт Әвәтилгүчиниң Худаниң күч-қудрити вә шан-шәриви билән асмандин чүшүп, пүткүл инсанларни мәңгү башқуридиғанлиғи алдин-ала ейтилған. Һәзрити Әйса бу намни Өзи һәққидә ишләткән.

*27. Баҗгир — Исраилни ишғал қилған римлиқлар үчүн өз хәлқидин баҗ жиғип беридиған вә шу сәвәптин хәлиқниң нәпритигә учриған йәһудийлар.



 

6

Дәм елиш күни һәққидики мәсилә

1Бир дәм елиш күни һәзрити Әйса буғдайлиқтин өтүп кетива­татти. Униң шагиртлири башақларни үзүвелип, алқинида угулап йеди. 2Буни көргән бәзи пәрисийләр:

— Силәр немишкә дәм елиш күни чәкләнгән ишни* қилисиләр, — дейишти.

3Һәзрити Әйса:

— Падиша Давут вә униң һәмралириниң ач қалғанда қандақ қилған­лиғини Муқәддәс Язмилардин оқумиғанму? Қени ейтип беқиңлар! 4У ибадәтханидики муқәддәс җайға кирип, Худаға аталған нанларни роһанийдин сорап йегән вә һәмралириғиму бөлүп бәргән. Һалбуки, бу нанларни роһанийлардин башқа һәр қандақ кишиниң йейиши Тәврат қануниға хилап еди, — дәп җавап бәрди 5вә хуласә чиқирип, уларға:

— Мән Инсан Оғли дәм елиш күниниң Егисидурмән, — деди.

6Йәнә бир дәм елиш күни һәзрити Әйса ибадәтханиға кирип тәлим беривататти. Ибадәтханида оң қоли қуруп кәткән бир адәм бар еди. 7Һәзрити Әйсаниң үстидин әризә қилиш үчүн банә издәп жүргән Тәврат устазлири билән пәрисийләр Униң дәм елиш күниму кесәл сақайтидиған яки сақайтмайдиғанлиғини пайлап жүрүшәтти. 8Бирақ уларниң көңлидикини билгән һәзрити Әйса қоли қуруп кәткән һелиқи кесәлгә:

— Орнуңдин тур, алдимға кәл! — девиди, һелиқи кесәл орнидин турди. 9Андин һәзрити Әйса көпчиликкә:

— Силәрдин сорап бақайчу, қандақ қилиш Тәврат қануниға уйғун? Дәм елиш күни яхшилиқ қилиш керәкму яки яманлиқ қилишму? Җанни қутқузуш керәкму яки җанға зәмин болушму? — деди вә 10кесәлниң әтрапидикиләргә көз жүгәртип чиққандин кейин һелиқи кесәлгә:

— Қолуңни узарт, — деди. У адәм қолини узитиши биләнла қоли әслигә кәлди. 11Амма Тәврат устазлири вә пәрисийләр интайин ғәзәп­линип, һәзрити Әйсаға қандақ қарши туруш тоғрисида мәслиһәткә чүшти.

Һәзрити Әйсаниң он икки әлчини таллиши

12Бир күни һәзрити Әйса дуа қилиш үчүн таққа чиқти. У йәрдә кечичә Худаға дуа қилди. 13Таң атқанда шагиртлирини алдиға чақи­рип, уларниң ичидин он икки кишини таллап, уларни әлчи дәп атиди. 14Улар: Симун (һәзрити Әйса уни Петрус дәпму атиған) вә униң иниси Әндәр, Яқуп, Юһанна, Филип, Бартоломай, 15Мәтта, Томас, Һалпайниң оғли Яқуп, вәтәнпәрвәр дәп аталған Симун, 16башқа бир Яқупниң оғли Йәһуда вә кейин һәзрити Әйсаға сатқунлуқ қилған Йәһуда Ишқарийотлар еди.

Һәзрити Әйсаниң тәлим бериши вә кесәлләрни сақайтиши

17Һәзрити Әйса әлчилири билән тағдин чүшүп, түз бир йәрдә туратти. Уларниң алдиға нурғун шагиртлар һәм Йерусалим шәһири­дин, җүмлидин пүтүн Йәһудийә өлкисидин кәлгән кишиләр топ-топ болуп келип жиғилишти. Һәтта деңиз бойидики Тир вә Сидон шәһәрлиридинму нурғун кишиләр кәлгән еди. 18Улар һәзрити Әйсаниң тәлимлирини аңлаш вә кесәллиригә шипалиқ издәш үчүн кәлгән еди. Җинлар дәстидин азапланғанларму келип, шипалиқ тепишти. 19Көпчилик қоллирини һәзрити Әйсаға тәккүзүвелишқа тиришатти. Чүнки Униң вуҗудидин күч-қудрәт чиқип уларниң һәм­ми­сини сақайтивататти.

Хошаллиқ вә қайғу

20Андин һәзрити Әйса шагиртлириға қарап мундақ деди:

— Әй йоқсуллар, нәқәдәр бәхитликсиләр! Чүнки Худаниң Падишалиғи силәрниңкидур.

21Әй ач қалғанлар, силәрму нәқәдәр бәхитлик! Чүнки Худа силәрни толуқ қанаәтләндүриду.

Әй жиғлаватқанлар, силәрму бәхитлик! Буниңдин кейин шат-хорамлиққа чөмисиләр.

22Инсан Оғлиға әгәшкәнлигиңлар үчүн бәзиләр силәрдин нәпрәт­ләнсә, йүз өрсә, силәргә төһмәт-һақарәт қилса, силәрни яман десә, нәқәдәр бәхитликсиләр! 23У чағда шат-хорам болуп тәнтәнә қилиң­лар. Чүнки асманда силәр үчүн көп мукапат сақланмақта. Бу қара нийәт­ләрниң ата-бовилири бурунқи пәйғәмбәрләргиму шундақ зиянкәшлик қилған.

24Лекин һалиңларға вай, әй байлар!

Раһәт-парағәт силәргә яр болмас әнди.

25Һалиңларға вай, әй қарни тоқлар!

Ачлиқта қалисиләр әнди.

Һалиңларға вай, әй күлүватқанлар!

Һаза тутуп жиғлайсиләр әнди.

26Халайиқ силәрни махтиғанда, һалиңларға вай! Чүнки Худаниң ғәзивигә учриған бурунқи сахта пәйғәмбәрләрму бу хәлиқниң ата-бовилириниң махтишиға еришкән.

Дүшмәнлириңларға меһир-муһәббәт көрситиңлар

27— Қулақ селип аңлаңлар! Силәргә дүшмәнлик қилғанларға меһир-муһәббәт көрситиңлар. Өчмәнлик қилғанларға яхшилиқ қилиңлар. 28Силәрни қарғиғанларға бәхит тиләңлар. Силәргә яман муамилидә болғанларғиму дуа қилиңлар. 29Бирси силәрниң оң йүзүң­ларға урса, сол йүзүңларниму тутуп бериңлар. Бирси силәрниң чапиниң­ларни елип кәтсә, көйнигиңларниму селип бериңлар. 30Бирси силәрдин бир немә тилисә, тилигинини бериңлар. Бирси силәрниң бирәр нәрсәңларни елип кәтсә, уни қайтуруп беришни соримаңлар. 31Башқиларниң өзәңларға қандақ муамилә қилишини күтсәңлар, силәрму уларға шундақ муамилә қилиңлар.

32Әгәр силәр өзәңларни яхши көргәнләргила меһир-муһәббәт көрсәтсәңлар, буниң махтанғидәк нәри бар? Гунакарларму өзини яхши көргәнләргә меһир-муһәббәт көрситидиғу. 33Әгәр силәр өзәңларға яхшилиқ қилғанларғила яхшилиқ қилсаңлар, буниң махтанғидәк нәри бар? Һәтта гунакарларму шундақ қилидиғу! 34Әгәр силәр қәризни қайтуралайдиғанларғила қәриз бәрсәңлар, буниң махтанғидәк нәри бар? Гунакарларму әйнән қайтуруш шәрти билән башқа гунакарларға қәриз беридиғу! 35Яқ! Силәр дүшминиңларғиму меһир-муһәббәт көрситиңлар, уларға яхшилиқ қилиңлар. Башқиларға қайтурувелишни ойлимайла пул қәриз бериңлар. Шу чағда асманда мол мукапатқа еришисиләр вә улуқ Худаниң пәрзәнди болғанлиғиңлардин гувалиқ бәргән болисиләр. Чүнки Худа яхшилиқни билмәйдиғанларға вә яманларғиму шәпқәт қилиду. 36Асмандики Атаңлар меһриван болғинидәк, силәрму меһриван болуңлар.

Башқиларниң үстидин һөкүм қилмаңлар

37— Башқиларниң үстидин һөкүм қилип жүрмәңлар. Силәрму Худа­ниң һөкүмигә учримайсиләр. Башқиларни әйиплимәңлар, Худаму силәрни әйиплимәйду. Башқиларни кәчүрүңлар, Худаму силәрни кәчүрүм қилиду. 38Башқилардин һеч немини айимаңлар, Худаму силәрдин һеч немини айимайду. Һәтта силәргә чоң өлчигүчкә лиқ чиңдап толтурулған соғиларни тәғдим қилиду. Силәр башқиларға қандақ өлчәм билән өлчәп бәрсәңлар, Худаму силәргә шундақ өлчәм билән өлчәп бериду.

39Андин һәзрити Әйса уларға тәмсил арқилиқ тәлим берип мундақ деди:

— Қарғу қарғуни йетәкләп маңалмайду. Ундақ қилса, һәр икки­лиси ориға чүшүп кетиду. 40Шагирт устазидин үстүн турмайду. Лекин у оқуп йетишкәндин кейин устазиға охшаш болалайду.

41Немә үчүн бурадириңниң һәрә кепигидәк кичик камчилиғинила көрүп, өзәңдики лимдәк чоң гунани көрмәйсән?! 42Өзәңдики шунчә чоң гунани көрмәй туруп, бурадириңгә: «Көзүңдики һәрә кепигини еливетәй!» дейишиң қандақ гәп? Әй сахтипәз! Авал өзәңниң көзи­дики лимни еливәт. Буниң билән ениқ көрүп, бурадириңниң көзи­дики һәрә кепигини еливетәләйсән.

Икки хил мевә дәриғи

43— Яхши дәрәқ яман мевә бәрмәйду, яман дәрәқму яхши мевә бәрмәйду. 44Һәр қандақ дәрәқни бәргән мевисидин пәриқ әткили болиду. Тикәндин әнҗир, янтақтин үзүм алғили болмайду. 45Шуниңға охшаш, яхши адәм қәлбидики яхшилиғидин яхшилиқ чиқириду. Яман адәм қәлбидики яманлиғидин яманлиқ чиқириду. Чүнки көңүлдә немә болса, еғиздин шу чиқиду.

Икки хил имарәт салған кишиләр

46— Силәр һәҗәп Мени «Рәббим! Рәббим!» дәйсиләрю, буйруқ­ли­римға әмәл қилмайсиләр. 47Әмсә Мениң алдимға келип, сөзлиримни аңлап әмәл қилғанлар кимгә охшайду? 48Улар худди һулини чоңқур қезип, қорам ташниң үстигә имарәт салған кишигә охшайду. Кәлкүн кәлгәндә, униң күчлүк һуҗуми ундақ имарәтни қимир қилғузалмайду, чүнки у пухта селинған. 49Лекин сөзлиримни аңлап туруп, әмәл қилмайдиғанлар, һул қурмай қуруқ йәрниң үстигә имарәт салған кишигә охшайду. Бундақ имарәт кәлкүнниң һуҗумиға учриған һаман, өрүлүп, пүтүнләй гумран болиду.



*2. Йәһудийларниң әнъәниси бойичә дәм елиш күни хаман тепиш қаидигә хилап еди. Пәрисийләр шагиртларниң данларни йейиш үчүн ақлишини хаман тәпкәнлик, дәп қариған. Әмәлиятта мәнъий қилинғини башақларни үзүвелип йейиш әмәс, бәлки зираәтләргә оғақ селиштур.



 

7

Һәзрити Әйсаниң римлиқ йүз бешиниң чакирини сақайтиши

1Һәзрити Әйса көпчиликкә сөз қилип болғандин кейин, Кәпәр­наһум шәһиригә қайтти. 2У йәрдә бир римлиқ йүз бешиниң әтиварлиқ чакири еғир кесәл болуп, өлүм гирдавида туратти. 3Йүз беши һәзрити Әйсаниң ишлиридин хәвәр тепип, бир нәччә йәһудий ақсақалниң берип, Униң келип чакирини сақайтип қоюши үчүн өтүнүшини тапшурди. 4Ақсақаллар һәзрити Әйсаниң алдиға берип:

— Йүз беши һәқиқәтән Сизниң ярдәм беришиңизгә әрзийдиған адәм. 5Өзи йәһудий болмисиму, биз йәһудийларни яхши көриду. Һәтта биз үчүн бир ибадәтханиму селип бәрди, — дәп Униң йүз бешиниң өйигә беришни чин көңлидин тәләп қилди.

6Һәзрити Әйса улар билән биллә йолға чиқти. Бирақ өйгә йетип келишкә аз қалғанда, йүз беши һәзрити Әйсаниң алдиға бир нәччә достини әвәтти. Улар:

— Тәхсир, йүз беши: «Аварә болуп өйүмгә келишиңизгә әрзимәй­мән. 7Һәтта өзәмму берип Сиз билән көрүшүшкә лайиқ әмәсмән. Бир еғизла сөз қилип қойсиңиз, чакирим сақийип кетиду. 8Мениңму үстүмдә башлиғим, қол астимда ләшкәрлирим бар. Биригә бар десәм, бариду, биригә кәл десәм, келиду. Чакиримға бу ишни қил десәм, у шу ишни қилиду. Худди шуниңдәк, Сиз бир еғиз гәп қилсиңизла, һәммә иш һәл болиду» дәйду, — деди.

9Йүз бешиниң гепини аңлап, һәйран болған һәзрити Әйса бурулуп, биллә кәлгән халайиққа:

— Дәрвәқә, Мән исраиллар арисидиму бундақ ишәнчни һеч кимдә көрмигән едим! — деди.

10Йүз беши әвәткән һелиқи кишиләр қайтип барғанда, чакарниң пүтүнләй сақийип кәткәнлигини көрди.

Тул аялниң оғлини тирилдүрүш

11Узун өтмәй һәзрити Әйса Наин дегән шәһәргә қарап йол алди. Униң шагиртлири вә йәнә нурғунлиған кишиләр Униңға әгишип маңди. 12У шәһәр дәрвазисиға кәлгәндә, җиназа көтирип чиқиватқан бир топ адәмгә йолуқуп қалди. Өлгән бала бир тул аялниң ялғуз оғли еди. Шәһәрдики нурғун кишиләр һелиқи тул аял билән биллә чиққан еди. 13Бу аялни көргән һәзрити Әйса ичи ағриған һалда униңға:

— Жиғлимаң, — деди. 14Андин топниң алдиға өтүп, җиназиға қолини тәккүзгән еди, җиназа көтәргәнләр тохтиди. Һәзрити Әйса:

— Жигит, орнуңдин тур, — дейиши биләнла, 15өлүп қалған жигит қопуп, гәп қилишқа башлиди. Һәзрити Әйса уни анисиға тапшуруп бәрди.

16Қорқунуч басқан көпчилик:

— Аримиздин улуқ бир пәйғәмбәр чиқти!

— Худа бизгә шапаәт қилиш үчүн кәлди! — дәп Худани мәдһийи­лиди.

17Һәзрити Әйсаниң бу иши тоғрисидики хәвәр пүтүн йәһудийлар зимини вә әтраптики районларға тарқилип кәтти.

Йәһия пәйғәмбәрниң шагиртлириниң һәзрити Әйса билән көрүшкили келиши

18Йәһия пәйғәмбәрниң шагиртлири бу ишларниң һәммисини Йәһия­ға йәткүзди. У шагиртлиридин икки кишини өзи йетиватқан зинданға чақирип, 19уларни һәзрити Әйсаниң алдиға: «Худа бизгә әвәтмәк­чи болған Қутқазғучи Сизму яки башқа бирси келәмду?» дәп сорап келишкә әвәтти.

20Улар һәзрити Әйсаниң алдиға берип:

— Чөмүлдүргүчи Йәһия бизни Сиздин: «Худа бизгә әвәтмәкчи болған Қутқазғучи Сизму яки башқа бирси келәмду?» дәп сорап келишкә әвәтти, — деди.

21Дәл шу чағда һәзрити Әйса ағриқ-силақ вә җин чаплашқан нурғун кишиләрни сақайтқан вә нурғун қарғуларниң көзини ачқан еди. 22Шуниң билән У Йәһия пәйғәмбәрниң шагиртлириға:

— Силәр қайтип берип, яратқан мөҗүзилиримни вә ейтқан тәлим­лиримни Йәһияға йәткүзүп: «Корларниң көзи ечилди, токуларму маңалайдиған болди. Мохо кесили болғанлар сақайди, паңлар аңлалайдиған болди, һәтта өлгәнләрму тирилди вә кәмбәғәлләргә Хуш Хәвәр йәткүзүлди», дәп ейтиңлар. 23Йәһияға йәнә: «Мәндин гуманланмай, Маңа тәврәнмәй ишәнгәнләр немә дегән бәхитлик!» дәп қоюңлар, — деди.

24Йәһия пәйғәмбәрниң шагиртлири кәткәндин кейин, һәзрити Әйса көпчиликкә Йәһия тоғрилиқ мундақ деди:

— Силәр бурун Йәһияни издәп чөлгә барғиниңларда, зади қандақ бир адәмни көрмәкчидиңлар? Шамалда йәлпүнүп турған қомучтәк бир адәмниму? 25Яки чирайлиқ кийингән бир есилзадиниму? Һәргиз ундақ әмәс! Һашамәтлик кийим кийгән, әйш-ишрәт ичидә яшайдиған кишиләр чөлдин әмәс, бәлки хан ордисидин тепилиду. 26Әмәлиятта силәр бир пәйғәмбәрни көргили чиқтиңлар. Әнди билип қоюңларки, Йәһия һәр қандақ пәйғәмбәрдинму үстүн пәйғәмбәрдур. 27Чүнки Муқәддәс Язмиларда:

«Мана алдиңда әлчимни әвәтимән.

У Сениң йолуңни алдин-ала тәйярлайду»,

дәп йезилған вә бу йәрдики «әлчим» дәп Йәһия пәйғәмбәрни көрситиду. 28Билип қоюңларки, инсанлар арисида Йәһиядин улуқ киши йоқ. Амма Худаниң Падишалиғидики әң әрзимәс бирсиму униң­дин улуқ болиду.

29Буни аңлиған пухралар, һәтта баҗгирларму Худаниң йоли тоғра деди, чүнки улар бурун Йәһия пәйғәмбәрниң чөмүлдүрүшини қобул қилған еди. 30Лекин пәрисийләр вә Тәврат устазлири Йәһия пәйғәм­бәрниң чөмүлдүрүшини қобул қилмай, Худаниң өзлиригә болған мәхситини қайрип қойған еди. 31Шуниң билән һәзрити Әйса уларға мундақ деди:

— Бу заманниң силәрдәк кишилирини зади кимләргә охшитай?! 32Улар худди кочида олтиривелип, бир-биригә: «Биз силәргә сүнәй челип бәрсәк, уссул ойнимидиңлар. Матәм музыкисини челип бәрсәк, жиға-зар қилмидиңлар», дәп рәнҗийдиған балиларға охшайсиләр. 33Чүнки чөмүлдүргүчи Йәһия келип роза тутатти, шарап ичмәтти. Шуниң билән улар: «Униңға җин тегипту!» дейишти. 34Инсан Оғли болса, һәм йәйду, һәм ичиду. Бирақ улар: «Таза бир тоймас һарақкәш екән! У баҗгир вә башқа гунакарларниң дости», дейишиду. 35Билип қоюңларки, һекмәт Уни қобул қилғанлар арқилиқ тонулиду.

Гунакар аялниң һәзрити Әйсани әтирлиши

36Пәрисийләрдин бир киши һәзрити Әйсани тамаққа тәклип қилди. Һәзрити Әйса униң өйигә берип тамаққа олтарди. 37У йәрдә паһишә дәп тонулған бир аял һәзрити Әйсаниң бу пәрисийниң өйигә кәлгәнлигини аңлап, ақ қаштешидин ясалған бир қутида әтир елип кәлди 38вә һәзрити Әйсаниң кәйнидә, путиға йеқин йәрдә туруп жиғлашқа башлиди. Униң көз яшлири һәзрити Әйсаниң путлирини һөл қиливәтти. Андин у чачлири билән һәзрити Әйсаниң путлирини сүртүп қурутти һәм путлирини сөйүп, үстигә әтир сүрди. 39Һәзрити Әйсани чақирған пәрисий буни көрүп, ичидә: «Бу Адәм раст пәйғәм­бәр болған болса, Өзигә қолини тәккүзгән бу аялниң паһишә екәнли­гини биләтти!» дәп ойлиди.

40Буни билгән һәзрити Әйса:

— Шимон, саңа ейтидиған бир гепим бар, — деди.

— Ейтиң, Устаз, — деди Шимон.

41— Икки адәм бир кишигә қәриздар екән. Бири бәш йүз күмүч тәңгигә, йәнә бири болса, әллик күмүч тәңгигә қәриздар екән. 42Һәр иккилисиниң қәризни қайтуруш имканийити йоқ екән. Шуңа қәриз егиси меһриванлиқ қилип, һәр иккилисиниң қәрзини кәчүрүм қипту. Сениңчә уларниң қайсиси қәриз егисини көпирәк яхши көриду? — дәп сориди һәзрити Әйса.

43— Мениңчә көпирәк кәңчиликкә еришкини, — дәп җавап бәрди Шимон.

— Тоғра ейттиң, — деди һәзрити Әйса. 44Андин У һелиқи аялни көрситип, Шимонға:

— Бу аялни көрдүңму? Өйүңгә кәлгинимдә, сән путлиримни жуюшқа су бәрмигән едиң. Бирақ у көз йеши билән путлиримни жуйди, чечи билән сүртүп қурутти. 45Сән Мени һал-әһвал сорап, сөйүп күтүвалмиған едиң. Лекин у Мән киргәндин тартип путли­ри­мни сөйүватиду. 46Сән меһманларға тәғдим қилинидиған яғни бешимғиму сүркимигән едиң. Бирақ у Мени һөрмәтләп, путлиримға әтир сүркәп қойди. 47Қисқиси саңа ейтайки, униң нурғун гуналириниң һәммиси кәчүрүм қилинди. Шуңа униң Маңа көрсәткән меһир-муһәббити чоңқур. Лекин өзиниң гуналирини аз дәп ойлайдиғанлар кәчүрүм алғандиму, уларниң меһир-муһәббити аз болиду, — деди.

48Андин һәзрити Әйса у аялға:

— Гуналириң кәчүрүм қилинди, — деди.

49Һәзрити Әйса билән бир дәстиханда олтарғанлар: «Һәтта киши­ләрниң гуналириниму кәчүрүм қилидиған бу Адәм зади кимду?» дейишти.

50Һәзрити Әйса һелиқи аялға:

— Маңа бағлиған ишәнчиң сени қутқузди. Аман бол! — деди.




8

Һәзрити Әйсаға әгәшкән аяллар

1Узун өтмәй һәзрити Әйса Җәлилийә өлкисидики шәһәр, йеза-қишлақларға берип, Худаниң Падишалиғиға даир Хуш Хәвәрни тарқатти. Он икки шагиртиму Униң билән биргә барди. 2Булардин башқа, йәнә җин вә кесәллик азаплиридин қутқузуп сақайтилған бәзи аялларму болуп, уларниң арисида, тенидин йәттә җин һайдап чиқирилған мәҗдәллик Мәрийәм, 3Һирод ханниң сарай әмәлдари Хузаниң аяли Йоанна, Сузана вә башқа бир мунчә аялларму бар еди. Булар өз мал-мүлүклири билән һәзрити Әйса вә Униң шагирт­лириға ярдәмдә болди.

Уруқ чечиш тоғрисидики тәмсил

4Халайиқ һәр қайси жутлардин һәзрити Әйса билән көрүшкили үзүлмәй келип туратти. Бир күни нурғун адәм жиғилғанда, һәзрити Әйса уларға төвәндики тәмсилни сөзләп бәрди:

5— Бир дехан уруқ чачқили етизиға чиқипту. Чачқан уруқлириниң бәзилири чиғир йол үстигә чүшүп, кишиләрниң аяқ астида қапту вә қушларға йәм бопту. 6Бәзилири асти ташлиқ топиға чүшүпту. Амма йәрдики нәмлик йетишмигәнликтин уруқлар үнүп чиққандин кейин қуруп кетипту. 7Бәзилири тикәнләрниң арисиға чүшүпту. Майсилар тикәнләр билән бой талишип өсүпту. Бирақ нәтиҗидә тикәнләр майсиларни бесивапту. 8Бәзилири болса үнүмлүк топиға чүшүп, убдан өсүп, йүз һәссиләп һосул берипту.

Һәзрити Әйса жуқури аваз билән йәнә:

— Бу сөзләрни қулиғиңларда чиң тутуңлар! — деди.

9Кейин Униң шагиртлири Униңдин бу тәмсилниң мәнасини сориди. 10Һәзрити Әйса уларға мундақ деди:

— Худаниң Падишалиғиниң сирлири силәрниң билишиңларға берилди. Бирақ башқиларға кәлсәк, уларға тәмсилләр биләнла чүшәндүримән. Шуниң үчүн улар сөзүмни аңлисиму чүшәнмәйду. Бу әһвал Йәшая пәйғәмбәрниң дегинидәк болди: «Улар қарисиму көрмәйду, аңлисиму чүшәнмәйду».

11Бу тәмсилниң мәнаси мундақ:

— Уруқ Худаниң сөзидур. 12Чиғир йолдики топиға чүшкән уруқлар шундақ кишиләргә тәмсил қилинғанки, улар Худаниң сөзини аңлисиму, уни қобул қилмайду. Шәйтан уларни ишәнч арқилиқ қутқузулмисун дәп, уларниң көңлидин Худаниң сөзини елип қечип кетиду. 13Ташлиқ топиға чүшкән уруқлар Худаниң сөзини аңлиған һаман хошаллиқ билән қобул қилғанларға тәмсил қилинған. Улар буниңға бир мәһәл ишәнгән болиду, амма уларниң йилтизи болмиғанлиғи үчүн, бирәр мүшкүллүккә йолуқсила, бәрдашлиқ берәлмәйду. 14Тикәнликкә чүшкән уруқларға кәлсәк, улар шундақ кишиләргә тәмсил қилинғанки, улар Худаниң сөзлирини аңлисиму, узун өтмәй көңлигә бу дунияниң әндишә, байлиқ вә һалавәтлириниң езиқтурушлири киривелип, Худаниң сөзини боғуветидудә, улар һосулсиз қалиду. 15Үнүмлүк топиға чүшкән уруқлар болса, Худаниң сөзини аңлайдиған, уларни пак вә чин дилида чиң сақлайдиған, һосул бәргичә сәвир қилидиған кишиләрдур.

Худаниң һәқиқити ашкариланмақта

16Һәзрити Әйса шагиртлириға йәнә:

— Чирақни йеқип, уни бирәр нәрсә билән йепип қойидиған яки каривәтниң астиға йошуруп қойидиған киши йоқ, әлвәттә. Әксичә өйгә киргәнләр ениқ көрәлисун дәп, уни җәзмән чирақданниң үстигә қойиду. 17Чүнки йепиқ қоюлған һәр қандақ нәрсә ашкарә болмай қалмайду. Йошурулған һәр қандақ нәрсә билинмәй қалмайду. 18Шуниң үчүн Мениң Худаниң һәқиқити тоғрисида ейтқанлиримни көңүл қоюп аңлаңлар. Чүнки кимдә әқил-парасәт болса, униңға техиму көп берилиду. Лекин кимдә әқил-парасәт болмиса, өзидә бар дәп қаралғиниму елип кетилиду, — деди.

Һәзрити Әйсаниң аниси вә инилири

19Һәзрити Әйсаниң аниси вә инилири Униң билән көрүшкили кәлди. Лекин адәм көп болғачқа, йениға келәлмигән еди. 20Бир киши һәзрити Әйсаға:

— Аниңиз вә инилириңиз Сиз билән көрүшимиз дәп, сиртта туриду, — деди.

21— Худаниң сөзини аңлап, униңға әмәл қилғанларниң һәммиси Мениң анам вә ака-инилиримдур, — деди һәзрити Әйса көпчиликкә.

Һәзрити Әйсаниң боранни тохтитиши

22Бир күни һәзрити Әйса шагиртлири билән кемигә чүшүп, уларға:

— Көлниң у қетиға барайли, — деди. Шуниң билән улар йолға чиқти. 23Кемә кетиватқанда һәзрити Әйса ухлап қалди. Уштумтут қаттиқ боран чиқип, кемигә су тошуп, һәммиси интайин ховуп ичидә қалди. 24Шагиртлар һәзрити Әйсани ойғитип:

— Устаз, Устаз, ғәриқ болуш алдида туримиз! — деди.

Һәзрити Әйса ойғинип, боран-чапқунға буйруқ қилған еди, боран тохтап, долқун пәсләп, һәммиси тиничланди. Андин У шагиртлириға бурулуп:

25— Ишәнчиңлар нәгә кәтти? — деди.

Шагиртлар һәм һәйран болуп, һәм қорқушуп, бир-биригә:

— Бу Адәм зади кимду? Буйруқ қилса, һәтта боран вә долқунларму Униң гепини аңлайдикән һә! — дәп кетишти.

Һәзрити Әйсаниң җин чаплашқан адәмни сақайтиши

26Һәзрити Әйса шагиртлири билән Җәлилийә көлиниң у четидики герасалиқлар турған йәргә барди. 27Һәзрити Әйса қирғаққа чиқишиға, шәһәрдин кәлгән җин чаплашқан бири Униң алдиға кәлди. Бу адәм узундин бери кийим киймәй, өйдә турмай, гөр қилинидиған өңкүрләрдә яшатти. 28У һәзрити Әйсани көрүши биләнла Униң айиғиға жиқилип:

— Улуқ Худа Оғли Әйса, ишимға арилашма! Сәндин өтүнимәнки, мени қийнима! — дәп вақирап кәтти. 29Униң бундақ дейишиниң сәвәви, һәзрити Әйса җинға униң тенидин чиқишини буйруған еди. Җин бу адәмни узун вақит илкигә еливалған еди. Хәлиқ бу адәмни көп қетим зәнҗир-кишәнләр билән бағлап, қамап қойған болсиму, у уларни үзүп қечип чиқип, җин тәрипидин чөл-баяванларға елип кетиләтти.

30Һәзрити Әйса бу адәмдин:

— Исмиң немә? — дәп сориди.

— Исмим «Миңлиған», — дәп җавап бәрди бу адәмни сөзлити­ватқан җин. Чүнки бу адәмгә миңлиған җинлар чаплишивалған еди. 31Улар һәзрити Әйсаға өзлирини шәйтанға тәйярланған теги йоқ һаңларға сүргүн қилмаслиғини өтүнүп ялвурди.

32Шу әтраптики тағ бағрида чоң бир топ тоңғуз падиси озуқли­нип жүрәтти. Җинлар һәзрити Әйсаға ялвуруп, тоңғузларниң тенигә кирип кетишигә иҗазәт беришини тәләп қилди. Һәзрити Әйса иҗазәт бәрди. 33Җинлар һелиқи адәмниң тенидин чиқип, тоңғуз­ларға чаплишивалди. Пүтүн тоңғуз падиси терә-перәң болуп, жүгригән пети ярдин чүшүп, көлгә ғәриқ болди.

34Бу һални көргән тоңғуз баққучилар бу йәрдин қечип, шәһәр- йезиларда бу хәвәрни тарқатти. 35У йәрдики кишиләр зади немә иш болғанлиғини көргили бу йәргә келишти. Улар һәзрити Әйсаниң алдиға келип, тенидин җинлар чиқип кәткән һелиқи адәмниң кийим­лирини кийип, әс-һоши җайида һалда һәзрити Әйсаниң алдида олтарғанлиғини көрүп, қорқуп кетишти. 36Бу мөҗүзини көргәнләр һелиқи кишиниң сақийиш җәриянини көпчиликкә сөзләп бәрди. 37Шу йәрдики кишиләр һәзрити Әйсаниң у йәрдин кетишини тәләп қилишти. Чүнки улар интайин қорқушқан еди. Шуңа һәзрити Әйса кемигә чүшүп, қайтип кәтмәкчи болди. 38Тенидин җинлар чиқип кәткән һелиқи киши һәзрити Әйсаға:

— Мәнму Сиз билән биллә кетәй, — дәп ялвурди.

Лекин һәзрити Әйса униңға:

39— Өйүңгә қайтип берип, Худаниң саңа нәқәдәр чоң ишларни қилип бәргәнлигини йәткүзгин, — деди.

У адәм қайтип берип, пүтүн шәһәрни арилап, һәзрити Әйса өзигә қилип бәргән чоң ишларни һәммисигә йәткүзди.

Тирилдүрүлгән қиз вә сақайтилған аял

40Һәзрити Әйса көлниң бу қетиға қайтип кәлгинидә, халайиқ Уни қарши елишти. Чүнки һәммиси Униң қайтип келишини күтүп туратти. 41Қарши алғили чиққанлар ичидә мәлум бир ибадәтханиниң җавапкәр адәмлиридин бири болған Яирму бар еди. У һәзрити Әйсаниң айиғиға жиқилип, өйигә тәклип қилип ялвурди. 42Чүнки униң он икки яшлиқ ялғуз қизи өлүп кетиш алдида туратти.

Һәзрити Әйса у йәргә барғинида, кишиләр Униң әтрапиға зич олишивалди. 43Топниң ичидә хун тәврәш кесилигә гириптар болғи­ниға он икки жил болған бир аялму бар еди. У бар пулини тевипларға хәшләп түгәткән болсиму, һеч ким уни сақайталмиған екән. 44У һәзрити Әйсаниң арқа тәрипидин келип, Униң чапининиң пешини силап қоюведи, хун шу ан тохтиди.

45— Пешимни тутқан ким? — дәп сориди һәзрити Әйса.

Көпчилик «Тутмидуқ», дейишти.

— Устаз, төрт әтрапиңизниң һәммиси адәм, улар Сизни қистап туруватмамду? — деди Петрус.

46Лекин һәзрити Әйса:

— Яқ! Бирси қәстән пешимни тутти. Чүнки вуҗудумдин күч-қудрәт­ниң чиқип кәткинини сәздим, — деди. 47Һелиқи аял һәзрити Әйса­ниң сезип қалғанлиғини билип, титригән һалда Униң алдиға келип, айиғиға жиқилди вә көпчиликкә өзиниң һәзрити Әйсаниң пеши­ни немишкә тутқанлиғини һәм шу ан сақийип кәткәнлигини ейтти.

48— Қизим, ишәнчиң сени сақайтти! Теч-аман бол, — деди һәзрити Әйса униңға.

49Һәзрити Әйса бу сөзни қиливатқанда, ибадәтхана җавапкәриниң өйидин кәлгән бири Яирға:

— Қизиң өлүп кәтти. Әнди Устазни аварә қилмайли, — деди.

50Буни аңлиған һәзрити Әйса Яирға:

— Қорқмиғин! Маңа ишәнгин! У сақийип кетиду, — деди.

51Һәзрити Әйса Яирниң өйигә барғанда, Петрус, Юһанна, Яқуп вә қизниң ата-анисидин башқа кишиләрниң Өзи билән биллә өйгә киришигә рухсәт қилмиди. 52У йәрдикиләр қизға һаза тутуп жиға-зар қилишивататти. Һәзрити Әйса уларға:

— Болди, жиғлимаңлар! Қиз өлмиди, ухлап қапту! — деди.

53Бирақ халайиқ Уни мәсқирә қилди. Чүнки қизниң аллиқачан җан үзгәнлигидин уларниң хәвири бар еди. 54Лекин һәзрити Әйса қизниң қолидин тартип:

— Балам, орнуңдин тур, — дәп чақирди. 55Қизниң роһи тенигә қайтип келип, у дәрһал орнидин турди. Һәзрити Әйса уларға қизниң қосиғиға бир нәрсә беришни буйриди. 56Қизниң ата-аниси наһайити һәйран қелишти. Лекин һәзрити Әйса уларға бу ишни һеч кимгә ейтмаслиқни тапилиди.




9

Һәзрити Әйсаниң он икки әлчини әвәтиши

1Һәзрити Әйса он икки шагиртини чақирип, уларға һәр қандақ җинни һайдаш, кесәлләрни сақайтиш қудрити вә һоқуқини бәрди. 2Андин уларни Худаниң Падишалиғи һәққидики Хуш Хәвәрни тарқитиш вә кесәлләрни сақайтишқа әвәтти. 3У шагиртлириға:

— Силәр сәпәрдә һеч нәрсә алмаңлар, нә һаса, нә хурҗун, нә нан, нә пул еливалмаңлар, һәтта бирәр артуқ көйнәкму еливалмаңлар. 4Бир жутқа барғиниңларда, қайси өйдә қарши елинсаңлар, у йәрдин кәткичә шу өйдила туруңлар. 5Әгәр бирәр йәрдики кишиләр силәрни қарши алмиса, у йәрдин кәткиниңларда уларни агаһландуруш үчүн айиғиңлардики топини қеқиветиңлар, — деди.

6Шагиртлар йолға чиқип, һәммә йеза-қишлақларни арилап Хуш Хәвәрни тарқитип, кесәлләрни сақайтти.

7Җәлилийәдики Һирод хан һәзрити Әйсаниң ишлиридин хәвәр тепип, гаңгирап қалди. Чүнки бәзиләр: «Бу ишларни қиливатқан киши Йәһия пәйғәмбәр екән. У тирилипту!» десә, 8йәнә бәзиләр: «Бурун әҗайип мөҗүзиләрни яратқан Илияс пәйғәмбәр яки башқа қедимки пәйғәмбәрләрдин бири қайтидин тирилипту!» дәтти.

9«Мән Йәһияниң каллисини алдурған едим, әнди бу гәпләрни аңлаватимән. Бу ишларни қиливатқан киши зади кимдур?» деди Һирод хан. Шуниң үчүн у һәзрити Әйса билән көрүшүшниң йолини издиди.

Бәш миң кишини тойдуруш

10Он икки шагирт қайтип келип, өзлириниң қилған һәммә ишли­рини һәзрити Әйсаға мәлум қилди. Һәзрити Әйса башқиларға уқтур­май уларни Бәйтсайда дегән йезиға елип маңди. 11Бирақ буниңдин хәвәр тапқан халайиқму Униңға әгишип кәлди. Һәзрити Әйса уларни қарши елип, уларға Худаниң Падишалиғиға даир ишларни чүшән­дүрди вә кесили барларни сақайтти. 12Күн олтарғили аз қалғанда, он икки шагирти һәзрити Әйсаниң алдиға келип:

— Халайиқни тарқитивәткән болсиңиз, улар әтраптики йеза-қишлақларға берип тамақ йесун вә қонғидәк җай тапсун. Чүнки бу хали җай екән, — деди.

13Лекин һәзрити Әйса:

— Уларға өзәңлар тамақ бериңлар, — деди.

— Биздә пәқәтла бәш нан билән икки белиқ бар. Тамақ сетивелип әкелип бериңлар демәкчимусиз? — дейишти улар һәйран болуп. 14Чүнки шу йәрдә жиғилған әрләрниңла сани тәхминән бәш миңчә бар еди.

Һәзрити Әйса уларға:

— Халайиқ әлликтин-әлликтин бөлүнүп олтарсун, — деди.

15Шагиртлар көпчиликни һәзрити Әйсаниң дегини бойичә олтарғузди. 16Һәзрити Әйса бәш нан билән икки белиқни қолиға елип, асманға қарап Худаға шүкүр ейтти. Андин нанларни уштуп, көпчиликкә тарқитип бериш үчүн шагиртлириға бәрди. 17Һәммиси йәп тойди. Шагиртлири ешип қалған нан билән белиқниң парчи­лирини жиғиведи, он икки севәт чиқти.

Петрусниң һәзрити Әйсани Қутқазғучи-Мәсиһ дәп тонуши

18Бир күни һәзрити Әйса Өзи ялғуз дуа қиливататти. Униң йенида шагиртлирила бар еди. Һәзрити Әйса улардин:

— Халайиқ Мени ким дәп билидикән? — дәп сориди.

19— Бәзиләр Сизни чөмүлдүргүчи Йәһия дәйду, бәзиләр Илияс пәйғәмбәр дәйду вә йәнә бәзиләр башқа қедимки пәйғәмбәрләрдин бири тирилипту дәйду, — дәп җавап бәрди шагиртлар.

20Һәзрити Әйса улардин:

— Силәрчу? Силәр Мени ким дәп билисиләр? — дәп сориди.

— Сиз Худа тайинлиған Қутқазғучи-Мәсиһ екәнсиз, — дәп җавап бәрди Петрус.

21— Һазир бу ишни һеч кимгә ейтмаңлар, — дәп буйриди һәзрити Әйса уларға, 22— чүнки Инсан Оғли нурғун азап-оқубәт тартиши керәк. Ақсақаллар, алий роһанийлар вә Тәврат устазлири Уни рәт қилип өлтүргүзиду. Лекин Уни өлтүрсиму, У үчинчи күни тирилиду.

23Һәзрити Әйса көпчиликкә йәнә мундақ деди:

— Кимду-ким Маңа әгишишни халиса, өз хаһишидин ваз кечип, өзиниң чапрас яғичини көтирип,* һәр күни Маңа әгәшсун. 24Чүнки өзи үчүнла яшайдиғанлар әксичә һаятидин мәһрум болиду. Бирақ өз хаһишидин ваз кечип, Мениң үчүн яшайдиғанлар һаятини сақлалайду. 25Бир адәм пүтүн дунияға егә болуп һаятидин мәһрум қалса, буниң немә пайдиси болсун?! 26Әгәр кимду-ким Мәндин вә Мениң сөзлиримдин номус қилса, Инсан Оғли болған Мән Өзәмниң, Атамниң вә муқәддәс периштәләрниң шан-шәриви ичидә қайтип кәлгинимдә, униңдин номус қилимән. 27Билип қоюңларки, бу йәрдә турғанларниң бәзилири Худаниң Падишалиғини көрмигичә өлмәйду.

Һәзрити Әйсаниң нурға чөмүши

28Тәхминән сәккиз күндин кейин һәзрити Әйса Петрус, Юһанна вә Яқупни елип, дуа қилиш үчүн таққа чиқти. 29Һәзрити Әйса дуа қиливатқинида, Униң йүзи өзгәрди. Кийимлири аппақ болуп, чақмақ­тәк чақниди. 30Тосаттин Муса пәйғәмбәр вә Илияс пәйғәмбәр пәйда болуп, Униң билән сөзлишишкә башлиди. 31Улар Худаниң парлақ нури ичидә аян болуп, һәзрити Әйса билән Униң Худаниң ирадисини әмәлгә ашуруш йолида Йерусалимда қурван болидиғанлиғи тоғрисида сөһбәтләшти.

32Петрус вә униң қериндашлирини уйқа басқан еди. Улар ухлап ойғанғанда, һәзрити Әйсаниң парлақ нурини вә Униң билән биллә турған Муса пәйғәмбәр вә Илияс пәйғәмбәрни көрди. 33Бу икки пәйғәмбәр һәзрити Әйсадин айрилидиған вақитта, Петрус өзиму туймиған һалда һәзрити Әйсаға:

— Устазим, бу йәрдә болғинимиз немә дегән яхши! Бири Сизгә, бири Муса пәйғәмбәргә, йәнә бири Илияс пәйғәмбәргә дәп, бу йәргә үч кәпә ясайли, — деди.

34Петрус гәп қиливатқанда, бир булут пәйда болуп, уларни қапла­валди. Шагиртлар булут ичидә қалғинида қорқушуп кәтти. 35Туюқсиз булуттин Худаниң авази аңлинип:

— Бу Мениң Оғлум, Мениң таллиғиним. Униң сөзигә қулақ селиң­лар! — деди.

36Аваз тохтиғандин кейин, улар һәзрити Әйсаниң Өзи ялғуз қал­ғанлиғини көрди. Шагиртлар бу ишни узун вақитқичә һеч кимгә ейтмиди.

Җин чаплашқан балиниң сақайтилиши

37Әтиси һәзрити Әйса үч шагирти билән биллә тағдин чүшкән вақтида, нурғун кишиләр Уни қарши алғили чиқти. 38Топниң ичидин бири туюқсиз вақирап:

— Устаз, оғлумға көңүл бөлгәйсиз, у бирла бала еди! 39Униңға дайим бир җин чаплишивелип, өзичила вақирап-җақирап кетиду. Бәзидә пүтүн бәдини тартишип қелип, ағзидин ақ көпүк келиду. Җин уни дайим қийнап арам бәрмәйду. 40Шагиртлириңиздин бу җинни һайдаветишни өтүнүп сориған едим, бирақ уларниң қоллиридин кәлмиди, — деди.

41— Әй етиқатсиз вә бузулған әвлат! Мән силәр билән биллә болуп, силәрниң йәнила Маңа ишәнмигәнлигиңларға йәнә қачанғичә бәрдашлиқ берәй? — деди һәзрити Әйса. Андин һелиқи кишигә:

— Балаңни елип кәл, — деди.

42Бала келиватқанда, җин уни йәргә жиқитип, пүтүн бәдинини тартиштурувәтти. Бирақ һәзрити Әйса җинни һайдаветип, балини сақайтти вә уни атисиға тапшуруп бәрди. 43Көпчилик Худаниң күч-қудритигә һәйран болушти.

Һәзрити Әйсаниң Өз өлүмини йәнә бир қетим алдин-ала ейтиши

Көпчилик һәзрити Әйсаниң қилған пүтүн ишлириға һәйран болуп турғанда, һәзрити Әйса шагиртлириға:

44— Аңлап қоюңлар, бирсиниң сатқунлуғи билән, Инсан Оғли башқиларниң қолиға тапшуруп берилиду, — деди.

45Бирақ улар бу сөзниң мәнасини чүшинәлмиди. Чүнки буниң мәнаси қәстән йошурулған еди. Улар Униңдин бу сөзниң тегини сорашқиму петиналмиди.

Худаниң нәзәридә ким улуқ?

46Шагиртлар зади кимниң әң улуқ екәнлигини өз ара талаш-тартиш қилишивататти. 47Уларниң немә ойлаватқанлиғини билгән һәзрити Әйса кичик бир балини йенида турғузуп, 48шагиртларға:

— Ким Мени дәп, бундақ кичик балини қобул қилса, Мени қобул қилған болиду. Мени қарши алса, Мени Әвәткүчини қарши алған болиду. Араңларда өзини әң төвән тутқини Худаниң нәзәридә әң улуқ болиду, — деди.

Қарши турмаслиқ қоллиғанлиқтур

49Юһанна һәзрити Әйсаға:

— Устаз, Сизниң намиңиз билән җинларни һайдаватқан бирсини көрдуқ. Лекин у бизгә охшаш Сизгә әгәшмигәнлиги үчүн, биз уни тосидуқ, — деди.

50— Уни тосимаңлар. Чүнки силәргә қарши турмиғанлар силәрни қоллиғанлардур, — деди һәзрити Әйса униңға.

Һәзрити Әйсани қарши алмиған йеза

51Һәзрити Әйса өлүп, андин тирилип, асманға елип кетилидиған күнгә аз қалғанда, Йерусалимға беришни қәтъий қарар қилди. 52Буниң үчүн У алдин-ала адәм әвәтти. Улар Самарийә өлкисидики бир йезиға келип, һәзрити Әйсаниң келиши үчүн тәйярлиқ қилишқа киришти. 53Бирақ самарийәликләр* һәзрити Әйсани «Йерусалимға ибадәт қилишқа баридикән», дәп қарши алмиди. 54Униң шагиртли­ридин Яқуп билән Юһанна бу әһвални көрүп:

— Әй Рәббим, уларни көйдүрүветиш үчүн асмандин от яғдурушни өтүнсәк қандақ дәйсиз? — деди.

55Лекин һәзрити Әйса бурулуп уларни әйиплиди. 56Андин улар баш­қа бир йезиға кәтти.

Һәзрити Әйсаға әгишишниң төләмлири

57Улар йолда кетиватқанда, бир киши һәзрити Әйсаға:

— Сиз қәйәргә бармаң, мән Сизгә әгишип маңимән, — деди.

58Бирақ һәзрити Әйса:

— Түлкиниң өңкүри, қушниң угиси бар. Бирақ Инсан Оғлиниң бешини қойғидәк йериму йоқ, — деди униңға.

59У йәнә башқа бир кишигә:

— Маңа әгәшкин, — деди.

Бирақ һелиқи киши банә көрситип:

— Устаз, атам өлүп уни йәрликкә қойғичә күтүп, андин Сизгә әгишәйчу, — деди.

60— Өлгәнләрни роһи өлүкләр өзлири йәрликкә қойсун! Сән болсаң, берип Худаниң Падишалиғиға даир Хуш Хәвәрни тарқат, — деди һәзрити Әйса униңға.

61Йәнә бирси:

— Әй Устаз, мән Сизгә әгәшмәкчимән. Бирақ авал өйүмгә берип, өйдикиләр билән хошлишип келәй, — деди.

62— Қош һайдаветип, тохтимай кәйнигә қарайдиған адәмдәк, бурун­қи һаятиңлардин меһриңларни үзәлмисәңлар, Худаға хизмәт қилишқа лайиқ болмайсиләр, — деди һәзрити Әйса униңға.



*23. Римлиқлар тәрипидин өлүм җазаси берилгәнләр миқлинидиған чапрас яғачни мүрисидә көтирип, җаза мәйданиға баратти. «Өзиниң чапрас яғичини көтириш» дегәнлик Әйса Мәсиһ үчүн азап-оқубәт тартишқа тәйяр болушни көрситиду.

*53. Самарийәликләр өз ибадәтханисини Гаризм теғиға қурған болуп, улар ибадәтни Йерусалимда әмәс, бәлки шу тағда қилиш тоғра, дәп қаратти.



 

10

Һәзрити Әйсаниң йәтмиш икки шагиртини әвәтиши

1Шу ишлардин кейин һәзрити Әйса шагиртлардин йәнә йәтмиш иккини таллап, Өзи бармақчи болған шәһәр-йезиларға икки-иккидин әвәтти. 2Улар йолға чиқиштин бурун һәзрити Әйса мундақ деди:

— Қутқузулушқа интилидиғанлар мол һосулдәк көп, бирақ һосул­ни елиш үчүн ишләйдиғанлар аз екән. Һосулниң Егиси болған Худа­дин көпирәк ишчи әвәтип, һосулни жиғивелишни тиләңлар. 3Әнди йолға чиқиңлар. Мән силәрни қозиларни бөриләрниң арисиға әвәткәндәк әвәтимән. 4Пул халта, хурҗун вә аяқму алмаңлар. Йолда кишиләр билән көрүшкәндә параңлишишқиму тохтимаңлар. 5Қайси өйгә кирсәңлар, алди билән: «Аиләңләргә Худадин аманлиқ тиләймән!» дәңлар. 6У өйдә Худадин келидиған аманлиқни сөйгүчи болса, тилигән аманлиғиңлар униңға мәнсүп болиду. Әгәр болмиса, тилигән аманлиғиңлар өзәңларға яниду. 7У өйдин бу өйгә йөткилип жүрмәңлар, бәлки чүшкән өйдә туруңлар вә өйдикиләрниң бәрги­нини йәңлар, чүнки хизмәткар кимгә хизмәт қилса, шуниңдин иш һәққи елишқа һәқлиқ.

8Бирәр шәһәргә барғиниңларда, бирси силәрни қарши елип, алдиңларға немә қойса, шуни йәңлар. 9У шәһәрдики кесәлләрни сақайтиңлар вә у йәрдики кишиләргә: «Худаниң Падишалиғи силәргә намайән болуш алдида туриду!» дәңлар. 10Бирақ бирәр шәһәргә барғиниңларда, у йәрдики кишиләр силәрни қарши алмиса, көпчилик алдида: 11«Худадин келидиған җазаға өзәңларниң җавапкәр болидиғанлиғиңларни билдүрүш үчүн биз шәһириңларниң айиғимизға қонған тописиниму қеқип чүшириветимиз!» дәп агаһ­ландуруңлар вә уларға «Билишиңлар керәкки, Худаниң Падишалиғи силәргә расттинла намайән болған еди!» дәңлар. 12Билип қоюңларки, у шәһәрдикиләрниң қиямәт күни тартидиған җазаси Содом* шәһи­ридики яман кишиләрниң тартидиған җазасидинму еғир болиду.

Һәзрити Әйсани рәт қилғанлар

13— Һалиңларға вай, әй қоразинлиқлар! Һалиңларға вай, әй бәйтсайдалиқлар! Силәр үчүн яратқан мөҗүзилиримни Тир вә Сидон дегән ятлар шәһәрлиридә яратқан болсам, у йәрдики хәлиқ бурунла мәйүсләнгән һалда матиға йөгинип, күлгә милинип гуналириға товва қилған болатти. 14Қиямәт күни Худаниң силәргә беридиған җазаси, Тир вә Сидондикиләрниңкидинму еғир болиду. 15Әй кәпәрнаһум­луқлар! Асманға чиқмақчимидиңлар? Әксичә дозаққа ташлинисиләр!

16Һәзрити Әйса шагиртлириға йәнә:

— Кимду-ким силәрниң сөзүңларға кирсә, Мениң сөзүмгә киргән болиду. Кимду-ким силәрни рәт қилса, Мениму рәт қилған болиду. Мени рәт қилғанлар Мени Әвәткүчиниму рәт қилған болиду, — деди.

Йәтмиш икки шагиртниң қайтип келиши

17Һелиқи йәтмиш икки шагирт хошал-хорам һалда қайтип келип:

— Әй Рәббимиз! Биз Сизниң намиңиздин буйруқ қилған едуқ, һәтта җинларму бизгә бойсунуп, чиқип кетишти! — дәп мәлум қилди.

18Һәзрити Әйса уларға:

— Шундақ! Шәйтанниң асмандин чақмақтәк тез чүшкәнлигини көрдүм. 19Қулақ селиңлар! Мән силәргә илан-чаяндәк шәйтанни аяқ астиңларда янчип ташлалайдиған, униң барлиқ күч-қудритини бесип чүшидиған һоқуқ бәрдим. Силәргә һеч қандақ нәрсә зиян йәткүзәлмәйду. 20Лекин силәр җинларниң бойсунғанлиғи биләнла хошал болуп кәтмәңлар, бәлки Худаниң намиңларни асмандики һаятлиқ дәптиригә язғанлиғиға хошал болуңлар, — деди.

Һәзрити Әйсаниң хошаллиғи

21Бу чағда һәзрити Әйса Муқәддәс Роһниң тәсири билән хурсән­ликкә чөмгән һалда мундақ деди:

— Пүтүн аләмниң Егиси болған әй Атам! Сән бу һәқиқәтләрни өзини әқиллиқ, билимлик чағлайдиған кишиләрдин йошуруп, кичик балилардәк сәби кишиләргә ашкарилиғанлиғиң үчүн, Саңа мәд­һийи­ләр ейтимән. Шундақ, Ата, Сениң Өз хаһишиң әйнә шу еди.

22Һәзрити Әйса әтрапидикиләргә:

— Атам һәммини Маңа ата қилди. Мениң Кимлигимни Атамдин башқа һеч ким билмәйду. Атамниң Кимлигиниму Мән вә Мән Өзәм ашкарилашни халайдиған кишиләрдин башқа һеч ким билмәйду, — деди.

23Андин һәзрити Әйса шагиртлириға қарап, астағина:

— Көргән ишларни көрәлигәнлигиңлар үчүн нәқәдәр бәхитликсиләр! 24Билип қоюңларки, бурунқи нурғун пәйғәмбәрләр вә падишалар силәр көргән вә аңлиғанларни көрүшни вә аңлашни арзу қилған болсиму, мурадиға йетәлмиди, — деди.

Меһриван самарийәлик тоғрисидики тәмсил

25Тәврат устазлиридин бири һәзрити Әйсани синимақчи болуп:

— Устаз, мән қандақ қилсам мәңгүлүк һаятқа еришәләймән? — дәп сориди.

26— Тәврат қанунида немә дейилгән? Буни өзиңиз қандақ чүшән­дүрисиз? — дәп сориди һәзрити Әйса.

27Һелиқи киши мундақ җавап бәрди:

— «Пәрвәрдигариң болған Худани пүтүн қәлбиң, пүтүн җениң, пүтүн күчүң вә пүтүн зеһниң билән сөйгин»; буниңдин қалса, «Хошнаң­ни өзәңни сөйгәндәк сөй».

28— Тоғра җавап бәрдиңиз. Мана шундақ қилсиңиз, мәңгү яшайсиз, — деди һәзрити Әйса униңға.

29У киши өзиниң соал соришиниң йоллуқ екәнлигини билдүрүш үчүн, һәзрити Әйсадин чүшәндүрүш тәләп қилип:

— Мениң сөйүшкә тегишлик хошнилирим кимләр? — дәп сориди.

30Һәзрити Әйса мундақ деди:

— Бир адәм Йерусалимдин Ериха шәһиригә келиветип, йолда қарақчиларға учрап қапту. Қарақчилар униң кийим-кечәклирини салдурувелип, уни уруп, чала өлүк қилип, ташлап кетипту. 31Узун өтмәй, бир йәһудий роһаний шу йолдин келиветип, һелиқи адәмни көрүп, писәң қилмай йолниң у чети билән меңип өтүп кетипту. 32Шуниңдәк мәркизий ибадәтханида ишләйдиған лавий қәбилисидин болған бир хизмәтчиму бу йәргә кәлгәндә, у бечарә адәмни көрүп, кари болмай йолниң у чети билән меңип өтүп кетипту. 33Лекин йәһудийлар яман көридиған Самарийәдин кәлгән бир капир бу йәрдин өтүп кетиветип, уни көрүпла ич ағритипту 34вә алдиға берип, яғ вә шарап билән җараһитини жуюп, теңип қоюпту, андин уни өз ешигигә миндүрүп, бир меһманханиға елип берип, у йәрдә һалидин хәвәр апту. 35Әтиси меһманханиниң ғоҗайиниға икки күмүч тәңгә берип: «Униңға қарап қоюң, артуқ чиқими бар болса, қайтишимда төләймән», дәпту.

36Һәзрити Әйса һелиқи устаздин:

— Сизчә, бу үч адәм ичидә қайсиси қарақчиларға йолуққан һелиқи кишигә хошнидарчилиқни йәткүзгән? — дәп сориди.

37— Униңға меһриванлиқ қилған һелиқи киши, — дәп җавап бәрди у.

— Ундақ болса, сизму берип, башқиларға шундақ қилиң, — деди һәзрити Әйса униңға.

Һәзрити Әйсаниң Марта вә Мәрийәмни йоқлиши

38Һәзрити Әйса шагиртлири билән биллә сәпирини давамлаш­туруп, бир йезиға кәлди. У йәрдә Марта исимлиқ бир аял Уни өйигә тәклип қилди. 39Мартаниң Мәрийәм исимлиқ бир сиңлиси бар еди. У һәзрити Әйсаниң айиғи тәрәптә олтирип, тәлимини аңлавататти. 40Өйдики ишларниң көплүгидин пайпетәк болуп жүргән Марта һәзрити Әйсаниң алдиға келип:

— Әй Рәббим, сиңлим Мәрийәм шунчә көп ишларни маңила ташлавәтти, уни маңа ярдәмләштүргәйсиз! — деди.

41Бирақ һәзрити Әйса униңға мундақ җавап бәрди:

— Әй Марта, сән артуқ ишларға баш қатуруп аварә болуп жүрүва­тисән. 42Бирақ бирла муһим иш бар. Мәрийәм шу яхши ишни тал­лавалди. Буни һеч ким униңдин тартивалалмайду.



*12. Содом — Ибраһим пәйғәмбәр заманидики шәһәр болуп, бу шәһәрниң адәмлири охшаш җинистики бузуқчилиққа қаттиқ берилип гунаға патқанлиқтин, Худа бу шәһәрни адәмлири билән қошуп йоқатқан.



 

11

Дуа қилиш тоғрисидики тәлим

1Бир күни һәзрити Әйса бир йәрдә дуа қиливататти. Дуа аяқлаш­қандин кейин шагиртлиридин бири Униңға:

— Әй Рәббим, Йәһия пәйғәмбәр өз шагиртлириға үгәткинидәк, Сизму бизгә дуа қилишни үгитип қойсиңиз, — деди.

2Һәзрити Әйса җавап берип мундақ деди:

— Дуа қилғиниңларда, мундақ дәңлар:

«Әй Атимиз,

Сениң намиң улуқланғай.

Падишалиғиң йәр йүзидиму намайән болғай.

3Күндилик йемәклигимизни бәргәйсән.

4Бизгә гуна қилған һәр кимни кәчүргинимиздәк,

Сәнму гуналиримизни кәчүргәйсән.

Бизни аздурулушлардин сақлап қалғайсән».

5Һәзрити Әйса сөзини давам қилип шагиртлириға мундақ деди:

— Әгәр йерим кечидә достуңниң өйигә берип, «Бурадәр, маңа үч нан берип тур, 6өйүмгә бир достум сәпәр билән кәлгән еди, өйдә уни күткидәк бир нәрсә қалмапту» десәң, 7достуң өйиниң ичидә туруп, «Мени аварә қилма, ишик тақақлиқ, балилар, һәммимиз йетип қалдуқ. Хапа болма!» дәп җавап бериши мүмкинму? 8Яқ, у достлуқ­ниң йүзини қилмиған тәғдирдиму, сениң тартинмастин қайта-қайта ялвурушуң сәвәвидин болсиму, орнидин туруп, сориған нәрсәңни чоқум бериду. 9Шуниңға охшаш, силәр дуа қилип тиләңлар, Худа тилигиниңларни бериду. Издәңлар, таписиләр. Ишикни қеқиңлар, ечилиду. 10Чүнки тилигәнләр чоқум еришиду, издигәнләр чоқум тапиду, ишикни қаққанларға ишик чоқум ечилиду. 11Силәр белиқ тәләп қилған оғлуң­ларға илан берәттиңларму? 12Тухум тәләп қилса, чаян берәттиңларму? 13Гунакар болған силәр пәрзәнтлириңларға яхши нәрсиләрни беришни билгән йәрдә, асмандики Атаңлар тилигәнләргә Муқәддәс Роһини илтипат қилмасму?

Һәзрити Әйса шәйтандин күчлүктур

14Бир күни һәзрити Әйса бир адәмни кекәч қилип қойған җин­ни униң тенидин һайдап чиқарди. Шуниң билән кекәч зуванға кәлди. Көпчилик буниңға интайин һәйран болушти. 15Бирақ бәзи кишиләр: «У җинларни уларниң башлиғи болған шәйтанға тайинип һайдаве­тиду», деди.

16Йәнә бәзиләр Униң Худа тәрипидин әвәтилгәнлигини синап беқиш мәхситидә, Униңдин бир карамәт көрситишни тәләп қилди. 17Уларниң немә ойлаватқанлиғини билгән һәзрити Әйса мундақ деди:

— Әгәр бир дөләттикиләр икки груһқа бөлүнүп соқушса, у дөләт гумранлиққа йүз тутиду. Бир аилидикиләр өз ара җедәл-маҗра қилиш­са, у аилиму вәйран болиду. 18Шуниңға охшаш, шәйтан өз башқурушида болған җинлар билән соқушса, униң падишалиғи қандақму пут тирәп туралисун? Силәр Мени «Җинларни шәйтанға тайинип һайдайдикән», дәйсиләр. 19Әгәр дәрвәқә шундақ болса, силәрниң әгәшкүчилириңлар җинларни һайдашта кимгә таянди?! Ейтқанлириңларниң хата екәнли­гини өз әгәшкүчилириңлар дәлилләп бериду! 20Әмәлиятта Мән Худа­ниң күч-қудритигә тайинип җинларни һайдавәттим. Бу Худаниң Падишалиғиниң араңларда намайән болғанлиғини испатлайду. 21Әгәр толуқ қуралланған қавул адәм өз өйини қоғдап турса, униң мал-мүлки бехәтәр болиду. 22Лекин униңдин қавул бири һуҗум қилип уни йәңсә, униң таянған қураллирини тартивалиду вә мал-мүлүклирини олҗиға елип, өз адәмлиригә тарқитип бериду.

23Мән билән бир йолда маңмиғанлар, Маңа қарши турғучилардур. Маңа жиғивелишқа ярдәм бәрмигәнләр тозутувәткүчиләрдур.

24Җин бирәр адәмниң тенидин һайдаветилгәндин кейин, қурғақ далаларни арилап чиқип, туридиған җай издәйду. Тапалмиғандин кейин, «Илгирики өйүмгә қайтай!» дәйду. 25Шуниң билән җин у адәм­ниң тенигә қайтип келип, һелиқи адәмниң дилиниң пакиз тазилинип рәтләнгән өйдәк болуп қалғанлиғини байқайдудә, 26өзидинму бетәр йәттә җинни башлап кирип биллә туриду. Буниң билән һелиқи адәмниң кейинки һали бурунқидинму яманлишип кетиду.

Һәқиқий бәхит

27Һәзрити Әйса бу гәпләрни қиливатқанда, көпчилик арисида бир аял жуқури авазда:

— Сизни туғуп, беқип чоң қилған аял нәқәдәр бәхитлик һә! — деди.

28— Худаниң сөзини аңлап, униңға бойсунидиған киши униң­динму бәхитлик! — деди һәзрити Әйса.

Карамәт көрситиш тәливи

29Шу чағда һәзрити Әйсаниң әтрапиға нурғун адәм олишивалған еди. У Өзидин карамәт көрситишни тәләп қилған кишиләргә мундақ деди:

— Бу заманниң адәмлири немә дегән осал! Улар карамәт көрсәт дәпла туриду. Бирақ силәргә Юнус пәйғәмбәрниң карамитидин башқа көрситидиған иккинчи карамәт йоқ. 30Юнус пәйғәмбәрдә йүз бәргән ишлар Нинәви шәһиридики хәлиққә бир мөҗүзилик аламәт болғиниға охшаш, Мәндә — Инсан Оғлида йүз беридиған ишларму бу әвлатқа йәнә шундақ мөҗүзилик аламәт болиду.*

31Қиямәт күни Әрәпстандики Шәба падишалиғиниң аял падишаси орнидин туруп, силәрниң үстүңлардин шикайәт қилиду. Чүнки у падиша Сулайманниң әқиланә сөзлирини аңлаш үчүн, узун йолларни бесип кәлгән. Мана һазир бу йәрдә падиша Сулаймандинму Улуғи бар. 32Қиямәт күни Нинәви шәһиридики хәлиқму қопуп, силәрниң үстүңлардин шикайәт қилиду. Чүнки улар Юнус пәйғәмбәрниң тәлимини аңлап, яман йолдин қайтқан. Бирақ бу йәрдә Юнус пәйғәм­бәрдинму улуқ Бирси силәрни яман йолдин қайтишқа чақирса, қулақ салмидиңлар.

Худаниң көрсәткән йоруқлуғини қандақ көргили болиду

33— Һеч ким чирақни йеқип, уни көрүнмәс йәргә яки дас астиға йошуруп қоймайду. Әксичә өйгә киргәнләр ениқ көрәлисун дәп, уни чирақданниң үстигә қойиду, әлвәттә.

34Силәрниң көзүңлар тениңларниң чириғидур. Әгәр көзүңлар яхши болса, йәни көзүңлар Худада болса, пүтүн вуҗудуңлар йоруқлуқ билән толиду. Әгәр көзүңлар яман болса, пүтүн вуҗудуң­ларни қараңғулуқ басиду. 35Шуниң үчүн һошияр болуңларки, вуҗудуң­лардики «йоруқлуқ» йоруқлуқ әмәс, қараңғулуқ болмисун. Һаятиңлардики «Йоруқлуқниң» йоруқлуқ әмәс, бәлки қараңғулуқ болуп қелишиға диққәт қилиңлар. 36Әгәр пүтүн вуҗудуңлар йоруқлуқ билән толуп, униңда қараңғулуқтин қилчә әсәр болмиса, худди нурлуқ чирақ силәрни йорутуп турғандәк, һаятиңлар пүтүнләй йоруқлуқта болиду.

Пәрисийләр билән Тәврат устазлириниң сахтипәзлиги

37Һәзрити Әйса сөзлирини аяқлаштурғандин кейин, бир пәрисий Уни өйигә тамаққа тәклип қилди. Һәзрити Әйса өйгә кирип, дәсти­ханда олтарди. 38Һелиқи пәрисий Униң тамақтин илгири қол жуюш диний қаидисини ада қилмиғанлиғини көрүп, интайин һәйран болди. 39Һәзрити Әйса униңға:

— Силәр пәрисийләр тешила пакиз жуюлған чинә-қачиларға охшай­силәр. Қоллириңларни яхши жуйисиләр, бирақ ичиңлар ачкөзлүк вә яманлиқ билән толған. 40Әй наданлар, тешини яратқан Худа ичигиму қарап һесап алмасму?! 41Шуңа кәмбәғәлләргә көңүл бөлүп, өзәңлар ачкөзлүк билән бесип ятқан тәәллуқатилириңларни еһтияҗлиқ болған­ларға бериңлар. Шу чағдила ичиңлар һәм тешиңлар пак болиду.

42Һалиңларға вай, әй пәрисийләр! Силәр һәтта ялпуз, сузап қатарлиқ дора-дәрманларниң ондин бир үлүшини Худаға атайсиләрю, бирақ һәққанийлиқ вә Худаға болған муһәббәткә сәл қарайсиләр. Алди билән бу ишларни орунлишиңлар керәк. Башқа ишларға кәлсәк, улар­ғиму сәл қарашқа болмайду.

43Һалиңларға вай, әй пәрисийләр! Силәр ибадәтханида алаһидә орун­да олтиришқа, базарларда башқиларниң өзәңларға салам берип һөрмәтлишигә амрақ. 44Силәргә вай! Силәр худди кишиләр өтүп кетиветип, дәссәп меңипму сезәлмәйдиған, сесип кәткән қәбирсиз йәрликкә охшайсиләр!* — деди.

45Мәлум бир Тәврат устази һәзрити Әйсаға:

— Устаз, бу сөзлириңиз бизгиму һақарәт болди! — деди.

46Һәзрити Әйса униңға мундақ җавап бәрди:

— Силәргиму вай, әй Тәврат устазлири! Силәр қаттиқ диний қаидәңлар арқилиқ көтәргили болмайдиған еғир жүкни башқиларниң зиммисигә жүкләйсиләрю, өзәңлар бирәр бармиғиңларниму мидирлитип қоймайсиләр. 47Силәргә вай! Силәр ата-бовилириңлар өлтүргән пәйғәмбәрләрниң хатирә ташлирини чирайлиқ ясидиңлар. 48Бу силәрниң ата-боваңларниң қилмишлирини яқлиғиниңлардин дерәк бериду. Чүнки улар пәйғәмбәрләрни өлтүргән болса, силәр у пәйғәмбәрләрниң қәбирлирини ясап туруп, уларға ишәнмидиңлар. 49Шуниң үчүн Худа Өзиниң даналиғи билән мундақ дегән: «Мән уларға пәйғәмбәр вә әлчилиримни әвәтимән. Бәзилири улар тәрипи­дин өлтүрүлиду, бәзилири уларниң зиянкәшлигигә учрайду».

50-51Шуниң үчүн аләм яритилғандин бу янқи пәйғәмбәрләрни өлтүрүш гуналириниң һәммисигә, йәни Һабилниң өлтүрүлүшидин тартип, таки роһаний Зәкәрияниң мәркизий ибадәтханидики муқәд­дәс җай билән қурванлиқ суписиниң арилиғида өлтүрүлүшигичә болған қан қәризләрниң һәммисигә мошу заманниң адәмлири җавапкәр болиду. Шундақ, буларниң һәммиси үчүн силәр җазаға тартилисиләр.

52Һалиңларға вай, әй Тәврат устазлири! Һәқиқәт ғәзнисиниң ачқу­чини қолуңларға еливелип, өзәңлар униң ичигә кирмидиңлар, һәтта киришни халиғанларниму киргүзмидиңлар.

53-54Һәзрити Әйса у йәрдин кәткәндин кейин, Тәврат устазлири билән пәрисийләр Уни қаттиқ сөкүп, Униңға қийин соалларни қоюп, сөзидин тутувелип зиянкәшлик қилишқа пурсәт күтүшти.



*30. Бу айәттә һәзрити Әйса Юнус пәйғәмбәрниң йоған бир белиқниң ичидә үч күн туруп сақ чиққанлиғини тилға елиш арқилиқ Өзиниңму өлүп, үчинчи күни тирилидиғанлиғини алдин-ала ейтқан.

*44. Йәһудийлар арисида «Йәрликни дәссәп маңған адәм напак болуп қалиду» дегән көз қараш болғачқа, қәбир селинип, униң үсти ақлап қоюлатти. Һәзрити Әйсаниң демәкчи болғини, худди йәрликни дәссәп маңған адәм напак болуп қалғанға охшаш, пәрисийләрниң тәсиригә учриған адәмму напак болиду, дейилмәкчи.



 

12

Сахтипәзликтин һошияр болуш

1Миңлиған кишиләр қиста-қистаңчилиқтин бир-бирини дәс­сәвәт­кидәк болушуп кәткән еди. Һәзрити Әйса шагирт­ли­риға қарап:

— Силәр пәрисийләрниң ечитқусидин, йәни сахтипәзлигидин һошияр болуңлар. 2Ашкарә болмайдиған һеч қандақ йошурун иш, паш болмайдиған һеч қандақ мәхпийәтлик йоқтур. 3Демәк, силәрниң мәхпий қилған сөзлириңлар очуқ-ашкарә аңлиниду. Өйниң ичидә йошурун пичирлашқан гәплириңларму төрт тамдин өтүп, хәлқи аләмгә пур кетиду, — деди.

Худадинла қорқуш керәк

4Һәзрити Әйса йәнә мундақ деди:

— Достлар, җениңларни тениңлардин җуда қилиштин башқа зиянкәшлик қолидин кәлмәйдиғанлардин қорқмаңлар. 5Кимдин қорқуш керәклигини көрситип қояй. Җениңларни алғандин кейин, дозаққа ташлашқа һоқуқлуқ болған Худадин қорқуңлар. Қорқушқа тегишлиги әйнә шу.

6Бәш қушқачни икки тәңгигә сетивалғили болсиму, лекин уларниң бириниму Худа унтуп қалғини йоқ. 7Һәтта силәрниң һәр бир тал чечиңларниңму һесави бар. Шундақ екән, қорқмаңлар, чүнки силәр Худа үчүн нурғунлиған қушқачтинму қиммәтликтә!

Һәзрити Әйсани етирап қилиш вә қилмаслиқ

8— Көңүл қоюп аңлаңлар! — деди һәзрити Әйса гепини давамлаш­туруп, — һазир көпчилик алдида Мени етирап қилғанларни, кейин Инсан Оғлиму Худаниң периштәлири алдида етирап қилиду. 9Бирақ көпчилик алдида Мени рәт қилғанлар, Худаниң периштәлири алди­диму рәт қилиниду. 10Инсан Оғлиға қарши сөз қилғанлар кәчүрүмгә еришәләйду. Бирақ Муқәддәс Роһқа күпүрлүк қилғанлар кәчүрүмгә еришәлмәйду.

11Кишиләр силәрни «Бу адәм һәзрити Әйсаға әгәшкән», дәп ибадәт­ханиға яки һөкүмдарларниң алдиға елип берип, сораққа тартқанда, «Өзәмни қандақ ақлисам болар?» яки «Немә десәм болар?» дәп әндишә қилмаңлар. 12Чүнки немә дейишиңларни Муқәддәс Роһ шу вақитта силәргә үгитиду.

Әқилсиз бай һәққидики тәмсил

13Көпчилик ичидин бир киши һәзрити Әйсаға:

— Устаз, акамға атимиздин қалған мирастин маңа тегишлигини беришини буйрусиңиз, — деди.

14— Бурадәр, ким Маңа силәрниң араңларда қазилиқ қилиш яки мирасиңларни айрип бериш һоқуқини берипту? — деди һәзрити Әйса униңға.

15Кейин У көпчиликкә:

— Һәр хил ачкөзлүктин пәхәс болуңлар вә сақлиниңлар. Чүнки киши һәр қанчә бай болуп кәтсиму, униң һаяти мал-мүлкиниң көплү­гигә бағлиқ әмәс, — деди 16һәм уларға мундақ бир тәмсилни сөзләп бәрди:

— Бир байниң йери мол һосул берипту. 17У көңлидә: «Бунчивала һосулни қойидиған йерим йоқ. Қандақ қилишим керәк? 18Тоғра, һазирқи амбарлиримни бузуп, кәңәйтип қуруп, ашлиқ вә башқа мал-мүлүклиримни шу йәргә қоймамдимән?!» дәп ойлапту. 19У йәнә өз-өзигә: «Вай-вуй, сән немә дегән бәхитлик адәм! Көп жил йәткидәк мал-мүлкүң бар. Йәп-ичип, турмушуңни хошал-хорам, раһәт өткүзмәмсән?!» дәпту.

20Лекин Худа униңға:

«Әй ахмақ, бүгүн кечила аманәтни тапшурисән, ундақта топлиған барлиқ байлиғиң әнди кимгә қалар?» дәпту.

21Һәзрити Әйса йәкүнләп мундақ деди:

— Өзигә байлиқ топлиған, амма Худаниң нәзәридә бай болмиған кишиниң ақивити мана шундақ болиду.

Худаға тайиниш

22Андин һәзрити Әйса шагиртлириға мундақ деди:

— Шуңа билип қоюңларки, турмушуңларға керәклик йемәк-ичмәк яки учаңларға кийидиған кийим-кечәктин ғәм қилмаңлар. 23Чүнки һаятлиқ йемәк-ичмәктин, тән кийим-кечәктин көп әзиздур. 24Қарғиларға қараңлар! Улар теримайду, жиғмайду, уларниң амбар, қоймилириму йоқ. Худа уларниму ач қоймиған йәрдә, силәрниң рисқиңларни чоқум бериду. Чүнки силәр шу қушлардин көп әзиз әмәсму?

25Араңларда қайсиңлар ғәм-қайғу билән өмрүңларни кичиккинә узарталайсиләр? 26Мана шунчилик кичик ишниму қилалмисаңлар, башқа ишлар үчүн ғәм қилишиңларниң немә һаҗити?! 27Явайи гүлләрниң қандақ өсидиғанлиғиға қарап беқиңлар. Улар ишму қилмайду, кийимму тикмәйду. Лекин силәргә шуни ейтайки, һәтта улуқ падиша Сулайманниң һашамәтлик тонлириму бу явайи гүлләр­ниң гөзәллигигә тәң келәлмәйду. 28Әй ишәнчи аҗизлар! Даладики бүгүн ечилса, әтиси қуруп очаққа қалинидиған әшу гүл-гияларни шундақ безигән Худа силәрни техиму кийиндүрмәсму? 29Шундақ екән, йемәк-ичмәк, кийим-кечәк үчүн баш қатурмаңлар. Һеч неми­дин әнсиримәңлар. 30Бу дунияниң адәмлири мана шу нәрсиләр үчүн издиниду. Бирақ асмандики Атаңлар силәрниң бу нәрсиләргә муһтаҗлиғиңларни билиду. 31Шуниң үчүн силәр Худаниң Падишалиғи һәққидә издиниңлар. У чағда Худа силәргә мана буларниң һәммисини қошуп тәғдим қилиду.

Һәқиқий байлиқ топлаш

32— Қозилирим, қорқмаңлар! Силәр аз вә аҗиз болсаңларму, Атаң­лар Өз Падишалиғини силәргә беришни лайиқ көрди. 33Мал-мүлкүң­ларни сетип, кәмбәғәлләргә сәдиқә бериңлар. Өзәңларға упримайдиған пул халта һазирлаңлар. Шундақ қилсаңлар, оғри алалмайдиған, күйә йемәйдиған җай — асманда ғәзнә топлиған болисиләр. 34Байлиғиңлар қәйәрдә болса, қәлбиңларму шу йәрдә болиду.

Һәзрити Әйсаниң келишигә тәйяр болуңлар!

35— Худди белини чиң бағлап, чирақлирини яндуруп, 36ғоҗайи­ниниң той зияпитидин қайтип келишини күтүп турған чакарлардәк, һәр дайим тәйяр туруңлар. Ғоҗайин келип ишикни қаққанда, чакар­лар дәрһал чиқип ишикни ечиши керәк. 37Ғоҗайин қайтип кәлгәндә, чакарлириниң ойғақ вә тәйяр турғанлиғини көрсә, бу чакарларниң бәхтидур! Билип қоюңларки, буни көргән ғоҗайин чакарларниң хизмитидә болуп, уларни дәстиханға олтарғузуп, шәхсән өзи күтүвалиду. 38Һәтта ғоҗайин йерим кечидә яки сәһәрдә кәлсун, у чакарлириниң ойғақлиғини көрсә, бу чакарларниң бәхтидур!

39Билип қоюңларки, әгәр өй егиси оғриниң кечиси қачан келидиғанлиғини билсә, оғриниң өйгә бузуп киришигә һәргиз йол қоймайду, әлвәттә! 40Шуниңға охшаш, силәрму һәр дайим тәйяр туруңлар. Чүнки Инсан Оғли силәр ойлимиған чағда қайтип келиду.

41— Әй Рәббим, бу тәмсилләрни бизгила қаритип ейттиңизму яки көпчиликкә қаритипму? — дәп сориди Петрус.

42Һәзрити Әйса мундақ деди:

— Ким ишәнчлик вә зерәк чакар болса, ғоҗайин уни башқа чакар­лири үстидин күзитип, ғоҗайинниң озуқ-түлүгини уларға вақти-вақтида тәхсим қилип беришкә қойиду. 43Ғоҗайин сәпиридин қайтип келип, чакириниң шунчилик садақәт билән хизмәт қиливатқинини көрсә, бу чакарниң бәхти! 44Билип қоюңларки, ғоҗайин уни пүтүн тәәллуқатини башқурушқа қойиду.

45Лекин әгәр бу чакар көңлидә: «Ғоҗайиним кечикип қайтип келидиғу», дәп башқа әр, аял чакарларни урса вә йәп-ичип мәс болса, 46ғоҗайин күтүлмигән бир күни, ойлимиған бир вақитта қайтип келип, уни уруп чала өлүк қилип, етиқатсизлар билән охшаш тәғдиргә дучар қилиду.

47Ғоҗайининиң немә тәләп қилғанлиғини билип туруп, руслинип турмиған вә ғоҗайининиң дегинини қилмиған чакар қаттиқ таяқ йәйду. 48Бирақ ғоҗайининиң тәливини билмәй туруп, таяқ йейишкә тегишлик ишни қилған чакар йенигирәк таяқ йәйду. Худа кимгә көп бәрсә, униңдин көп күтиду. Чүнки кимгә көп аманәт қоюлған болса, униңдин тәләп қилинидиғиниму көп болиду.

Һәзрити Әйса — бөлүнүшниң сәвәпчиси

49— Мән дунияға от йеқишқа кәлдим. Бу отниң йенип кетишини нәқәдәр арзу қилимән һә! 50Мән алди билән азаплиқ «чөмүлдүрүштин» өтүшүм керәк. Бу чөмүлдүрүш әмәлгә ашқичә интайин қийнили­ватимән. 51Силәр Мени дунияға течлиқ елип кәлдимикин, дәп ойлап қалмаңлар. Мән течлиқ әмәс, бөлүнүш елип кәлдим! 52Буниңдин кейин бир аилидикиләр бир-бирсигә қарши туриду. 53«У Әйсаниң әгәшкүчиси», дәп ата оғлиға, оғул атисиға, ана қизиға, қиз анисиға, қейинана келинигә, келин қейинанисиға қарши туриду.

Худаниң ғәзивидин агаһландуридиған бешарәтләр

54-55Һәзрити Әйса көпчиликкә йәнә мундақ деди:

— Силәр күн петиш тәрәптә булут көрүнсә, «Ямғур яғиду» дәйси­ләр. Җәнуп тәрәптин шамал чиқса, «Һава иссийду» дәйсиләр. Дәрвәқә, шундақ болиду. 56Әй сахтипәзләр! Силәр асман-зиминниң рәңгини чүшәндүрәләйсиләрю, һазирниң немә вақит екәнлигини чүшәндүрәлмәмсиләр?! 57Неминиң тоғра екәнлигигә силәр өзәңлар немишкә һөкүм қилип бақмайсиләр?! 58Әгәр бири үстүңлардин әризә қилип, силәрни сотқа елип бармақчи болса, имканийәтниң баричә, алдин-ала униң билән яришивелиңлар. Болмиса у силәрни сотчиға, сотчи болса қаравулға тапшуруп, зинданға солитиветиду. 59Билип қоюңларки, силәргә қоюлған җәриманниң бир тийининиму қоймай төлимигичә, зиндандин чиқалмайсиләр!


13

Товва қилиш яки һалак болуш

1Шу чағда бир нәччә киши келип, һәзрити Әйсаға бир қисим җәлилийәликләрниң мәркизий ибадәтханида қурванлиқ қиливатқинида, һаким Пилатус тәрипидин өлтүрүлүп, уларниң қениниң қурванлиқниң қени билән арилишип кәткәнлигини ейтти. 2Һәзрити Әйса мундақ деди:

— Бу җәлилийәликләрниң башқа җәлилийәликләрдин көпирәк гунайи болғанлиғи үчүн шунчилик җапа чәкти, дәп қарамсиләр? 3Яқ, ундақ әмәс! Гуналириңларға товва қилмисаңлар, силәрму әшулардәк һалак болисиләр. 4Силоһа мәһәлисидики мунара өрүлүп чүшкәндә тегидә қелип өлгән он сәккиз кишини қандақ дәйсиләр? Уларни Йеруса­лимдики башқа кишиләрдинму яман, дәп қарамсиләр? 5Ундақ әмәс! Билип қоюңларки, гуналириңларға товва қилмисаңлар, силәрму һалак болисиләр.

Товва қилмаслиқниң ақивити

6Андин һәзрити Әйса бу тәмсилни сөзләп бәрди:

— Бир кишиниң беғида бир түп әнҗир дәриғи бар екән. У киши бу дәрәқтин мевә күтүпту, лекин дәрәқ мевә бәрмәпту. 7У киши бағвәнгә: «Қара, үч жилдин бери шунчә күтсәм, бир талму мевә бәрмиди, уни кесивәт! Униң бу йәрдә йәр егиләп турушиниң немә һаҗити», дәпту. 8«Ғоҗайин, йәнә бир жил вақит бериң. Униң түвидики топиларни юмшитип, оғутлап бақай. 9Әгәр келәр жили мевә бәрсә, техи яхши. Бәрмисә, кесиветәйли», дәпту бағвән.

Дәм елиш күни док аялни сақайтиш

10Бир дәм елиш күни һәзрити Әйса бир ибадәтханида кишиләргә тәлим беривататти. 11У йәрдә У җин чаплашқили он сәккиз жил болған бир аялни көрди. Бу аялниң бели пүкүлгән болуп, руслинип тик туралматти. 12Һәзрити Әйса уни көргәндә, йениға чақирип:

— Ханим, кесилиңиз сақайди! — дәп 13қолини униң учисиға қоюведи, һелиқи аял дәрһал руслинип тик туруп, Худаға мәдһийә ейтти.

14Һәзрити Әйсаниң дәм елиш күни кесәл сақайтқанлиғини көргән ибадәтхана җавапкәри ғәзәп билән көпчиликкә:

— Иш вақтимиз алтә күн. Шипалиқ издигүчиләр дәм елиш күнидин башқа шу алтә күн ичидә келиши керәк, — деди.

15Рәббимиз Әйса униңға мундақ җавап бәрди:

— Әй сахтипәзләр, дәм елиш күни өкүз вә ешигиңларни оқурдин йешип, суғарғили елип барисиләрғу?! Бу һәрикитиңларни иш дәп һесаплимамсиләр?! 16Әҗдадимиз Ибраһимниң әвлатлиридин болған бу аял он сәккиз жилдин бери шәйтанниң сиртмиғида турупту. Әнди дәм елиш күни болсиму уни сиртмақтин бошитивәтсәм яман боптуму?!

17Һәзрити Әйсаниң бу сөзи дүшмәнлирини хиҗаләт қилди. Көпчи­лик болса, Униң яратқан әҗайип мөҗүзилиридин хурсән болди.

Уруқ вә хемиртуруч тоғрисидики тәмсилләр

18Һәзрити Әйса тәлим беришни давамлаштуруп мундақ деди:

— Худаниң Падишалиғи зади қандақ? Мән уни қандақ сүрәтләп берәй? 19У гоя бир тал қича уруғиға охшайду. Гәрчә қича уруғи кичик болсиму, киши уни териса, өсүп йетилип көчәт* болиду. Қушлар келип униң шахлирида угилайду.

20-21Униңдин башқа, Худаниң Падишалиғини немигә охшитай? У худди хемиртуручқа охшайду. Аял хемиртуручни бир халта унға қошуп жуғарса, бу хемиртуруч пүтүн хемирни болдуралайду.

Асманниң тар ишиги

22Һәзрити Әйса Йерусалимға кетиветип, нурғун шәһәр-йезилар­дин өткәч, тәлим берип маңди. 23Бири Униңдин:

— Әй Тәхсир, қутқузулидиғанларниң сани азму? — дәп сориди.

Һәзрити Әйса көпчиликкә мундақ җавап бәрди:

24— Аз болсун, көп болсун, силәр асманниң тар ишигидин киришкә тиришиңлар. Чүнки нурғун кишиләр бу ишиктин кирәй десиму, кирәлмәйду. 25Өйниң ғоҗайини ишикни тақиған вақтида, силәр ташқирида туруп: «Тәхсир, ишикни ечиң!» дәп ишикни қақсаңлар, у: «Яқ! Ачмаймән, чүнки силәрни тонумаймән», дәйду. 26Силәр: «Биз сиз билән һәмдәстихан болған, сизму бизниң кочилиримизда тәлим бәргән» десәңлар, 27у силәргә йәнә бир қетим: «Силәрни тону­май­мән, көзүмдин йоқилиңлар, әй яманлиқ қилғучилар!» дәйду. 28Силәр Ибраһим, Исһақ, Яқуп вә барлиқ пәйғәмбәрләрни Худаниң Падиша­лиғи ичидә, өзәңларни болса, сиртқа қоғлаветилгән һалда көргиниң­ларда, һәсрәттә жиғлап, чишлириңларни ғучурлитисиләр. 29У чағда дунияниң һәммә җайлиридин нурғун йәһудий әмәсләрниң дөләтлири­динму нурғун кишиләр келишип, Худаниң Падишалиғида һәмдәстихан болиду. 30Шундақ қилип, кәйнидикиләр алдиға өтүп, алдидикиләр кәйнидә қалиду.

Һәзрити Әйсаниң Йерусалимға болған меһир-муһәббити

31Дәл шу чағда бир нәччә пәрисийләр һәзрити Әйсаниң алдиға келип:

— Бу йәрдин башқа җайға кетиң. Һирод хан Сизни өлтүрмәкчи, —деди.

32Һәзрити Әйса унимастин:

— Силәр берип, у түлкигә Мениң давамлиқ җинларни һайдайди­ғанлиғим вә кесәлләрни сақайтидиғанлиғимни, узун өтмәйла Йеруса­лимда вәзипәмни тамамлайдиғанлиғимни дәңлар. 33Шундақ екән, шу вақитқичә йолумни давамлаштурмисам болмайду. Чүнки бир пәйғәмбәр үчүн елип ейтқанда, Йерусалимдин башқа йәрдә өлтүрүлүш мувапиқ әмәстур.

34Әй йерусалимлиқлар! Пәйғәмбәрләр вә Худа әвәткән әлчиләрни чалма-кесәк қилип өлтүргән йерусалимлиқлар! Гоя мекиян өз җүҗилирини қанат астиға алғандәк, Мәнму силәрни қанчә қетим Өз қойнумға алмақчи болдум, лекин силәр унимидиңлар. 35Мана әнди Худа ибадәтханаңлардин айрилип, силәрни ташлап кетиду. Шуни билип қоюңларки, силәр: «Рәббимиз әвәткән Қутқазғучиға мубарәк болсун!» дәп Маңа ишәнмигичә, Мени қайтидин көрәлмәйсиләр, — деди.



*19. Бу йәрдә тилға елинған қича Оттура Шәриқтә өсидиған, яхши өскәндә һәтта үч метрдин ешип кетидиған өсүмлүкни көрситиду.



 

14

Дәм елиш күнидә кесәл сақайтиш

1Бир дәм елиш күни һәзрити Әйса муһим бир пәрисий ақсақи­линиң өйигә тамаққа барди. Бәзиләр Уни тутуш койида, Униң сөз-һәрикәтлирини күзитивататти. 2У йәрдә сулуқ ишшиқ кесилигә гириптар болған бир адәм бар еди. 3Һәзрити Әйса у йәрдики Тәврат устазлири вә пәрисийләрдин:

— Тәвратта дәм елиш күни кесәл сақайтишқа рухсәт қилинғанму-йоқ? — дәп сориди.

4Бирақ улар гәп қилмиди. Һәзрити Әйса болса һелиқи кесәлгә қоли­ни тәккүзүп, сақайтип йолға салди. 5Андин көпчиликкә:

— Балаңлар яки калаңлар қудуққа чүшүп кәтсә, дәм елиш күни демәй, уни дәрһал тартип чиқиривалмамсиләр?! — деди.

6Бирақ һеч ким һәзрити Әйсаниң бу соалиға җавап берәлмиди.

Худа кимни жуқури қилиду?

7Бәзи меһманларниң төр талишиватқанлиғиға диққәт қилған һәз­рити Әйса көпчиликкә тәмсил билән мундақ деди:

8— Тәклип билән той зияпитигә қатнашқан вақтиңизда, төргә чиқивалмаң. Сиздинму һөрмәтлик бир меһман чақирилған болуши мүмкин. 9У чағда саһипхан сизгә: «Бу яққа орун бәргәйсиз!» дәп қалса, интайин хиҗаләтчиликтә төвәнгә чүшүшкә мәҗбур болисиз. 10Лекин сиз тәклипкә бенаән келип, төвәндә олтарған вақтиңизда, саһипхан сизгә: «Достум, жуқуриға чиқиң!» десә, меһманларниң алдида аброю­ңиз болиду. 11Чүнки Худа өзини үстүн тутқанни төвән қилиду, өзини төвән тутқанни үстүн қилиду.

Меһмандостлуқниң йоли

12Һәзрити Әйса Өзини меһманға чақирған саһипханға мундақ деди:

— Меһман чақирғиниңизда дост-бурадәр, қериндаш, уруқ-туққан яки бай холум-хошнилириңизнила чақирмаң. Ундақта, уларниңму сизни чақирип, адәмгәрчилигиңизни қайтуруветишиға тоғра келиду. 13Шуниң үчүн зияпәт бәрмәкчи болсиңиз, ғерип-ғурва, мәйип-нака, ақсақ-чолақ, кор-әмаларни чақириң. 14Буниң билән бәхитлик болисиз, чүнки у кишиләрниң яхшилиғиңизни қайтуруш мүмкинчилиги йоқ. Лекин Худа һәққаний кишиләрни қайта тирилдүргәндә, бу яхшилиғиңизни Өзи қайтуриду.

Чоң зияпәт тоғрисидики тәмсил

15Һәзрити Әйса билән бир дәстиханда олтарғанлардин бири бу сөз­ләрни аңлап, Униңға:

— Худаниң Падишалиғидики зияпәттә олтиридиғанлар немә дегән бәхитлик һә! — деди.

16Бирақ һәзрити Әйса мундақ бир тәмсилни сөзләп бәрди:

— Бир киши чоң зияпәт һазирлап, нурғун меһман чақирипту. 17Дәстихан селинған күни чакирини әвәтип чақирилған меһманларға: «Мәрһәмәт, һәммә нәрсә тәйяр болди!» дәп ейтипту. 18Бирақ меһман­лар бармаслиққа бир-бирләп банә көрситипту. Биринчиси: «Мән һели бир парчә йәр сетивалған едим, берип көрүп кәлмисәм болмайду. Кәчүрүң, баралмаймән», дәпту. 19Йәнә бири: «Мән он өкүз сетивалдим, һазир берип көздин кәчүрүп келишим керәк. Кәчүргәйсиз, зияпәткә қатнишалмайдиған болдум», дәпту. 20Йәнә бири: «Мән йеңи өйләнгән, шуңа баралмаймән», дәпту.

21Чакар қайтип келип, һәммә әһвални ғоҗайиниға мәлум қипту. Ғоҗайин ғәзәпләнгән һалда чакириға: «Дәрһал шәһәрниң чоң-кичик кочилириға кирип, ғерип-ғурва, мәйип-нака, кор-әма, ақсақ-чолақларни жиғип кәл», дәпту. 22Узун өтмәй чакар қайтип келип: «Ғоҗайин, буйруғуңизни ада қилдим. Йәнә бир мунчә бош орун бар!» дәпту. 23«Йезидики чоң-кичик арқа кочиларни арилап, тапқан адимиңни зорлап әкелип өйүмни толтур! 24Чүнки башта чақирилған адәмләрниң һеч қайсисини дәстихинимда олтарғузмаймән», дәпту ғоҗайин униңға.

Шагирт болуш шәртлири

25Нурғунлиған кишиләр һәзрити Әйса билән биллә кетивататти. Һәз­рити Әйса уларға қарап мундақ деди:

26— Маңа әгәшкәнләр Мени ата-аниси, бала-җақиси, ака-укилири, ача-сиңиллири, һәтта өз җенидинму әзиз көрмисә, Мениң шагиртим болушқа лайиқ әмәс. 27Өзиниң чапрас яғичини көтирип, Маңа әгәшми­гәнләрму шагиртим болушқа лайиқ әмәс.

28Әгәр араңлардики бири мунара салмақчи болса, алди билән бу қурулушни пүткүзүш үчүн йәткидәк пул барму йоқ дәп, қанчә пул кетидиғанлиғини чоңқур һесаплимай қаламду?! 29Ундақ қилмиғанда, мунариниң асасини қуруп қоюп, уни пүткүзәлмисә, буни көргәнләр, 30«Бу адәм қурулушни башлап қоюп, айиғини чиқиралмиди», дәп заңлиқ қилмай қалмайду.

31Шуниңға охшаш, әгәр бир падишаниң он миң кишилик қошуни болуп, жигирмә миң кишилик қошунни башлап келиватқан иккин­чи бир падиша билән урушқили бармақчи болса, у җәзмән алди билән өз күчини синап, дүшминигә тақабил туралайдиған яки туралмайди­ғанлиғини мөлчәрләп көриду әмәсму?! 32Әгәр «Тақабил туралмаймән» дегән қарарға кәлсә, дүшмән қошуни техи жирақтики вақтида әлчи әвәтип, улар билән течлиқ шәртнамиси түзүшни өтүниду. 33Шуниңға охшаш, қайсиңлар болсун бар-йоқуңлардин ваз кәчмисәңлар, Мениң шагиртим болалмайсиләр.

Шагиртлар туз болуш ролини йоқатмаслиғи керәк

34Туз яхши нәрсә. Бирақ туз өз күчидин қалса, уни қандақ әслигә кәлтүргили болиду? 35Уни топиға яки оғутқа селишқиму яримай, ташлаветишкә тоғра келиду. Бу сөзләрни қулиғиңларда чиң тутуңлар!


15

Йоқалған қой тоғрисидики тәмсил

1Баҗгирлар вә башқа гунакар дәп қаралғанлар һемишәм һәз­рити Әйсаниң әтрапиға олишип, Униң тәлимини аңлатти. 2Пәрисийләр билән Тәврат устазлири ғотулдишип:

— Бу адәм немишкә дайим гунакарларни қарши алиду вә улар билән бир дәстиханда олтириду? — дейишти. 3Шуңа һәзрити Әйса бу һәқтә уларға мундақ бир тәмсилни сөзләп бәрди:

4— Әгәр ичиңларда бириниң йүз қойи болуп, униңдин бири йоқи­лип кәткән болса, у қандақ қилиду? У җәзмән қалған тохсән тоққуз қойни отлаққа ташлап, һелиқи йоқалған қойини тепилғичә издәйду. 5Тепивалғанда, интайин хурсән болуп, қойни мүрисигә артип, 6өйигә елип келиду. Андин холум-хошна, яр-бурадәрлирини чақирип, уларға: «Мән билән хошал болуңлар: йоқалған қоюмни тепивалғинимға интайин хошалмән!» дәйду. 7Мана шуниңға охшаш, товва қилған бир гунакар үчүн болидиған асмандики хурсәнлик, товва қилиши һаҗәтсиз болған тохсән тоққуз адил киши үчүн болидиған асмандики хурсәнликтин чоң болиду.

Йоқалған тәңгә тоғрисидики тәмсил

8— Шуниңға охшаш, әгәр бир аялниң он данә қиммәтлик күмүч тәңгиси болуп, униңдин бирини йоқитип қойса, қандақ қилиду? У җәзмән чирақни яндуруп, өйни сүпүрүп таки тәңгә тепилғичә һәммә йәрни зәң қоюп ахтуруп чиқиду. 9Мабада тепивалса, холум-хошна, яр-бурадәрлирини чақирип, уларға: «Мән билән хошал болуңлар: йоқитип қойған тәңгәмни тепивалғинимға интайин хошалмән!» дәйду. 10Мана шуниңға охшаш, Худаниң периштәлириму һәр бир гунакарниң товва қилғини үчүн интайин хошал болиду.

Меһир-шәпқәтлик ата тоғрисидики тәмсил

11Һәзрити Әйса сөзини давамлаштуруп мундақ деди:

— Бир адәмниң икки оғли бар екән. 12Кичик оғли атисиға: «Ата, маңа тегишлик мирасларни һазирла бәргәйсиз», дәпту. Атиси мал-мүлүклирини икки оғлиға бөлүп берипту. 13Бир нәччә күндин кейин кичик оғли өзигә тәккән мал-мүлүкләрни жиғиштуруп, жирақ бир дөләткә берип, у йәрдә мал-дуниясини халиғиничә бузуп-чечип, әйш-ишрәтлик турмуш кәчүрүпту. 14Униң пули түгәп бешиға күн чүшкән­дә, дәл у йәрдиму еғир ачарчилиқ йүз берипту. 15Шуңа у қосақ беқиш үчүн шу йәрлик бир кишигә беқинда болушқа мәҗбур бопту. У киши уни өз йеридә чошқа бақтурупту. 16У чошқиға берилидиған почақ шакили билән қосиғини тойдурмақчи бопту, лекин униму һеч ким бәрмәпту.

17Кейин у әқлигә келип: «Атамниң ишчилириниң һәммисиниң йемәк-ичмиги ешип-тешип турупту. Мән болсам, бу йәрдә ачлиқтин өләмдимән? 18Орнумдин туруп, атамниң алдиға берип: «Ата, мән Худаниң алдидиму, сизниң алдиңиздиму гунакармән. 19Әнди сизниң оғлуңиз болушқа лайиқ әмәсмән. Мени ишчилиққа қобул қилғайсиз!» дәймән», дәп ойлапту. 20Шуниң билән у атисиниң алдиға қайтип берипту.

Атиси оғлини жирақтин көрүп, униңға ичи ағрип, алдиға жүгрәп чиқип, уни чиң қучақлап сөйүп кетипту. 21Оғли: «Ата, мән Худаниң алдидиму, сизниң алдиңиздиму гунакармән. Әнди сизниң оғлуңиз болушқа лайиқ әмәсмән», дәпту. 22Бирақ атиси чакарлириға: «Дәрһал әң есил тонни әкелип униңға кийдүрүңлар, қолиға үзүк селиңлар, путлириға аяқ кийдүрүңлар. 23Андин раса бодалған топақни әкелип союңлар. Уни зияпәт қилип күтүвалайли! 24Чүнки оғлум өлүп тирилди, йоқилип тепилди!» дәпту. Буниң билән һәммиси хошал-хорам йәп-ичишип, көңүл ечишипту.

25Бу чағда чоң оғли етизға кәткән екән. У қайтип келиветип өйгә йеқин кәлгәндә, нәғмә-нава авазини аңлапту. 26У чакарлардин бирини чақирип, униңдин немә иш болғанлиғини сорапту. 27Чакар: «Иниңиз қайтип кәлди, дадиңиз униң теч-аман қайтип кәлгәнлигини көрүп, бодалған топақни сойди», дәпту. 28Бирақ чоң оғли интайин хапа болуп, өйгә киришни халимапту. Атиси чиқип уни өйгә киришкә өтүнүпту. 29Лекин у атисиға: «Қараң сизни, мән сизгә шунчә жил қулдәк ишләп кәлдим, буйруқлириңизға хилаплиқ қилмидим, сиз маңа немә бәрдиңиз? Әл-ағинилирим билән бирәр қетим ойнап-күлүшкә бирәр оғлақму союп бәргиниңиз йоққу! 30Лекин мал-мүлүкли­риңизни паһишигә бузуп-чечип түгитип қайтип кәлгән у оғлуңизға бодалған топақни союпсиз», дәпту. 31«Әй оғлум, сән дайим мениң йенимда. Мениң барлиғим сениңки. 32Лекин сениң иниң өлүп тирилди, йоқилип тепилди. Уни зияпәт қилип күтүвелишимизға тегишлик», дәпту атиси униңға.


16

Дуниядики байлиқни қандақ ишлитиш керәк?

1Һәзрити Әйса шагиртлириға мундақ деди:

— Бир байниң бир ғоҗидари бар екән. Бирси байға: «Бу ғоҗидариңиз мал-мүлкиңизни бузуп чачти», дәп шикайәт қипту. 2Бай ғоҗидарни чақирип, униңға: «Мениң аңлиғанлирим қандақ гәп? Әнди хизмәттин бошитилисән, һесап-китапни тапшур», дәпту. 3Һелиқи ғоҗидар ичидә: «Ғоҗайиним мени хизмәттин бошитивәтсә, буниңдин кейин қандақ қилармән? Етизда ишләшкә күчүм йоқ, тиләмчилик қилай десәм, номус қилимән… 4Һә, раст, ишсиз қалған вақтимда кишиләрниң мени өйлиридә турғузуши үчүн қандақ қилиш керәклигини билимән!» дәп ойлапту.

5Шуниң билән у ғоҗайиниға қәриздарларни бир-бирләп чақирип келип, биринчисидин: «Ғоҗайинимға қанчилик қәриз болдуң?» дәп сорапту. 6«Йүз туң зәйтун йеғи», дәп җавап берипту у. Ғоҗидар: «Мана бу сениң һесап дәптириң, дәрһал олтирип әлликкә өзгәртивәт!» дәпту. 7У йәнә биридин: «Сәнчу, қанчилик қәриз болдуң?» дәп сорапту. «Миң тағар буғдай», дәп җавап берипту у. Ғоҗидар униңға: «Мана бу сениң һесап дәптириң. Сәккиз йүзгә өзгәртивәт!» дәпту.

8Бай бу ишни билгәндин кейин, бу сәмимийәтсиз ғоҗидариниң зерәклигигә қайил бопту. Чүнки у өз кәлгүсини ойлап тәйярлиқ қилған екән.* Дәрвәқә, бу дунияниң имансиз адәмлири өз мәнпийи­тигә кәлгәндә, Худаниң йоруқлуғида яшайдиған адәмләрдин зерәк. 9Шуңа өз байлиғиңлар билән ярдәмгә муһтаҗ болғанларға ярдәм берип, уларни дост тутуңлар. Ундақ қилсаңлар, байлиқ түгигәндә, бақий дунияда күтүвелинисиләр.

10Кичик ишларда ишәнчлик болған киши, чоң ишлардиму ишәнч­лик болиду. Кичик ишларда ишәнчсиз болған киши, чоң ишлардиму ишәнчсиз болиду. 11Әгәр силәр бу дуниядики байлиқларни бир тәрәп қилишта сәмимийәтсиз болсаңлар, Худа қандақму җәннәттики һәқи­қий байлиқни силәргә ата қилсун? 12Әгәр силәр башқиларниң нәрсилиригә садиқ болмисаңлар, өз несивиңларни силәргә ким бәрсун?!

13Икки ғоҗайинға хизмәт қилалайдиған һеч қандақ чакар йоқ. У яки буни яман көрүп, уни яхши көриду, яки буниңға етивар берип, униңға сәл қарайду. Шуниңға охшаш, силәрниң бирла вақитта һәм Худаниң вә мал-дунияниң қули болушуңлар мүмкин әмәс.

14Бу сөзләрни аңлиған пулға амрақ пәрисийләр һәзрити Әйсани мәсқирә қилишти. 15Һәзрити Әйса уларға мундақ деди:

— Силәр кишиләрниң алдида өзәңларни алийҗанап қилип көрсити­силәр. Лекин Худа көңүллириңларни яхши билиду. Инсанларниң қәдирләйдиғини Худаниң нәзәридә жиркиничликтур.

16Йәһия пәйғәмбәрниң заманиғичә, Тәврат вә пәйғәмбәрләрниң тәлиматлири силәргә йетәкчи еди. Бирақ Йәһия кәлгәндин бери Худаниң Падишалиғи тоғрисидики Хуш Хәвәр тарқалмақта вә нурғун адәм тиришип-тирмишип Униңға кирмәктә. 17Һалбуки, бу Тәврат қануни инавәтсиз дегәнлик әмәс. Әксичә асман-зимин йоқалсиму, Тәврат қануниниң бир чекитиму бекар қилинмайду, — деди.

18Һәзрити Әйса йәнә:

— Аялини талақ қилип, башқа бирини әмригә алған киши нека садиқлиғини бузған болиду. Талақ қилинған аялни әмригә елишму нека садиқлиғини бузғанлиқ болиду, — деди.

Бай билән тиләмчи

19Һәзрити Әйса мундақ деди:

— Бурунларда дайим һашамәтлик кийимләрни кийип, әйш-ишрәтлик турмуш кәчүридиған бир бай өткән екән. 20-21Йәнә пүтүн әзайини җараһәт бесип кәткән Лазар исимлиқ бир тиләмчиму бар екән. Кишиләр уни байниң дәстихинидин ашқан нәрсиләрни терип йәп җан бақсун дәп, һемишәм уни байниң ишик алдиға әкелип қойидикән. У йәрдә ятқинида һәтта иштлар келип униң ярилирини ялайдикән.

22Кейин бу тиләмчи өлүп кетипту. Периштәләр уни җәннәткә елип кирип әҗдадимиз Ибраһимниң йениға апирипту. Униңдин кейин байму өлүп, йәрликкә қоюлупту. 23У йәр астида қаттиқ азап чекипту. У бешини көтирип, жирақ бир җайда әҗдадимиз Ибраһимни вә униң йенидики Лазарни көрүп: 24«Әй бовам Ибраһим, маңа рәһим қилғайсән! Лазарни әвәткәйсән. У бармиғиниң учи билән су темитип, тилимни нәмдәп қойғай, чүнки мән бу от ялқуниниң ичидә интайин азаплиниватимән!» дәп вақирапту.

25«Әй оғлум», дәпту әҗдадимиз Ибраһим, «Һаят вақтиңда һалавәтни йәткичә көрдүңғу! Лазар болса, һәммә җапани тартти. Әнди у бу йәрдә раһәт көрүватиду, сән болсаң азаплиниватисән. 26Униң үстигә, иккимизниң арисини теги йоқ һаң айрип туриду. Шуңа бу йәрдин сән турған йәргә беришму мүмкин әмәс. У йәрдин бу йәргә келишму мүмкин әмәс». 27Бай мундақ дәпту: «Әй бова, ундақ болса, Лазарни атамниң өйигә әвәтишиңизни өтүнимән. 28У йәрдә мениң бәш қериндишим бар. Уларниң бу азап-оқубәтлик йәргә кәлмәслиги үчүн, уларни агаһландуруп қойсун».

29«Қериндашлириңға Муса вә башқа пәйғәмбәрләрниң агаһландуруш­лири бар. Улар шуни аңлисун», дәпту әҗдадимиз Ибраһим.

30«Әй бовам Ибраһим», дәпту бай, «Бу купайә қилмайду, улар бәк тәрса. Әгәр өлгән бирәр адәм тирилип уларниң алдиға барса, улар товва қилип тоғра йолға маңатти». 31Лекин әҗдадимиз Ибраһим униңға: «Улар Муса вә башқа пәйғәмбәрләрниң сөзини аңлимиса, өлгән адәм тирилсиму, ишәнмәйду», дәпту.



*8. Әлвәттә һәзрити Әйса бу ғоҗидарниң сәмимийәтсизлиги вә униң өз ғоҗайи­нини алдиғанлиғини қобул көрмигән. Һәзрити Әйса бу тәмсилни мәсиһийләрниң бу ғоҗидарниң хата усулидин әмәс, бәлки униң өз кәлгүсини ойлап тәйярлиқ қилғанлиғидин савақ елиши керәклигини тәкитләш мәхситидә ишләткән.



 

17

Гуна вә ишәнч тоғрисида

1Һәзрити Әйса шагиртлириға мундақ деди:

— Кишиләрни гуна қилдуридиған сәвәпләрниң болуши муқәррәр. Лекин бу сәвәпләрни пәйда қилғанларниң һалиға вай! 2Бундақ адәмниң бойниға йоған түгмән теши есилған һалда деңизға ташлаветилгини әвзәл. Чүнки бу җаза Маңа йеңидин ишәнгәнләрниң бирини аздурған кишигә берилидиған җазадин яхширақ. 3Шуңа силәрму немә қиливатқиниңларға пәхәс болуңлар!

Бирақ қериндишиңлар гуна қилған болса, несиһәт қилиңлар. У товва қилса, уни кәчүрүм қилиңлар. 4Мабада у бир күн ичидә силәргә йәттә қетим гуна қилип, һәр қетим келип товва қилса, гуналириниң һәммисини кәчүрүм қилиңлар.

5Он икки шагирти һәзрити Әйсаға:

— Ишәнчимизни күчәйткәйсиз, — дейишти.

6Һәзрити Әйса уларға мундақ деди:

— Силәрдә қича уруғидәк чоңлуқта болсиму ишәнч болсиди, әву үҗмә дәриғигә: «Йилтизиңдин қомурулуп деңизға көч!» десәңлар, у силәргә бойсунуп, деңизға көчкән болатти.

Қулниң вәзиписи

7— Әгәр мәлум бириңларниң териқчилиқ қилидиған яки қой бақидиған қулуңлар болуп, у даладин қайтип кәлгәндә: «Тезирәк келип тамиғиңни йәвал», дәйсиләрму? 8Яқ! Бәлки униңға: «Пәртуқни тарт, авал кәчлик тамақ тәйярлап, мени ғизаландурғин, андин берип тамиғиңни йә», дәйсиләр. 9Қулуңлар буйруғуңларни бәҗа кәлтүрсә, униңға рәхмәт ейтамсиләр? Чоқум ейтмайсиләр. 10Силәрму шуниңға охшаш, Худа буйруған һәр қандақ бир ишни орунлиғиниңларда: «Биз әрзимәс қуллириң, пәқәт өз вәзипимизнила орунлидуқ», дәңлар.

Һәзрити Әйсаниң он кесәлни сақайтиши

11Һәзрити Әйса Йерусалимға бериш сәпиридә Самарийә билән Җәлилийә өлкилири чегарилинидиған районлардин өтүп кетиветип, 12бир йезиға киргинидә, Униң алдиға мохо кесилигә гириптар болған он адәм кәлди. Улар напак болғачқа, йеқин кәлмәй жирақта тохтап:

13— Әй Устазимиз Әйса, бизгә рәһим қилғайсиз! — дәп вақириди. 14Һәзрити Әйса уларни көрүп:

— Роһанийларға берип көрүнүңлар. Силәрниң әнди пакланғанли­ғиңларни тәкшүрсун, — деди.

Улар йолда кетиватқанда моходин сақайди. 15Уларниң ичидә бири өзиниң сақийип кәткәнлигини көрүп, дәрһал жуқури аваз билән Худаға мәдһийә ейтип, кәйнигә қайтти 16вә һәзрити Әйсаниң айиғиға жиқилип тәшәккүр ейтти. Бу адәм йәһудийлар яман көридиған самарийәликләрдин еди.

17Һәзрити Әйса буни көрүп турғанларға:

— Сақайғанлар он адәм әмәсмиди? Қалған тоққузи қени? 18Йәһудий әмәс бу самарийәликтин башқа, Худаға шүкүр ейтидиған киши йоқму?! — деди.

19Андин һәзрити Әйса һелиқи адәмгә:

— Орнуңдин тур, маңғин. Маңа ишәнгәнлигиң үчүн Худа сени сақайтти, — деди.

Худаниң Падишалиғиниң намайән болуши

20Бәзи пәрисийләр һәзрити Әйсадин Худаниң Падишалиғиниң қачан намайән болидиғанлиғини сориди. Һәзрити Әйса уларға мундақ җавап бәрди:

— Худаниң Падишалиғиниң намайән болуши көз билән көргили болидиған иш әмәс. 21«Қараңлар, у мана бу йәрдә!» яки «У йәрдә!» дәп һеч ким дәләлмәйду. Чүнки Худаниң Падишалиғи дилиңлардидур.

22Кейин шагиртлириға йәнә мундақ деди:

— Шундақ күнләр келидуки, силәр Мениң, йәни Инсан Оғлиниң қайтип келип, һөкүм сүридиған күнлириниң бирәрсини көрүшкә тәшна болисиләр, амма көрәлмәйсиләр. 23Бәзиләр силәргә: «Қараңлар, Қутқазғучи у йәрдә!» яки «Қараңлар, У бу йәрдә!» десә, чиқип қаримаңлар вә уларниң кәйнидин жүгримәңлар. 24Чүнки чақмақ чеқип, асманни бу четидин у четигичә қандақ йорутқан болса, Инсан Оғлиниң йетип келидиған күниму шундақ болиду. 25Лекин У авал нурғун азап-оқубәтләрни тартиши вә бу әвлат йәһудийлар тәрипидин рәт қилиниши керәк.

26Нуһ пәйғәмбәрниң заманида қандақ болған болса, Инсан Оғли­ниң келидиған заманидиму шундақ болиду. 27У заманниң кишилири Нуһ пәйғәмбәр кемигә олтарған күнгичә, адәттикичә йәп-ичип, өйлүк-очақлиқ болуп кәлгән еди. Туюқсизла топан келип, кемигә чүшмигән­ләрниң һәммисини һалак қилди. 28Йәнә шуниңдәк, әҗдадимиз Ибраһим­ниң җийәни Лутниң заманидиму кишиләр адәт­тикичә йәп-ичип, сода-сетиқ қилип, териқчилиқ қилатти вә өйләрни ясатти. 29Лекин Лут Содом шәһиридин айрилған күни, асман­дин от билән гуңгут йеғип, Содом шәһиридикиләрниң һәмми­сини көйдүрүп һалак қилди. 30Инсан Оғлиниң қайтип келидиған күниму әйнә шундақ болиду!

31У күни өгүздикиләр өйидики нәрсә-керәклирини алмай қачсун. Етизларда ишләватқанларму мал-мүлүклирини еливелиш үчүн өйигә қайтмай қечип кәтсун. 32Лутниң аялиниң мал-мүлкигә көзи қиймай кәйнигә қарап, таш тузға айлинип қалғанлиғи есиңларда болсун! 33Чүнки өзи үчүнла яшайдиғанлар әксичә һаятидин мәһрум болиду. Бирақ өз хаһишидин ваз кечип, Мениң үчүн яшайдиғанлар һаятини сақлалайду.

34Билип қоюңларки, Мән қайтип келидиған кечә бир орунда ятқан икки кишиниң бири қалдурулуп, йәнә бири асманға елип кетилиду. 35Түгмән теши билән ун тартиватқан икки аялниң бири қалдурулуп, йәнә бири асманға елип кетилиду. 36Етиздики икки кишидин бири елип кетилип, йәнә бири қалдурулиду.

37— Әй Рәббимиз, бу вақиәләр қәйәрдә йүз бериду? — дәп сориди шагиртлар.

— Җәсәт қәйәрдә болса, қузғунлар шу йәргә топлиниду, — дәп җавап бәрди һәзрити Әйса.


18

Худа бәндилириниң дәрдигә йетиду

1Һәзрити Әйса шагиртлириға бошашмастин, һемишәм дуа қилип туруш керәклиги тоғрисида йәнә бир тәмсил сөзләп бәрди:

2— Мәлум шәһәрдә бир қази бар екән. У Худадинму қорқмай­дикән, адәмләрниму һөрмәт қилмайдикән. 3Шу шәһәрдики бир тул аял һемишәм униң алдиға берип: «Бирси маңа азап салди, сиз адил һөкүм чиқирип, маңа атидарчилиқ қилсиңиз», дәп тәләп қипту. 4Лекин қази бу ишни бәк кәйнигә сөрәветипту, бирақ кейин ичидә: «Мән Худадин қорқмаймән, адәмләрниму һөрмәт қилмаймән, 5лекин бу тул аял дайим ишигим алдидин кәтмәй мени зериктүрүвәтти. Униңдин қутулуш үчүн һал-дәрдини аңлап, дәрдигә йәткиним түзүк охшайду», дәп ойлапту.

6Рәббимиз Әйса тәмсилни чүшәндүрүп мундақ деди:

— Бу адаләтсиз қазиниң сөзлиридин савақ елиңлар. 7Бир адаләтсиз қази шундақ қилған йәрдә, Худа Өзидин кечә-күндүз ярдәм тилигән бәндилириниң дәрдигә йәтмәсму? Уларға қилидиған шапаитини кечиктүрәрму? 8Яқ! Әксичә Худа җәзмән тездин уларниң һалиға йетиду. Дәрвәқә, Инсан Оғли асмандин қайтип кәлгәндә, йәр йүзидин Өзигә ишинидиғанларни тапаларму?

Пәрисий билән баҗгир

9Һәзрити Әйса өзлирини адаләтчи дәвелип, башқиларни көзигә илмайдиған кишиләргә қаритип, йәнә бир тәмсил ейтти:

10— Икки киши дуа қилиш үчүн мәркизий ибадәтханиға берипту. Уларниң бири пәрисий, йәнә бири баҗгир екән. 11Пәрисий хәлиқниң алдида өрә туруп мәғруранә һалда: «Әй Худа! Мениң башқилардәк алдамчи, гунакар, нека садиқлиғини бузғучилардин болуп қалмиғи­нимға, болупму бу баҗгирға охшимиғинимға шүкүр. 12Мән һәр һәптидә икки күн роза тутимән вә пүтүн иш һәққимниң ондин бир үлүшини Худа йолида сәдиқә қилимән», дәп дуа қипту.

13Бирақ һелиқи баҗгир башқилардин нери һалда ибадәтханиниң бир булуңида туруп, бешини көтирип асманға қарашқиму җүръәт қилалмай, мәйүсләнгән һалда мәйдисигә уруп: «Әй Худайим, мән гуна­кар. Маңа рәһим қилғайсән», дәпту. 14Аңлап қоюңларки, Худаниң нәзәридә бу иккисидин һелиқи пәрисий әмәс, бәлки баҗгир кәчүрүмгә еришип өйгә қайтипту, чүнки Худа өзини үстүн тутқанни төвән қилиду, өзини төвән тутқанни үстүн қилиду.

Һәзрити Әйсаниң кичик балиларға бәхит тилиши

15Қолини тәккүзүп бәхит тилисун дәп, кишиләр кичик балили­рини һәзрити Әйсаниң алдиға елип кәлди. Буни көргән шагиртлар уларни әйиплиди. 16Лекин һәзрити Әйса балиларни чақирип:

— Балилар алдимға кәлсун, уларни тосимаңлар. Чүнки Худаниң Падишалиғиға киридиғанлар мошуларға охшашлардур. 17Билип қоюңларки, кимду-ким Худаниң Падишалиғини сәби балилардәк қобул қилмиса, Униңға һәргиз кирәлмәйду, — деди.

Мүлүкдардики мүшкүлат

18Йәһудийларниң башлиқлиридин болған бир бай һәзрити Әйсадин:

— Яхши Устаз, мән қандақ қилсам мәңгүлүк һаятқа еришимән? — дәп сориди.

19— Мени немишкә яхши дәйсиз? — деди һәзрити Әйса, — ялғуз бир Худадин башқа яхши йоқ. 20Сиз Тәвратта буйрулған: «Нека садиқлиғини бузма, қатиллиқ қилма, оғрилиқ қилма, ялған гувалиқ бәрмә, ата-анаңни һөрмәт қил», дегән пәризләрни ада қилиң.

21— Буларға кичигимдин тартип әмәл қилип келиватимән, — дәп җавап бәрди һелиқи киши.

22Бу гәпни аңлиған һәзрити Әйса униңға йәнә мундақ деди:

— Сиздә қилишқа тегишлик йәнә бир иш кам. Пүтүн мал-мүлкиңизни сетип, пулини кәмбәғәлләргә бериң. Шундақ қилсиңиз асманда ғәзниңиз болиду. Андин келип Маңа әгишиң.

23Һелиқи киши бу гәпни аңлап көңли интайин беарам болди, чүнки у наһайити бай еди.

24Бу һални көргән һәзрити Әйса:

— Мал-дунияси көпләрниң Худаниң Падишалиғиға кириши немә дегән тәс һә! 25Уларниң Худаниң Падишалиғиға кириши төгиниң жиңнә төшүгидин өтүшидинму тәс екән! — деди.

26Буни аңлиғанлар:

— Ундақта, ким қутқузушқа еришәләйду? — дейишти.

27— Инсанлар қадир болмиғанға Худа қадирдур, — деди һәзрити Әйса.

28Бу чағда Петрус:

— Мана биз барлиғимизни ташлап Сизгә әгәштуқ. Сизчә биз қут­қузуламдуқ? — деди.

29— Билип қоюңларки, Худаниң Падишалиғини дәп, өйи, аяли, ака-укилири, ата-аниси яки пәрзәнтлиридин 30ваз кәчкәнләрниң һәммиси һәм бу дунияда һәссиләп көп байлиққа, һәм у дунияда мәңгүлүк һаятқа еришиду, — деди һәзрити Әйса җавап берип.

Һәзрити Әйсаниң Өз өлүми һәққидә үчинчи қетим алдин-ала ейтиши

31Һәзрити Әйса он икки шагиртини бир янға тартип уларға:

— Мана биз һазир Йерусалимға кетиватимиз. Пәйғәмбәрләрниң Инсан Оғли тоғрилиқ язғанлириниң һәммиси шу йәрдә әмәлгә ашурулиду. 32У римлиқларниң қолиға тапшурулиду. Улар Уни мәсқирә қилип, һақарәтләйду, йүзигә түкүриду 33вә Уни қамчилайду, өлтү­риду. Лекин У үчинчи күни қайта тирилиду, — деди.

34Бирақ шагиртлири һәзрити Әйсаниң сөзлиридин һеч немә чүши­нәлмиди. Чүнки бу сөзләрниң мәнаси қәстән йошурулған болуп, улар һәзрити Әйсаниң немә демәкчи болғинини биләлмиди.

Һәзрити Әйсаниң қарғу тиләмчини сақайтиши

35Һәзрити Әйса Ериха шәһиригә йеқин кәлгәндә, бир қарғу йол­ниң четидә олтирип тиләмчилик қиливататти. 36У бу йәрдин өтүп кетиватқан көпчиликниң авазини аңлап, немә вақиә болғанлиғини сүрүштүрди. 37Бири униңға:

— Насирәлик Әйса бу йәрдин өтүп кетиватиду, — дәп уқтурди.

38— Әй падиша Давутниң Әвлади* Әйса, маңа рәһим қилғайсиз! — дәп вақирап кәтти у.

39Һәзрити Әйсаниң алдида келиватқан кишиләр тиләмчини әйипләп, униң үн чиқармаслиғини ейтти. Лекин у:

— Әй падиша Давутниң Әвлади, маңа рәһим қилғайсиз! — дәп техи­му қаттиқ вақириди.

40Һәзрити Әйса қәдимини тохтитип, қарғуни алдиға әкелишни буйриди. Қарғу йеқин кәлгәндә, һәзрити Әйса униңдин:

41— Мәндин немә тәләп қилисән? — дәп сориди.

— Әй Рәббим, көзүмниң ечилишини тәләп қилимән! — деди қарғу.

42— Көзлириң ечилди! Маңа бағлиған ишәнчиң сени сақайтти, — деди һәзрити Әйса униңға.

43Қарғуниң көзи шу ан ечилип, һәзрити Әйсаға әгишип, йол бойи Худаға шүкүр ейтип маңди. Бу ишни көргән халайиқму Худани мәдһийиләп маңди.



*38. Давут падишаниң Әвлади — бу нам йәһудийлар арисида улар күтүватқан Қутқазғучи-Мәсиһни көрситәтти.



 

19

Һәзрити Әйса билән Закай

1Һәзрити Әйса Ериха шәһиригә кирип өтүп кәтмәкчи болди. 2У йәрдә Закай исимлиқ бир баҗгирлар башлиғи болуп, у наһайити бай еди. 3У һәзрити Әйсаниң қандақ Адәм екәнлигини көрүшни арзу қилатти, лекин бойи пака болғачқа, кишиләр топи ичидин Уни көрәлмиди. 4Шуңа у жүгрәп, халайиқниң алдиға өтүп, бир түп үҗмә дәриғигә чиқивалди. Чүнки һәзрити Әйса бу йолдин өтәтти. 5Һәзрити Әйса у йәргә кәлгәндә, бешини көтирип Закайға қарап:

— Закай, чапсан чүш! Бүгүн Мән чоқум сениң өйүңдә қонимән, — деди.

6Закай дәрһал чүшүп, интайин хошал болған һалда һәзрити Әйса­ни өйигә апирип меһман қилди. 7Буни көргән җамаәт:

— Бу Адәм гунакарниң өйидә меһман болди! — дәп ғотулдишип кәтти.

8Закай орнидин туруп Рәббимиз Әйсаға:

— Я Рәббим, мән мал-мүлкүмниң йеримини кәмбәғәлләргә бөлүп беримән. Әгәр мән бирәр кишини алдап һәққини алған болсам, униңға төрт һәссә қатлап қайтуримән, — деди.

9— Бүгүн бу адәм қутқузулди. Чүнки у ишәнч билән өзиниң Ибраһимниң пәрзәнди екәнлигини көрсәтти. 10Инсан Оғли униңға охшаш азған адәмләрни издәп қутқузғили кәлди, — деди һәзрити Әйса.

Садақәтлик болушниң лазимлиғи

11У чағда һәзрити Әйса пайтәхт Йерусалимға йетип келишкә азла қалғанлиғи үчүн, җамаәт хата һалда Униң Худаниң Падишалиғини тиклишигә аз қалди, дәп қаратти. 12Бирақ һәзрити Әйса уларға мун­дақ бир тәмсилни ейтип бәрди:

— Бир ақсүйәк падишалиқ тәхтигә егә болуп келиш үчүн жирақ бир йәргә қарап йолға чиқипту.

13Йолға чиқиштин илгири он чакирини алдиға чақирип, һәр биригә бирдин тилла берип: «Мән қайтип кәлгичә, буниң билән тиҗарәт қилиңлар, қени, қанчилик пул тапидикәнсиләр», дәпту. 14Бирақ жути­дикиләр бу ақсүйәккә өч болғачқа, кәйнидин адәм әвәтип: «Бу адәмниң бизгә падиша болушини халимаймиз», дәпту.

15Ақсүйәк падиша болуп қайтип кәлгәндин кейин, дәрһал һелиқи чакарлирини чақирип, һәр қайсисиниң оқәт қилип қанчилик пул тапқанлиғини билмәкчи болупту. 16Башта кәлгини:

«Ғоҗайин, мән сиз бәргән тиллани ишлитип он тилла таптим», дәпту. 17«Наһайити яхши! Сән яхши чакар екәнсән. Мән саңа һавалә қилған кичиккинә ишта ишәнчлик болуп чиққанлиғиң үчүн, мән сени он шәһәрни башқурушқа тайинлаймән», дәпту ғоҗайин. 18Иккинчи чакар келип: «Ғоҗайин, мән сиз бәргән тиллани ишлитип бәш тилла таптим», дәпту. 19«Сәнму бәш шәһәрни башқурисән», дәпту ғоҗайин.

20Бирақ үчинчи чакар келип: «Ғоҗайин, бәргән тиллайиңиз мана турупту. Мән уни қол яғлиғимға йөгәп өйдә сақлидим. 21Мән сиздин қорқимән, чүнки сиз қаттиқ адәм, башқиларға аманәт қойсиңиз, униң көпийишини, өзиңиз теримисиңизму, униң һосулини күтисиз», дәпту. 22«Әй яман чакар, сени ағзиңдин чиққан сөзлириң бойичә җазалаймән. Сән мениң теримай туруп жиғивалидиған, өзәмниң болмиғанни еливалидиған қаттиқ адәм екәнлигимни билип туруп, 23йәнә немә үчүн пулумни ғәзничиләргә аманәт қоймидиң? Мән қайтип кәлгәндә өсүми билән алмасмидим?» дәпту ғоҗайин. 24Кейин у йенидикиләргә: «Униң­дики тиллани елип, он тилла тапқан чакарға бериңлар!» дәп буйруқ қипту. 25«Ғоҗайин, униң он тилласи турса!» дейишипту улар. 26«Шундақ», дәпту ғоҗайин, «Берилгәнни толуқ ишләткәнләргә техиму көп берили­дудә, буниң билән улардики техиму көпийиду. Лекин берилгәнни ишләтмигәнләргә кәлсәк, уларниң бариму елип кетилиду. 27Мениң падиша болушумни халимиған дүшмәнлиримгә кәлсәк, уларни алдимға елип келип, каллисини елиңлар!»

Һәзрити Әйсаниң тәнтәнә билән Йерусалимға кириши

28Һәзрити Әйса бу сөзләрни қилғандин кейин, топниң алдида меңип, Йерусалимға қарап жүрүп кәтти. 29Зәйтун теғиниң етигидики Бәйтпаҗи вә Бәйтания дегән йезиларға йетип келәй дегәндә, икки шагиртини 30мундақ дәп алдин-ала әвәтти:

— Силәр алдимиздики йезиға бериңлар. Йезиға киргиниңларда, техи минилип бақмиған бир тәхәйниң бағлақлиқ турғанлиғини көрисиләр. Уни йешип, бу йәргә йетиләп келиңлар. 31Әгәр бири силәрдин: «Тәхәйни немишкә йешисиләр?» дәп сорап қалса, «Рәббимизниң униңға еһтияҗи чүшти», дәңлар.

32Улар берип қариса, дәл һәзрити Әйсаниң ейтқинидәк болуп чиқти. 33Улар тәхәйни йешиватқанда, егилири:

— Тәхәйни немишкә йешисиләр? — дәп сориди.

34— Рәббимизниң униңға еһтияҗи чүшти, — дәп җавап бәрди улар. 35Егилири мақул болғандин кейин, шагиртлар тәхәйни һәзрити Әйсаниң алдиға йетиләп келип, өз чапанлирини үстигә селип, һәзрити Әйсани йөләп миндүрди. 36Һәзрити Әйса маңғанда, хәлиқләр чапан­лирини йолға паяндаз қилип салди.

37Һәзрити Әйса Зәйтун теғидин чүшүп Йерусалимға йеқин қалған­да, Униң нурғун шагиртлири өз көзи билән көргән һәммә әҗайип мөҗүзиләр үчүн хурсәнлик билән вақирап, Худаға мәдһийә ейтишқа башлиди:

38«Пәрвәрдигаримизниң намида кәлгән Падишаға мубарәк болсун!

Инсан Худа билән яраштурулғуси, әң бүйүктики Худаға шан-шәрәп болсун!»

39Топниң ичидә бәзи пәрисийләр һәзрити Әйсаға:

— Устаз, шагиртлириңизниң ундақ гәп қилмай, җим болушини буйруғайсиз! — дейишти.

40— Улар җим турған тәғдирдиму, бу ташлар чеғида Худани мәдһийи­ләп чуқан селишқан болатти, — деди һәзрити Әйса уларға.

Йерусалим үчүн һәсрәт чекип жиғлаш

41Һәзрити Әйса Йерусалимға йетип кәлгәндә, шәһәрни көрүп, һәс­рәт­тә көз йеши қилип:

42— Әй йерусалимлиқлар! Неминиң силәргә аманлиқ кәлтүриди­ған­лиғини бүгүн билгән болсаңлар! Амма у һазир көзлириңлардин йошурундур. 43Шундақ күнләр келидуки, дүшмәнлириңлар шәһириң­ларниң әтрапиға қорған қуруп, силәрни төрт тәрәптин қоршавелип, 44силәрни вә балилириңларни йәр билән йәксән қилиду, һәтта бир тал һул тешиниму җайида қалдурмайду. Чүнки Худа силәргә шапаәт қилған пурсәтни пәриқ етәлмидиңлар, — деди.

Һәзрити Әйсаниң мәркизий ибадәтханини тәртипкә селиши

45Һәзрити Әйса мәркизий ибадәтхана һойлилириға кирип, у йәрдә елим-сетим қиливатқанларни һайдап чиқирип, 46уларға:

— Муқәддәс Язмиларда Худаниң: «Мениң өйүм дуа-тилавәтхана болсун», дегән сөзи йезилған. Лекин силәр буни булаңчиларниң угисиға айландурувапсиләр! — деди.

47Шу күнләрдә һәзрити Әйса һәр күни мәркизий ибадәтханида тәлим бәрди. Алий роһанийлар, Тәврат устазлири вә ақсақаллар Уни уҗуқтурувәтмәкчи болушти. 48Лекин қандақ қол селишни билмәтти. Чүнки пүтүн хәлиқ һәзрити Әйсаниң тәлимини аңлашқа шунчилик хуш­тар едики, Униң һәр бир еғиз сөзини қалдурмай, көңүл қоюп аңлатти.


20

Һәзрити Әйсаниң һоқуқи

1Бир күни һәзрити Әйса мәркизий ибадәтхана һойлилирида хәлиққә тәлим берип, Хуш Хәвәрни йәткүзүвататти. Алий роһанийлар, Тәврат устазлири вә ақсақаллар Униң алдиға келип:

2— Ейтип бериң, Сиз қиливатқан ишларни қайси һоқуққа тайинип қиливатисиз? Сизгә бу һоқуқни ким бәргән? — дәп сориди.

3Һәзрити Әйса уларға:

— Мән авал силәрдин бир сөзни сорай. Ейтиңларчу, 4Йәһия пәйғәм­бәргә чөмүлдүрүш һоқуқини Худа бәргәнму яки инсанларму? — деди.

5Улар өз ара талишишқа башлап:

— Әгәр «Худа бәргән» десәк, У: «Ундақта, силәр немә үчүн Йәһияға ишәнмидиңлар?» дәйду. 6Әгәр: «Инсанлар бәргән» десәк, халайиқ бизни чалма-кесәк қилип өлтүриду. Чүнки уларниң һәммиси Йәһияниң пәйғәмбәр екәнлигигә ишиниду, — дейишти.

7Буниң билән улар:

— Йәһияниң һоқуқиниң қәйәрдин кәлгәнлигини билмәймиз, — дәп җавап беришти.

8— Ундақта, Мәнму бу ишларни қайси һоқуққа тайинип қиливат­қанлиғимни ейтмаймән, — деди һәзрити Әйса уларға.

Яман иҗарикәшләр һәққидики тәмсил

9Һәзрити Әйса сөзини давамлаштуруп, уларға бу тәмсилни сөзләп бәрди:

— Бир киши бир үзүмзарлиқ бәрпа қилип, уни иҗаригә берип, өзи жирақ бир йәргә кетипту, у йәрдә узун вақит турупту. 10Үзүм­ләрни үзидиған мәзгил кәлгәндә, у қуллиридин бирини өзигә тегишлик үлүшини елип келишкә әвәтипту. Лекин иҗарикәшләр һелиқи қулни думбалап, қуруқ қол қайтурупту. 11Ғоҗайин йәнә бир қулини әвәтипту. Иҗарикәшләр униму шундақ уруп, һақарәтләп, йәнә қуруқ қол қайтурупту. 12Үчинчи қетим ғоҗайин йәнә башқа бир қулини әвәтипту. Иҗарикәшләр униму уруп яриландуруп, бағдин һайдап чиқириветипту. 13Ахирида үзүмзарлиқниң ғоҗайини, «Қандақ қилсам болар? Сөйүмлүк оғлумни әвәтсәм, һеч болмиғанда уни һөрмәт қилар», дәп оғлини әвәтипту. 14Лекин иҗарикәшләр ғоҗайинниң оғлини көрүп бир-биригә: «Бу бала ғоҗайинниң мирасхори. Уни өлтүрүветәйли, үзүмзарлиқ бизгә оңчә қалсун!» дейишипту. 15Шуниң билән улар уни үзүмзарлиқниң сиртиға сөрәп елип чиқип өлтүрүветипту. Бундақ әһвалда үзүмзарлиқниң ғоҗайини бу иҗарикәшләрни қандақ қилиду? 16Җәзмән уларни өлтүрүп, үзүмзарлиғини башқиларға иҗаригә бериду.

Көпчилик буни аңлап:

— Бундақ ишлар һәргиз йүз бәрмисун! — дейишти.

17Бирақ һәзрити Әйса уларға көзлирини тикип мундақ деди:

— Зәбурда Қутқазғучи һәққидә:

«Қурулушчилар ташлавәткән Таш

Қурулушниң һул Теши болуп қалди»,

дәп ениқ йезилған турса! 18Бу «Ташқа» жиқилған киши парә-парә болуп кетиду. «Таш» кимниң үстигә чүшсә, шуни кукум-талқан қилиду.

Баҗ тапшуруш мәсилиси

19Тәврат устазлири билән алий роһанийлар бу тәмсилниң өзлиригә қаритип ейтилғанлиғини чүшинип йетип, һәзрити Әйсани шу чағдила тутмақчи болди. Лекин улар хәлиқтин қорқушти. 20Шуңа һәзрити Әйсани диққәт билән күзитиш үчүн пайлақчиларни әвәтти. Бу пайлақчилар сәмимий қияпәткә киривелип, һәзрити Әйсадин соалларни сорап, Уни сөзидин тутувелип, римлиқ һакимниң җазали­шиға тапшурмақчи болушти. 21Улар һәзрити Әйсаға мундақ деди:

— Устаз, бизгә мәлумки, Сизниң тәлиматлириңизниң һәммиси һәқ, шуниңдәк Сиз үз-хәтир қилмай, һаман Худаниң йолини садиқ­лиқ билән үгитип кәлдиңиз. 22Сизчә Рим императори Қәйсәргә баҗ тапшурушимиз Тәврат қанунимизға хилапму, қандақ?*

23Уларниң һейлисини чүшәнгән һәзрити Әйса:

24— Маңа бир данә күмүч тәңгә көрситиңлар. Буниң үстидики сүрәт вә исим кимниң? — деди.

— Рим мператори Қәйсәрниң, — дәп җавап бәрди улар.

25— Ундақ болса, Қәйсәрниң һәққини Қәйсәргә, Худаниң һәққини Худаға тапшуруңлар, — деди һәзрити Әйса уларға.

26Улар халайиқниң алдида һәзрити Әйсаниң сөзлиридин тутували­диған бирәр путақ чиқиралмиди. Һәзрити Әйсаниң җававиға һәйран болуп зувани тутулди.

Тирилишкә мунасивәтлик мәсилә

27Өлгәнләр тирилмәйду дәп қарайдиған садуқий диний еқимиди­ки­ләрдин бәзилири һәзрити Әйсаниң алдиға келип, Униңдин мундақ дәп сориди:

28— Устаз, Муса пәйғәмбәр Тәвратта: «Бир киши өлүп кетип, аяли тул қелип, пәрзәнт көрмигән болса, өлгән адәмниң ака яки иниси тул қалған йәңгисини әмригә елип, қериндиши үчүн нәсил қалдуруши лазим», дәп язған. 29Бурун йәттә ака-ука өткән екән, чоңи өйлинип, пәрзәнт көрмәй аләмдин өтүпту. 30Кәйнидики инисиму тул қалған йәңгисини әмригә елип, аләмдин өтүпту. 31Андин уни үчинчи иниси апту. Шундақ қилип, йәттинчисигичә һәммиси уни елип чиқипту. Лекин һеч қайсиси пәрзәнт көрмәй аләмдин өтүпту. 32Ахири у аялму аләмдин өтүпту. 33Әнди сорайдиғинимиз шуки: Қиямәт күни бу аял кимниң аяли болуп тирилиду? Чүнки йәттә қериндашниң һәммиси уни хотунлуққа алғандә!

34Һәзрити Әйса уларға мундақ җавап бәрди:

— Бу дунияниң адәмлири хотун алиду, әргә тегиду. 35Бирақ өлгәндин кейин тирилип, асманда яшашқа лайиқ һесапланғанлар хотун­му алмайду, әргиму тәгмәйду. 36Улар периштәләргә охшаш мәңгү яшайду. Улар Худаниң пәрзәнтлири болғачқа, өлгәндин кейин тирилиду. 37Бирақ «Өлгәндин кейин тирилиш барму-йоқ?» дегән соалға кәлсәк, тирилишниң барлиғини Муса пәйғәмбәр өзи испатлап бәрди. Чүнки гәрчә әҗдатлиримиз Ибраһим, Исһақ вә Яқуплар Муса пәйғәмбәргә қариғанда аллиқачан аләмдин өткән болсиму, Тәвраттики «Тикәнликниң көйүши» һәққидики баянда Муса пәйғәмбәр мундақ язған: «Худа: Мән Ибраһим, Исһақ вә Яқуплар етиқат қилип кәлгән Худа болимән! дегән». 38Демәк, Худа өлгәнләрниң әмәс, тирикләрниң Худасидур. Худаниң нәзәридә уларниң һәммиси һаяттур.

39Бәзи Тәврат устазлири:

— Устаз, яхши ейттиңиз! — деди.

40Шуниңдин кейин улар һәзрити Әйсадин соал сорашқа пети­налмиди.

Қутқазғучи-Мәсиһниң салаһийити

41Кейин һәзрити Әйса улардин соал сориди:

— Кишиләр Қутқазғучи-Мәсиһни падиша Давутниң Әвлади, дәп турувалса қандақ болиду? 42-43Давут өзи Зәбурда Қутқазғучи-Мәсиһ тоғри­сида мундақ дегәнғу:

«Пәрвәрдигар Ғоҗайинимға ейттики:

‹ Мән Сениң дүшмәнлириңни

Айиғиң астида дәссәткичә,

Мениң оң йенимда олтарғин! › »

44Қутқазғучи-Мәсиһ падиша Давутниң Әвлади болсиму, лекин падиша Давут Мәсиһни «Ғоҗайиним» дегән йәрдә, Мәсиһ униңдин улуқ болмамду?!

Һәзрити Әйсаниң Тәврат устазлирини әйиплиши

45Җамаәт қулақ селип аңлаватқанда, һәзрити Әйса шагиртлириға мундақ деди:

46— Тәврат устазлиридин пәхәс болуңлар. Улар узун тонларни кийишивелип, гедийип жүрүшни яхши көриду. Базарларда башқи­ларниң өзлиригә салам берип һөрмәтлишини, ибадәтханиларда алаһи­дә орунда олтиришни, зияпәтләрдиму төрдә олтиришни яхши көриду. 47Улар тул аяллардин пайда елип, уларниң мал-мүлкини йәвелип, андин әттәй башқилар көрсун дәп, узундин-узун дуа қилиду. Улар җәзмән техиму қаттиқ җазаға тартилиду!



*22. Әйни вақитта йәһудийлар римлиқларниң зулуми астида яшаватқан болуп, әгәр һәзрити Әйса: «Рим императориға баҗ тапшуруш тоғра» десә, бу гәп азат­лиқни издигән кишиләргә яқматти. Мабада кишиләрни баҗ тапшурмаслиққа чақирса, Рим империясиға қарши чиққан болатти. Улар мошундақ соалларни сораш арқилиқ һәзрити Әйсани гепидин тутувелип, римлиқларниң қолиға тапшуруп, Униңға зиянкәшлик қилмақчи болушқан.



 

21

Тул аялниң сәдиқиси

1Һәзрити Әйса бешини көтирип қариведи, мәркизий ибадәт­ханидики сәдиқә жиғилидиған җайға өз сәдиқилирини ташла­ватқан бир нәччә байни көрди. 2У йәнә бир намрат тул аялниңму иккила тәңгини ташлаватқанлиғини көрүп:

3— Билип қоюңларки, бу намрат тул аялниң сәдиқиси Худаниң нәзәридә һәммиңларниңкидин көп. 4Чүнки башқилар өзлириниң ашқан байлиқлиридин сәдиқә қилди. Лекин бу аял намрат туруп, өзиниң барлиқ тирикчилик қилидиғинини сәдиқә қилди, — деди.

Кәлгүси тоғрисидики бешарәт

5Шагиртлардин бәзилири мәркизий ибадәтханиниң нәпис таш­лар вә Худаға атиған нәрсиләр билән безәлгәнлиги тоғрисида сөзлиши­вататти. Һәзрити Әйса:

6— Шундақ бир вақит келидуки, силәр бу йәрдә көрүватқан һәм­мә нәрсә гумран қилиниду, һәтта бир тал һул тешиму җайида қалдурул­майду, — деди.

7Улар һәзрити Әйсадин:

— Устаз, бу дегәнлириңиз қачан йүз бериду? Буларниң йүз беридиғанлиғини билдүридиған қандақ бешарәт болиду? — дәп сориди.

8Һәзрити Әйса мундақ деди:

— Аздурулуп кетиштин һошияр болуңлар. Чүнки нурғун кишиләр Мениң намимни сетип, «Қутқазғучи-Мәсиһ мән болимән!» вә «Қиямәт күни йеқинлап қалди!» дәйду. Силәр ундақ кишиләргә әгәшмәңлар. 9Уруш вә топилаңниң тивишини аңлиған вақтиңлардиму қорқуп кәтмәңлар. Бу ишларниң йүз бериши муқәррәр. Лекин бу заман ахири йетип кәлди дегәнлик әмәс.

10Һәзрити Әйса сөзини давамлаштуруп йәнә мундақ деди:

— Бир милләт йәнә бир милләт билән уруш қилиду. Бир дөләт йәнә бир дөләткә һуҗум қилиду. 11Шиддәтлик йәр тәврәшләр, ачарчилиқлар йүз бериду, жуқумлуқ кесәлләр тарқилиду вә асманда қорқунучлуқ аламәтләр көрүниду. 12Бирақ бу вақиәләр йүз бериштин илгири силәр тутқун қилинип зиянкәшликкә учрайсиләр. Кишиләр силәрни ибадәтханиларниң сорақ қилишиға тапшуриду, зинданларға ташлайду. Маңа ишәнгәнлигиңлар үчүн силәрни падиша вә һакимларниң алдиға елип бариду. 13Мана бу силәрниң уларниң алдида Мениң гувачилирим болуш пурситиңлардур. 14Шуңа уларниң соал-сорақлириға қандақ җавап бериш тоғрисида алдин-ала баш қатуруп кәтмәңлар. 15Чүнки Мән силәргә дүшмәнлириңлар қарши чиқалмиғидәк вә рәт қилалмиғидәк сөз қабилийити вә әқил-парасәт ата қилимән. 16Силәр зиянкәшликкә учриған вақитта, ата-ана, ака-ука, уруқ-туққан, яр-бурадәрлириңларму силәргә хаинлиқ қилиду. Араңлардики бәзи кишиләрму өлтүрүлиду. 17Маңа ишәнгәнлигиңлар үчүн һәммә адәм силәргә өчмәнлик қилиду, 18һалбуки улар бир тал чечиңларғиму чеқилалмайду! 19Чидамлиқ болғиниңларда мәңгүлүк һаятқа еришисиләр.

Йерусалимниң вәйран қилинишидин бешарәт

20— Йерусалимниң дүшмән қошунлири тәрипидин қоршавелин­ғанлиғини көргиниңларда, униң вәйран болушқа аз қалғанлиғини билиңлар. 21У чағда Йәһудийә өлкисидики аһалиләр тағларға қачсун, йерусалимлиқлар шәһәрдин чиқип кәтсун, йезилардикиләр шәһәргә кирмисун. 22Чүнки шу чағ Худаниң хәлиқни җазалайдиған күнлиридур. Шуниң билән Муқәддәс Язмиларда бу тоғрилиқ йезилғанларниң һәм­миси әмәлгә ашурулиду.

23У күнләрдә қечиши әпсиз болған һамилдар аяллар вә бала емити­диған аниларниң һалиға вай! Чүнки бу йәрдики кишиләргә еғир апәт келиду. Улар Худаниң ғәзивигә учрап, 24қилич астида өлиду яки тутқун қилинип, чәт дөләтләргә һайдилиду. Худаниң йәһудий әмәсләргә бәлгүләп бәргән вақти тошқичә, улар Йерусалимни аяқ асти қилиду.

Һәзрити Әйсаниң келидиғанлиғи һәққидә

25— Мән келиштин бурун қуяш, ай, юлтузлар ғәйри түс алиду. Йәр йүзидики әлләр деңиз-муһитларниң ғәзәплик шавқунидин алақзадә болиду. 26Асман җисимлири тәвринип кетиду. Шуниң билән инсанлар дунияға келидиған апәтләрни есигә елип, вәһимә ичидә ғал-ғал титрәп әс-һошини йоқитиду. 27У чағда Инсан Оғлиниң күч-қудрәт вә улуқ шан-шәрәп билән булут ичидә келиватқанлиғини көрисиләр.

28Шуңа бундақ аламәтләр көрүнгән чағда силәр бешиңларни көти­рип қәддиңларни руслаңлар, чүнки бу силәрниң қутқузулушуң­ларға аз қалди дегәнликтур.

Әнҗир дәриғидин савақ елиш

29Һәзрити Әйса уларға мундақ бир тәмсилни сөзләп бәрди:

— Әнҗир дәриғи вә башқа дәрәқләргә қараңлар. 30Уларниң йеңи йопурмақ чиқарғанлиғидин язниң йетип келишигә аз қалғанлиғини билисиләр. 31Шуниңдәк Мән бая дегән аламәтләрниң йүз бериватқан­лиғини көргиниңларда Худаниң Падишалиғиниң намайән болуш алдида туруватқанлиғини билиңлар. 32Билип қоюңларки, мана бу аламәтләрниң һәммиси әмәлгә ашурулмай туруп, бу әвлат* кишиләр аләмдин өтмәйду. 33Асман-зимин йоқилиду, бирақ Мениң сөзлирим йоқалмай мәңгү инавәтлик болиду.

Һошияр болуңлар

34— Һошияр болуңлар! Әйш-ишрәт вә турмушниң ғәм-әндиши­лиригә берилип кәтмәңлар. Қиямәт күни силәргә гоя тосаттин бешиң­ларға ташланған тордәк кәлмисун. 35Чүнки у апәтләр йәр йүзидики пүтүн инсанларниң бешиға келиду. 36Һәр вақит һошияр болуңлар, йүз беридиған бу аламәтләрдин аман-есән өтәлишиңлар вә қиямәт күни Инсан Оғли алдида қорқмай туралишиңлар үчүн һәр дайим дуа қилиңлар, — деди.

37Һәзрити Әйса күндүзлири мәркизий ибадәтханида тәлим берип, ахшамлири шәһәрдин чиқип, кечини Зәйтун теғида өткүзәтти. 38Җамаәт Униң тәлимини аңлаш үчүн таң сәһәрдә ибадәтханиға қарап маңатти.



*32. Әгәр тилға елинған аламәт Йерусалимниң вәйран болушиға (21:6) қаритилған болса, ундақта «әвлат» сөзи тәбиийки шу дәвирдә яшап өткән адәмләрни көрситиду. Әгәр Әйса Мәсиһниң дунияға қайтип келишигә (21:27) қаритилған болса, «әвлат» сөзи бәлким пүтүн Йәһудийә хәлқини яки бу айәтләрдә ейтилған вақиәләрниң башлиниш вақтида яшаватқан әвлатни көрситиду. Бу һәргиз һәзрити Әйсада «дунияға дәрһал қайтип келимән» дегән хата чүшәнчиниң барлиғини билдүрмәйду.



 

22

Һәзрити Әйсани өлтүрүш сүйиқәсти

1Йәһудийларниң «Петир нан» һейти, йәни «Өтүп кетиш» һейти келишкә аз қалған еди. 2Алий роһанийлар вә Тәврат устаз­лири һәзрити Әйсани бир амал қилип өлтүрүветишниң чарисини издиди. Бирақ улар Уни қоллайдиған хәлиқтин қорққанлиқтин, Уни мәхпий һалда тутмақчи болушти.

3Шу күнләрдә һәзрити Әйсаниң он икки шагиртиниң бири болған Йәһуда Ишқарийотниң көңлигә шәйтан кирди. 4У алий роһанийлар вә мәркизий ибадәтхана қаравуллириниң башлиқлири билән һәзрити Әйсани уларға қандақ тутуп бериш үстидә мәслиһәтләшти. 5Уларниң гүл қәқәқлири ечилип, Йәһудаға пул беришкә вәдә бәрди. 6Йәһуда мақул болуп, һәзрити Әйсани җамаәттин хали қалғанда уларға тутуп бериш үчүн пурсәт издәшкә башлиди.

«Өтүп кетиш» һейтиниң кәчлик тамиғи

7«Петир нан» һейтиниң қой қурванлиқ қилинидиған күни* йетип кәлгән еди. «Өтүп кетиш» һейти дәп аталған бу күни йәһудийлар өйлиридә қой союп, петир нан билән йәтти. 8Шуңа һәзрити Әйса Петрус билән Юһаннаға:

— Биргә ғизалинишимиз үчүн силәр берип «Өтүп кетиш» һейти­ниң тамиғини тәйярлаңлар, — дәп уларни әвәтти.

9— Қәйәрдә тәйярлишимизни халайсиз? — дәп сориди улар.

10Һәзрити Әйса мундақ деди:

— Йерусалимға кирсәңлар, у йәрдә козида су тошуватқан бир әр кишини учритисиләр. Униң кәйнидин меңип, у киргән өйгә кириңлар 11вә өй егисигә: «Устазимиз: Шагиртлирим билән «Өтүп кетиш» һейти­ниң тамиғини йәйдиған меһманлиқ өй қәйәрдә екән? дәп сораватиду», дәңлар. 12У силәрни үстүнки қәвәттики җабдуп қоюлған бир еғиз чоң өйгә башлап чиқиду. Мана шу өйдә «Өтүп кетиш» һейтиниң тами­ғини тәйяр қилиңлар.

13Петрус билән Юһанна барса, һәммә ишлар һәзрити Әйсаниң ейтқинидәк болуп чиқти. Улар «Өтүп кетиш» һейтиниң тамиғини тәйяр­лашқа киришти.

14Тамақ вақтида һәзрити Әйса әлчилири билән биллә келип, дәсти­ханда олтарди. 15Андин У әлчилиригә мундақ деди:

— Мән азап чекиштин илгири бу «Өтүп кетиш» һейтиниң бу тамиғида силәр билән бир дәстиханда болушқа интизар болуп кәлгән едим. 16Чүнки бу һейтниң һәқиқий мәнаси Худаниң Падишали­ғида әмәлгә ашурулмиғичә, Мән бундақ һейтлиқ тамақни қайта йемәймән.

17Андин һәзрити Әйса бир җамни қолиға елип, Худаға шүкүр ейтти вә шагиртлириға:

— Буниңдин ичиңлар. 18Шуни ейтайки, Худаниң Падишалиғи толуқ намайән болмиғичә, һәргиз бундақ шарапни ичмәймән, — деди.

19Андин У бир нанни қолиға елип, Худаға шүкүр ейтти вә уни уштуп туруп, уларға берип:

— Бу Мениң силәр үчүн пида болидиған тенимдур. Мени әсләп туруш үчүн буниңдин йәңлар, — деди.

20Тамақтин кейин У йәнә җамни қолиға елип мундақ деди:

— Бу җамдики шарап Мениң силәр үчүн төкүлидиған қеним билән түзүлидиған Худаниң Йеңи келишиминиң бәлгүсидур. 21Бирақ шуни билип қоюңларки, бу йәрдә Мән билән бир дәстиханда олтарғанлардин бири Маңа сатқунлуқ қилиду! 22Дәрвәқә, Инсан Оғли Худаниң ирадиси билән аләмдин өтиду. Лекин Униңға сатқунлуқ қилидиған кишиниң һалиға вай!

23Шагиртлар бир-биридин:

— Бундақ қилидиған зади кимду? — дәп сорашти.

Шагиртларниң мәртивә һәққидә муназирилишиши

24Шагиртлар өз ичидә зади кимниң мәртивиси һәммидин жуқури, дәп талаш-тартиш қилишқа башлиди.

25Һәзрити Әйса уларға мундақ деди:

— Бу дуниядики падишалар һөкүмран сүпитидә қол астидики хәлиқни башқуриду һәм өзини хәлиқпәрвәр қилип көрситиду. 26Лекин силәр бундақ қилмаңлар. Араңлардики әң мәртивиликләр өзлирини әрзимәс кишиләрдәк тутсун. Башлиқ болғиниңлар башқиларға хизмәт қилиңлар. 27Адәттә ким мәртивилик? Дәстиханда олтарғанму яки хизмәткарму? Әлвәттә, дәстиханда олтарған әмәсму? Бирақ Маңа кәлсәк, гәрчә Мән силәрниң Устазиңлар болсамму, араңларда хизмәткарға охшашмән.

28Мән синақларни бешимдин өткүзгәндә, силәр баштин-ахир Мән билән биллә болдуңлар. 29Худди Атам Маңа падишалиқ һоқуқини тәғдим қилғандәк, силәргиму шуни тәғдим қилимән. 30Силәр Мениң Падишалиғимда Мән билән һәмдәстихан болисиләр вә тәхтләрдә олтирип, исраилларниң он икки қәбилисигә һөкүмранлиқ қилисиләр.

Һәзрити Әйсаниң Петрусниң Өзидин танидиғанлиғини алдин-ала ейтиши

31Һәзрити Әйса йәнә мундақ деди:

— Әй Симун, Симун! Шәйтанниң һәммиңларни синаш тәливигә Худа мақул болди. У силәрни худди буғдай тасқиғандәк синимақчи. 32Лекин Маңа болған ишәнчиң йоқалмисун дәп, саңа дуа қилдим. Шәйтанниң синиғидин өтүп, Мениң йолумға қайтқандин кейин, қериндашлириңниң ишәнчини мустәһкәмлә.

33— Әй Рәббим, мән Сиз билән биллә зинданға ташлинип, биллә өлүшкә тәйярмән! — деди Петрус.

34— Петрус, — деди һәзрити Әйса, — билип қойғинки, әтә сәһәрдә ғораз чиллиғичә, сән Мәндин үч қетим танисән.

Һәзрити Әйсаниң шагиртлирини агаһландуруши

35Андин һәзрити Әйса шагиртлиридин:

— Бурун Мән силәрни сәпәргә әвәткәндә пул халта, хурҗун вә аяқ алмаңлар, дегән едим. У чағда бирәр нәрсәңлар кам болуп қалғанму? — дәп сориди.

— Яқ, — дәп җавап беришти шагиртлар.

36— Лекин әнди пул халта, хурҗуни барлар еливелиңлар. Қиличи йоқлар, чапиниңларни сетип бирдин қилич елиңлар, — деди һәзрити Әйса, 37— чүнки Муқәддәс Язмиларда Мән тоғрилиқ: «У җинайәтчи­ләр қатариға киргүзүлиду», дәп хатириләнгән сөз чоқум әмәлгә ашурулиду. Әмәлиятта Мән тоғрилиқ йезилғанларниң һәммиси әмәлгә ешишқа аз қалди.

38— Әй Рәббим, қараң, бу йәрдә икки қилич бар екән, — деди шагиртлар.

— Болди, йетиду! — деди һәзрити Әйса уларға.

Һәзрити Әйсаниң Зәйтун теғида дуа қилиши

39Тамақтин кейин һәзрити Әйса шагиртлар билән биллә шәһәрдин чиқип, адәттикидәк Зәйтун теғиға кәтти. 40У йәргә йетип барғандин кейин уларға:

— Езиқтурулмаслиғиңлар үчүн дуа қилиңлар, — деди.

41Андин һәзрити Әйса нериғирақ берип, тизлинип туруп:

42— Әй Ата, халисаң, бу азап қәдиһини Мәндин жирақлаштур­ғайсән. Лекин бу иш Мениң әмәс, бәлки Сениң ирадәң бойичә болсун, — дәп дуа қилди. 43У дуа қиливатқанда, асмандин кәлгән бир периштә Униңға көрүнүп, мәдәт бәрди. 44Һәзрити Әйса чоңқур қайғу ичидә техиму ихлас билән дуа қиливатқанда, Униң тәрлири йәргә төкүлгән қан тамчилиридәк чүшүшкә башлиди.

45Дуадин кейин һәзрити Әйса орнидин туруп, шагиртлириниң йениға келип, уларниң ғәмгә чөккәнлигидин үгдәп қалғанлиғини көрди.

46— Ухлап қалғиниңлар немиси? Езиқтурулуштин сақлиниш үчүн қопуп дуа қилиңлар, — деди һәзрити Әйса уларни ойғитип.

Һәзрити Әйсаниң тутқун қилиниши

47Һәзрити Әйсаниң сөзи аяқлашмастинла он икки шагиртиниң бири болған Йәһуда бир топ адәмни башлап кәлди. У һәзрити Әйсаниң алдиға келип, Уни сөйүп салам бәрди.

48Һәзрити Әйса униңға:

— Әй Йәһуда, Инсан Оғлини сөйүп қоюпла, йәнә Униңға сатқун­луқ қиламсән? — деди.

49Һәзрити Әйсаниң йенидики шагиртлар әһвалниң чатақлиғини көрүп:

— Әй Рәббим, улар билән елишсақ қандақ дәйсиз? — деди. 50Шагирт­ларниң бири қиличини көтирип, баш роһанийниң чакириға урди. Қилич чакарниң оң қулиғиға тегип, уни шилип чүширивәтти.

51Бирақ һәзрити Әйса:

— Бәс! — деди вә қолини узитип чакарниң қулиғиға тәккүзүп қоювиди, қулақ шу ан сақийип кәтти.

52Һәзрити Әйса Өзини тутқили кәлгән алий роһанийлар, ибадәт­хана қаравуллириниң башлиқлири вә ақсақалларға:

— Силәр қилич-тоқмақларни көтирип Мени тутқили кәпсиләр, Мени қарақчи көрүватамсиләр? 53Мән һәр күни силәр билән мәркизий ибадәтхана һойлисида болғанда, Маңа қол салмидиңлар. Бирақ әнди қол салидиған вақит-саатиңлар йетип кәлди. Бу шәйтан һөкүм сүридиған қараңғу вақиттур, — деди.

Петрусниң һәзрити Әйсадин тениши

54Қаравуллар һәзрити Әйсани тутуп, баш роһанийниң өйигә елип келишти. Петрус жирақтин әгишип маңған еди. 55Улар һойлиниң оттурисиға от йеқип, чөрисидә иссинип олтарғанда, Петрусму улар­ниң арисиға киривалди. 56Униң иссинип олтарғинини көргән бир хизмәт­кар қиз униңға тикилип қарап туруп:

— Бу адәмму Әйса билән бир! — деди.

57— Яқ! Мән Уни тонумаймән! — дәп танди Петрус.

58Узун өтмәй йәнә бири уни тонуп қелип:

— Сәнму Униң адимиғу! — деди.

— Қойғина, мән улар билән бир әмәс! — деди Петрус.

59Бирәр саат өткәндин кейин, йәнә бир адәм:

— Шүбһисизки, бу адәм Әйса билән бир. Тәләппузидин униңму җәлилийәлик екәнлиги чиқип турмамду?! — дәп чиң турувалди.

60Лекин Петрус:

— Немә дәп билҗирлаватқиниңни чүшәнмәймән! — деди.

Униң сөзи аяқлашмастинла ғораз чиллиди. 61Рәббимиз Әйса кәйнигә бурулуп, Петрусқа тикилип қариди. Петрус Рәб Әйсаниң: «Әтә сәһәрдә ғораз чиллаштин илгири сән Мәндин үч қетим танисән», дегән сөзини есигә елип, 62ташқириға чиқип қаттиқ жиғлап кәтти.

Һәзрити Әйсаниң алий кеңәшмидә сотлиниши

63Һәзрити Әйсаға қараватқан қаравуллар Уни мәсқирә қилатти. 64Униң көзини теңип қойғандин кейин, Уни уруп туруп:

— Пәйғәмбәр болсаң, ейтип баққина, Сени ким урди? — дәп сораш­ти 65вә Униңға буниңдин башқа йәнә нурғун һақарәтләрни яғдурушқа башлиди.

66Таң атқанда йәһудийларниң алий кеңәшмисидики ақсақаллар, алий роһанийлар вә Тәврат устазлири җәм болушти. Һәзрити Әйса уларниң алдиға елип келинди. 67Улар һәзрити Әйсадин:

— Ейтқин, Сән Қутқазғучи-Мәсиһму? — дәп сорашти.

Һәзрити Әйса мундақ җавап бәрди:

— Силәргә ейтсамму, ишәнмәйсиләр. 68Силәрдин бирәр соал сори­сам, җавап бәрмәйсиләр. 69Лекин Инсан Оғлиниң қадир Худаниң оң йенида олтиридиғиниға аз қалди.

70— Ундақта, Сән Худа Оғли екәнсәндә? — дейишти улар.

— Силәрниң дегиниңлардәк! — дәп җавап бәрди һәзрити Әйса.

71Шуниң билән улар:

— Әнди башқа һеч қандақ әризә қилғучиниң һаҗити қалмиди. Чүнки Өзиниң ағзидин күпүрлүк сөзләрни аңлидуқ! — дейишти.



*7. «Петир нан» һейти йәттә күн болуп, ушбу һейтниң биринчи күни «Өтүп кетиш» һейти дәп атилиду. Бу күни йәһудийлар өйлиридә қой союп, гөшини петир нан билән йәйду.



 

23

Һәзрити Әйсаниң һаким Пилатусниң алдида сотлиниши

1Кеңәшмә башлиқлириниң һәммиси орнидин турушуп, һәзрити Әйсани һаким Пилатусниң алдиға елип беришти. 2У йәрдә Униң үстидин шикайәт қилип:

— Биз бу Адәмниң йәһудий хәлқини аздуруп, Рим императориға баҗ тапшурмаслиққа қутратқанлиғини вә Өзини йәһудийларниң Қутқазғучи-Мәсиһи, йәни Падишаси дәп атавалғанлиғини көрдуқ, — дейишти.

3— Сән йәһудийларниң Падишасиму? — дәп сориди Пилатус һәз­рити Әйсадин.

— Ейтқиниңиздәк, — дәп җавап бәрди һәзрити Әйса.

4Андин Пилатус алий роһанийлар билән көпчиликкә:

— Бу Адәмдин бирәр җинайәт тапалмидим, — деди.

5Лекин улар техиму қәтъий түрдә:

— У Өз тәлимлири билән пүтүн йәһудийлар зиминидики аммини қутритип, Җәлилийә өлкисидин башлап таки бу йәргичә кәлди, — дейишти.

Һәзрити Әйса Һирод ханниң алдида

6Буни аңлиған Пилатус:

— Бу адәм җәлилийәликму? — дәп сориди. 7У һәзрити Әйсаниң Һирод ханниң қол астидики өлкидин кәлгәнлигидин хәвәр тепип, Уни Һиродқа йоллап бәрди. (У чағда Һиродму Йерусалимда еди.)

8Һирод хан һәзрити Әйсани көрүп, интайин хошал болди. Чүнки у узундин бери һәзрити Әйсаға даир ишларни аңлап, «Мениң алдимдиму бирәр мөҗүзә көрситип бақсун!» дәп Униң билән көрүшмәкчи болуп жүрәтти. 9Шуңа у һәзрити Әйсадин бир мунчә соалларни сориди. Лекин һәзрити Әйса бир еғизму җавап бәрмиди.

10Алий роһанийлар вә Тәврат устазлири һәзрити Әйсаниң үстидин һә дәп әризә-шикайәт қиливататти. 11Һирод хан вә униң ләшкәрлири һәзрити Әйсани һақарәтләп мәсқирә қилишти. Андин кейин Униңға падишаларчә һашамәтлик тон кийдүрүп, Уни йәнә Пилатусниң алдиға қайтурди.

12Мана шу күндин башлап Һирод хан билән һаким Пилатус дост болуп қалди. Униңдин бурун улар бир-биригә дүшмән еди.

Һәзрити Әйсаниң өлүмгә һөкүм қилиниши

13Һаким Пилатус алий роһанийларни, йәһудий ақсақалларни вә җамаәтни жиғип, 14уларға:

— Силәр бу Адәмни алдимға һайдап кәлдиңлар. Униң үстидин хәлиқ­ни аздуруп қутратти дәп шикайәт қилдиңлар. Бирақ мән Уни силәрниң алдиңларда сорақ қилип, силәр шикайәт қилған җинайәт­ләрдин бириниму тапалмидим. 15Һирод ханму Униңдин гуна тапал­май, маңа қайтуруветипту. Чүнки Униңда өлүмгә лайиқ һеч қандақ җинайәт йоқ екән. 16Әнди мән Уни қамчилитип, қоюп беримән, — деди. 17Униң мундақ дейишиниң сәвәви: у һәр қетимлиқ «Өтүп кетиш» һейтида, йәһудий җинайәтчилиридин бирини қоюп берәтти.

18Бирақ көпчилик бир еғиздин чуқан селишип:

— Уни өлтүрүң! Бараббасни қоюп бериң! — дейишти. 19(Бараббас Йерусалимда топилаң көтирип, адәм өлтүрүп, зинданға ташланған бир җинайәтчи еди.)

20Пилатус һәзрити Әйсани қоюп бәрмәкчи болуп, көпчиликкә қайта несиһәт қилди. 21Лекин улар һә дәп:

— Уни чапрас яғачқа* миқлитиң, чапрас яғачқа миқлитиң! — дәп чуқан селишти.

22Пилатус үчинчи қетим уларға:

— Немишкә? У зади немә җинайәт өткүзди? Мән Униңдин өлүмгә лайиқ җинайәт тапалмидим. Уни қамчилитип, қоюп беримән, — деди.

23Бирақ көпчилик давамлиқ чуқан селишип, һәзрити Әйсани чапрас яғачқа миқлап есип өлтүрсун дәп, чиң турувалди. Уларниң чуқанлири ахири ғалибә қилди. 24Пилатус уларниң тәливи бойичә һөкүм чиқарди. 25Топилаң көтирип зинданға ташланған һелиқи қатилни қоюп берип, һәзрити Әйсани йәһудийларниң өз хаһиши бойичә бир тәрәп қилиш үчүн ләшкәрләргә тапшуруп бәрди.

Һәзрити Әйсаниң чапрас яғачқа миқлиниши

26Ләшкәрләр чапрас яғачни көтәргән һәзрити Әйсани елип кетиват­қанда, йолда йезидин келиватқан Кирини шәһирилик Симун исимлиқ бир кишини учратти. Улар бу кишини тутувелип чапрас яғачни униңға көтәргүзүп, һәзрити Әйсаниң кәйнидин һайдап маңди. Чүнки һәзрити Әйса һалсирап кәткән еди.

27Нурғун кишиләр һәзрити Әйсаниң кәйнидин әгишип маңди. Уларниң ичидә һәзрити Әйсаға ечинип жиға-зар қилишип маңған аялларму бар еди. 28Һәзрити Әйса кәйнигә бурулуп уларға мундақ деди:

— Әй Йерусалим аяллири! Мән үчүн жиғлимаңлар. Өзәңлар вә пәрзәнт­лириңлар үчүн жиғлаңлар! 29Чүнки силәргә шундақ еғир күнләр келидуки, кишиләр: «Пәрзәнт көрмигән, һамилдар болмиған, бала емитмигән аяллар немә дегән бәхитлик!» дәйду. 30У чағда кишиләр Худаниң ғәзивидин қечиш үчүн тағларға: «Үстимизгә өрүл!», дөңләргиму: «Үстимизни яп!» дәп ялвуриду. 31Яп-йешил дәрәқ отта көйдүрүлгән йәрдә, қуруп кәткән дәрәқ техиму көйдүрүлмәсму?! Шуниңдәк, Мән азап чәккән йәрдә, силәр гунакар йәһудийлар техиму азап чәкмәмсиләр?!

32Ләшкәрләр һәзрити Әйса билән биргә икки җинайәтчиниму улар үстидин өлүм җазасини беҗиришкә елип келишкән еди. 33Улар Йерусалимниң сиртидики «Баш сүйәк» дәп аталған җайға берип, у йәрдә һәзрити Әйсани чапрас яғачқа миқлиди. Икки җинайәт­чиниңму бирини һәзрити Әйсаниң оң тәрипигә, йәнә бирини сол тәрипигә миқлиди вә чапрас яғачларни тикләп қойди. 34Һәзрити Әйса:

— Әй Ата, уларни кәчүрүм қилғин, чүнки улар өзиниң немә қиливат­қанлиғини билмәйду, — деди.

Ләшкәрләр чәк ташлишип, һәзрити Әйсаниң кийим-кечәклирини бөлүшүвалди. 35Халайиқ қарап туруватқанда, йәһудий ақсақаллар Уни мәсқирә қилип:

— У башқиларни қутқузуптикән! Әгәр расттин Худа тайин­лиған Қутқазғучи-Мәсиһ болған болса, Өзини қутқузуп бақсун! — дейишти.

36Ләшкәрләрму Уни мәсқирә қилишип, Униңға әрзән үзүм шарави тәңләп:

37— Әгәр Сән йәһудийларниң Падишаси болсаң, Өзәңни қутқузуп бақ! — дейишти.

38Һәзрити Әйсаниң үстидики тахтиға: «Бу Киши йәһудийларниң Падишаси», дәп йезилған еди. 39Һәзрити Әйса билән биллә чапрас яғачқа миқланған икки җинайәтчиниң бири Уни һақарәтләп:

— Сән Худа әвәткән Қутқазғучи әмәсмидиң? Әнди Өзәңниму, биз­ниму қутқузмамсән?! — деди.

40Йәнә бири болса һелиқи җинайәтчини әйипләп:

— Сәнму Униңға охшаш җазалиниватқан туруп, Худадин қорқми­диңму? 41Бизниң җазалинишимиз һәқлиқ. Биз өз қилмишлиримизниң җазасини тарттуқ, лекин У һеч қандақ яманлиқ қилмиғанғу! — деди. 42Андин у һәзрити Әйсаға:

— Әй Әйса, Падишалиғиң билән кәлгиниңдә, мени унтумиғайсән, — деди.

43— Билип қойки, бүгүн сән Мән билән биллә җәннәттә болисән, — деди һәзрити Әйса униңға.

Һәзрити Әйсаниң өлүми

44Чүш вақтида қуяш нури ғайип болуп, пүтүн зиминни қараңғулуқ басти. Бу әһвал үч саат давам қилди. 45Мәркизий ибадәтханидики пәрдә тосаттин икки парчә болуп житилди.* 46Һәзрити Әйса қаттиқ аваз билән:

— Әй Атам! Роһумни қолуңға тапшурдум, — дедидә, тиниғи тохтап, җан үзди.

47У йәрдә буни көрүп турған йүз беши Худадин қорққан һалда:

— Бу Адәм һәқиқәтән дурус Адәм екән! — дәп Худани мәдһийи­лиди.

48Бу вақиәни көрүш үчүн жиғилған халайиқ қайғу билән мәйдисигә уруп, өйлиригә қайтишти. 49Һәзрити Әйсани тонуйдиған кишиләр вә Җәлилийә өлкисидин Униңға әгишип кәлгән аяллар вақиәниң җәриянини жирақтин көрүп турди.

Һәзрити Әйсаниң дәпнә қилиниши

50-51Йәһудийә өлкисидики Араматия дегән шәһәрдин кәлгән Йүсүп исимлиқ бир киши бар еди. У ақ көңүл, дурус адәм болуп, Худаниң Падишалиғиниң намайән болушини интизарлиқ билән күтәтти. У йәһудийларниң алий кеңәшмисиниң әзалиридин бири болсиму, уларниң һәзрити Әйса һәққидики бу қарари вә һәрикәтлиригә қошулмиған еди. 52Йүсүп һаким Пилатусниң алдиға берип, һәзрити Әйсаниң җәсидини беришни тәләп қилди. 53Пилатус қошулғандин кейин, у җәсәтни чапрас яғачтин чүширип, кәндир рәхт билән кепин­ләп, йеңидин оюлған чоң қорам ташлиқ қәбиргә дәпнә қилди.

54Бу вақиәләр һейтниң һарписида йүз бәргән болуп, дәм алидиған шәнбә күнигә аз қалған еди. 55Шуңа Җәлилийә өлкисидин һәзрити Әйса билән биллә кәлгән аяллар Йүсүп билән биллә берип, қәбирни вә җәсәтниң қандақ қоюлғанлиғини көздин кәчүрди. 56Андин өйли­ригә қайтип берип, җәсәткә чачидиған хуш пурақлиқ буюмлар билән әтирләрни тәйярлиди. Дәм елиш күни, Худаниң әмри бойичә, улар дәм елишти.



*21. Чапрас яғач — римлиқларниң бирәр җинайәт қилған адәмни миқлап өлтүрүш үчүн қоллинидиған қошуш бәлгүсидә уланған икки яғачтин ибарәт болған җазалаш түврүги.

*45. Бу пәрдә ибадәтханиниң әң муқәддәс җай дәп аталған қисмини муқәддәс җай дәп аталған қисмидин айрип туридиған пәрдә болуп, униң житилиши һәзрити Әйсаниң инсанларниң Худаниң алдиға баридиған йолини ачқанлиғини билдүриду.



 

24

Һәзрити Әйсаниң тирилиши

1Йәкшәнбә күни таң йоруш билән тәң, аяллар өзлири тәйярлиған хуш пурақлиқ буюмлирини елип, һәзрити Әйсаниң қәбригә барди. 2Улар қәбирниң ағзидики ташниң домилитиветилгәнлигини көрди. 3Қәбригә кирип қариса, һәзрити Әйсаниң җәсиди йоқ еди! 4Улар көзлиригә ишәнмәй турғинида, тосаттин уларниң йенида кийим­лиридин нур чақнап туридиған икки киши пәйда болди. 5Аяллар интайин алақзадә болуп башлирини йәргә егишти. У периштәләр аялларға:

— Силәр немә үчүн тирик Адәмни өлгәнләрниң арисидин издәйси­ләр? 6У бу йәрдә әмәс, У тирилди. У Җәлилийә өлкисидә турған вақтида силәргә немә дегәнлигини әсләп беқиңлар. 7У: «Инсан Оғли яман нийәтлик кишиләрниң қолиға тапшурулиду, чапрас яғачқиму миқлинип өлтүрүлиду. Бирақ үчинчи күни қайта тирилиду», дегән әмәсму?! — деди.

8Улар һәзрити Әйсаниң раст шундақ дегәнлигини есигә елишип, 9қәбир йенидин қайтишти. Улар көргәнлириниң һәммисини он бир әлчи вә башқа шагиртларға йәткүзди. 10Бу ишларни әлчиләргә йәткүзгүчи аяллар — мәҗдәллик Мәрийәм, Йоанна, Яқупниң аниси Мәрийәм вә башқа аяллар еди. 11Лекин әлчиләр бу аялларниң ейтқан­лирини қуруқ гәп дәп қарап, уларниң сөзлиригә ишәнмиди. 12Бирақ Петрус орнидин туруп, мазарға жүгрәп берип, қәбирниң ичигә қари­ғи­нида, һелиқи кәндир кепиндин башқа һеч нәрсә көрмиди. Уму бу ишларға интайин һәйран болуп қайтип кәтти.

Емаюс йезисиға баридиған йолда

13Шу күни шагиртлардин иккиси Йерусалимдин он бир чақирим жирақлиқтики Емаюс дегән йезиға барди. 14Улар йол бойи йеқинда йүз бәргән вақиәләр тоғрисида сөзлишип кетивататти. 15Дәл шу чағда һәзрити Әйса Өзи уларға йеқинлап келип, улар билән биллә маңди. 16Улар һәзрити Әйсани көргән болсиму, қандақтур Уни тонушқа қурби йәтмиди.

17— Немә тоғрилиқ параңлишип кетиватисиләр? — дәп сориди һәзрити Әйса улардин.

Улар қайғулуқ һалда қәдимини тохтатти. 18Улардин Клиёпас исим­лиқ бири һәзрити Әйсадин:

— Сәнзә Йерусалимда турупму, йеқинда йүз бәргән вақиәләрдин қилчә хәвириң йоқму немә? — дәп сориди.

19— Немә вақиә екән? — деди һәзрити Әйса.

— Насирәлик Әйсаниң вақиәсичу! — деди улар, — У Худаниң алдидиму, хәлиқниң алдидиму сөз-һәрикәтлириниң күчи бар бир Пәйғәм­бәр еди. 20Алий роһанийлар вә ақсақаллиримиз Уни һаким Пилатусқа тутуп апирип, өлүм җазасиға һөкүм қилдуруп, чапрас яғачқа миқлатти. 21Биз әслидә Уни исраилларға азатлиқ елип келиди­ған киши, дәп интизарлиқ билән күтүп кәлгән едуқ. Бирақ мундақ болмай, һазир Униң аләмдин өткинигә үч күн болди. 22Лекин қизиқ йери шуки, бүгүн әтигәндә аримиздики бир нәччә аял бизни алақзадә қилип, бизгә мундақ бир хәвәрни йәткүзди: улар сәһәрдә қәбиргә берип қариса, 23һәзрити Әйсаниң җәсиди көрүнмәпту! Периштәләр уларға көрүнүп, һәзрити Әйсаниң қайта тирилгәнлигини ейтипту. 24Буниң билән биздин бир нәччә адәм қәбиргә берип, әһвалниң аялларниң ейтқинидәк екәнлигини, һәзрити Әйсаниң җәсидиниң дәрвәқә йоқ турғанлиғини көрүп кәлди.

25Һәзрити Әйса уларға мундақ деди:

— Әй наданлар! Пәйғәмбәрләрниң ейтқан сөзлиригә неманчә тәстә ишинисиләр? 26Қутқазғучи-Мәсиһ Худаниң шан-шәривигә еришиш­тин бурун, мана шу җәбир-җапаларни бешидин кәчүрүши керәк әмәсмиди?

27Андин У Муқәддәс Язмиларда Муса вә башқа барлиқ пәйғәм­бәрләрниң Өзи һәққидә алдин-ала йезилғанлирини уларға сөзләп чүшәндүрди.

28Улар баридиған йезисиға йеқинлашқанда, һәзрити Әйса сәпирини йәнә давамлаштуридиғандәк туратти. 29Улар Уни тутувелип:

— Күн олтарди. Һели қараңғу чүшиду. Биз билән биллә қонуп қелиң, — дәп өтүнди.

Һәзрити Әйса улар билән қонмақчи болуп өйгә кирди. 30Улар тамақ­қа олтарғанда, һәзрити Әйса нанни қолиға елип, Худаға шүкүр ейтти, андин нанни уштуп уларға сунди. 31Шу чағда уларниң көзлири ечилғандәк болуп, һәзрити Әйсани тониди, лекин У уштумтут ғайип болди. 32Улар бир-биригә:

— У йолда биз билән параңлишип, Муқәддәс Язмиларни чүшәндүр­гәндә, қәлбимиз гоя оттәк янмидиму?! — дейишти.

33-34Улар дәрһал йолға чиқип, Йерусалимға қайтип кәлди. У йәрдә башқа әлчиләр вә шагиртларниң бир йәргә жиғилип: «Рәббимиз раст тирилипту. У Симунға көрүнүпту!», дейишиватқанлиғини аңлиди. 35Шуниң билән бу иккисиму йолда йүз бәргән ишларни вә һәзрити Әйса нанни уштуватқанда өзлириниң Уни қандақ тонуп қалғанлиғини көпчиликкә сөзләп бәрди.

Һәзрити Әйсаниң шагиртлириға көрүнүши

36Шагиртлар бу вақиә үстидә сөзлишиватқанда, тосаттин һәзрити Әйса Өзи уларниң арисида пәйда болуп:

— Силәргә аманлиқ болсун, — деди.

37Улар бирәр роһни учраттуқму немә дәп, алақзадә болушуп кәтти.

38Һәзрити Әйса уларға:

— Немигә шунчә қорқушуп кәттиңлар? Немидин гуманлинисиләр? 39Қолум билән путумға қарап беқиңлар! Бу Мән! Тутуп бақсаңлар билисиләр, роһниң гөш-устихини йоқ. Қараңлар, Мениң бар, — деди.

40Һәзрити Әйса шундақ дегәч пут-қолини көрсәтти. 41Улар йәнила ишәнмәй, бир хуш болса, бир һәйран болушуп туратти. Шуниң билән һәзрити Әйса улардин:

— Силәрдә йәйдиған нәрсә барму? — дәп сориди. 42Улар бир парчә белиқ кавивини сунуведи, 43һәзрити Әйса елип уларниң алдида йеди.

44Андин уларға мундақ деди:

— Бу ишларниң һәммисини Мән илгири силәр билән биллә болған вақтимда ейтқан едим. Мән: «Муса хатирилигән Тәврат, башқа Пәйғәмбәрләрниң Язмилири вә Зәбурда баян қилинған Маңа даир ишларниң һәммиси чоқум әмәлгә ашурулиду», дегән әмәсму?

45Шуниңдин кейин һәзрити Әйса уларниң Муқәддәс Язмиларни чүшиниши үчүн уларниң зеһнини ечип, 46мундақ деди:

— Муқәддәс Язмиларда алдин-ала мундақ хатириләнгән: Қутқазғучи-Мәсиһ азап чекип, өлтүрүлүп, үчинчи күни өлүмдин тирилиду. 47«Гуналириға товва қилғанларниң һәммиси У арқилиқ кәчүрүм қилиниду», дегән Хуш Хәвәр Йерусалимдин башлап пүтүн әлләргә тарқитилиду. 48Силәр әнди бу вақиәләрниң гувачилири болисиләр. 49Атам беримән дәп вәдә қилған Муқәддәс Роһни силәргә ата қилимән. Бирақ силәр асмандин кәлгән Муқәддәс Роһниң күч-қудритигә толтурулғичә, Йерусалимда күтүп туруңлар.

Һәзрити Әйсаниң асманға көтирилиши

50Һәзрити Әйса уларни Йерусалимниң сиртидики Бәйтания йезиси­ғичә башлап барди вә қоллирини көтирип уларға бәхит тилиди. 51У бәхит тиләветип, улардин айрилип асманға көтирилди. 52Шагиртлар һәзрити Әйсаға ибадәт қилишти вә интайин хошал-хорамлиқ ичидә Йерусалимға қайтип келип, 53һемишәм мәркизий ибадәтханида Худаға мәдһийә ейтип турди.